آتشکده یزد
در این مقاله از معرفی جاهای دیدنی ایران یکی از جاذبه های بسیار زیبای یزد یعنی آتشکده یزد را به شما معرفی خواهیم کرد. آتشکده یزد یکی از جاهای تاریخی بسیار دیدنی این شهر است. در ادامه با تاپ تراول همراه باشید.
آتشکده یزد یکی از جاهای دیدنی یزد است که محل نگهداری آتش مقدس زرتشتی می باشد. این آتشکده نیایشگاه زرتشتیان ساکن یزد می باشد. ساختمان اصلی این آتشکده ارتفاعی حدود 21 متر از زمین دارد و در بین حیاط بزرگی که درختان همیشه سرسبز سرو و کاج آن را پوشانده قرار گرفته است. نگاره فروهر و سرستون های سنگی آن زیبایی بسیار ویژه ای را به آن بخشیده است. روبروی لین بنا نیز حوض آبی قرار گرفته است.
سرستونهای سنگی جلو تالار ساختمان اصلی و سنگهای گلدار پای دیوارها کار هنرمندان اصفهانی است. این هنرمندان سنگها را در اصفهان تراشیده و سپس تا یزد بردهاند. نگار کاشیهای فروهر بر بالای سردر ورودی، کار هنرمندان کاشیکار یزدی است و معماری کل این بنا ار معماری آتشکدههای پارسیان تأثیر پذیرفتهاست.
آتشکده یزد در مرکز استان یزد قرار دارد و محل نگهداری آتش ورهرام(بهرام) است. این آتش فروزه ای است از آتش آتشکده کاریان (آتشکده فرنبغ پارس) در استان فارس که یکی از سه آتشکده بزرگ دوره ساسانیان بود . آتش آن که طی سالیان دراز روشن بوده، اکنون در آتشکده یزد نگهداری میشود.این آتشکده متعلق به زرتشتیان است که سالیان دراز در آن عبادت می کنند. این آتشکده در سال 1313 توسط یک پارسی مقیم هند، بنا شده است.آتش این آتشکده از قبل از اسلام تا کنون همواره روشن نگهداشته شده و همیشه فروزان است.این اثر در تاریخ ۲۲ شهریور ۱۳۷۸ به شماره ۲۴۳۱ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
سنگ بنای ساختمان کنونی آتش ورهرام یزد در آبان ماه سال 1313 خورشیدی توسط انجمن اکابر صاحبان پارسی هندوستان بر 6881 متر مربع از زمین های اهدایی نهاده شد و در فروردین سال 1321 خورشیدی آذر دیر سال و دیر پای فرنبغ در آتشگاه نوبنیاد آن، « تخت نشین» گردید. آتش این آتشکده از قبل از اسلام تاکنون خاموش نشده است. ساختمان آتشکده در دوران پهلوی اول ساخته شده است. این عمارت که در فهرست آثار معماری معاصر یزد قرار دارد، به همت زرتشتیان یزد و پارسیان هند، تحت نظارت و سرپرستی “ارباب جمشید امانت” بنا شده است.
ساختمان کنونی آتشکده یزد با سرمایهٔ یک زرتشتی پارسی به نام «همابائی» بر قطعه زمینی که از سوی چندتن از زرتشتیان ایران ازجمله برادران امانت به یاد فوت پدرشان «اردشیر مهربان رستم» امانت وقف شد، ساخته شد. نقشهٔ این بنا را مهندسان پارسی کشیدهاند و «ارباب جمشید امانت» سرپرستی و نظارت ساخت این بنا را بر عهده داشت. وی در خاطرات خود نوشتهاست که برای جلب توجه پارسیان هندوستان، پنج بار به آن دیار سفر کردهاست. چهار بار با کشتیهای بخار بر روی آبهای خروشان اقیانوس هند و یک بار پیاده و با شتر در ریگزارهای بلوچستان ایران وپاکستان تا سرانجام انجمن پارسیان هند پرداخت هزینهٔ ساختمان آتش ورهرام یزد را پذیرفت.
مشخصات معماری آتشکده یزد
ساختمان اصلی آتشکده بر ارتفاعی حدود ۲۱ متر از زمین و در میان حیاط بزرگی که درختان همیشه سرسبز سرو و کاج آن را پوشانده، قراردارد. نگاره فروهر و سرستون های سنگی آن زیبایی ویژه ای بدان بخشیده و روبروی این بنا حوض آبی قرار دارد. اینکه آتشکده ها کنار آب باشند از خصوصیت های آتشکده ها بوده است. سرستونهای سنگی جلو تالار ساختمان اصلی و سنگهای گلدار پای دیوارها کار هنرمندان اصفهانی است.
این هنرمندان سنگها را در اصفهان تراشیده و سپس تا یزد بردهاند. نگار کاشیهای فروهر بر بالای سردر ورودی، کار هنرمندان کاشیکار یزدی است و معماری کل این بنا ار معماری آتشکده های پارسیان تاثیر پذیرفتهاست.آتش در آتشکده، در سطحی بلندتر از زمین و دور از تابش خورشید قرار گرفته و اتاق هایی نیز جهت مراسم نیایش، پیرامون آن طراحی شده است. محل کنونی این آتشکده واقع در خیابان آیت الله کاشانی شهر یزد است.از باستانیترین دوران، آتشکدهها ساده و بدون زرق و برق ساخته میشده است.
معماری بنا به گونهای طراحی شده است که بیشترین بهره را از نورخورشید ببرد و موجب میشود تا انرژی زیادی در آن بماند.مجموعه برای تأمین آب مورد نیاز خود از آب انبار، گاو رو، پاکنه و راه قنات استفاده می کرده است که تمامی آنها قابل بازدید می باشند. همچنین حمام و توالت های قدیمی در محوطه مجموعه، بازدید کنندگان را با سبک زندگی مردمان در ۸۰ سال پیش آشنا می سازد.بهبود مستمر یکی از شعارهای این موزه میباشد، موزه هر روز جذاب تر از روز گذشته اش خواهد بود.
آداب ورود به آتشکده یزد
ورود به این نیایشگاه همیشه برای نیایش کنندگان با آدابی همراه بودهاست. از جمله پاکیزگی زنان و مردان، مردان باید برای ورود با کلاه سفید و زنان با روسری سفید و لباس رنگ روشن و بدون کفش وارد شوند.
موزه تاریخ و فرهنگ زرتشتیان
موزه تاریخ و فرهنگ و هنر زرتشتیان یکی از موزههای شهر یزد است که گردشگران میتوانند در آنجا اطلاعاتی در خصوص آداب و رسوم زرتشتیان به دست آوردند و از نزدیک با فرهنگ آنها آشنا شوند.این موزه بخشی از مجموعه مارکار یزد است و در زیرزمین آن قرار دارد. مجموعه مارکار یزد که قدمت تاریخی دارد و به ثبت ملی رسیده است، حدود ۸۰ سال پیش توسط شخص نیکوکاری به نام پشوتن جی مارکار بنیان گذاشته شده است و به عنوان پرورشگاه، خوابگاه شبانهروزی، دبستان و دبیرستان مورد استفاده قرار میگرفته است.
بخشهای موزه
در ابتدای ورود به موزه، بازدیدکنندگان با زندگی نامه پشوتن جی مارکار یه عنوان بنیانگذار مجموعه مارکار یزد و نیک اندیشانی که هزینه راه انداره این موزه را برعهده داشتهاند، آشنا میشوند.در بخش اول موزه، توضیحاتی در خصوص اشوزرتشت و کتاب گاتاها داده شده است و بازدیدکنندگان با آیینها و مراسم مختلف زرتشتیان آشنا میشوند.نمایش پوشش سنتی موبدان و زنان زرتشتی از جمله دیگر بخشهای این موزه است.
در بخش بعدی مراسم مربوط به درگذشتگان و وسایل خانههای قدیمی نمایش داده شده است و بخشی نیز به زیارتگاههای زرتشتیان اختصاص داده شده است.در آخرین بخش این مجموعه، آشپزخانه یک خانه قدیمی با وسایل مربوطه به نمایش گذاشته شده استاین موزه نزدیک به آتشکده زرتشتیان یزد میباشد و با پای پیاده حدود ۱۰ دقیقه از هم فاصله دارند.
چرا باید از آتشکده یزد دیدن کرد؟
این مکان نشانگر آیینی از ایران باستان، آیین زرتشتی اهورایی است. ایرانیان پیش از ورود اسلام به ایران، از آیین زرتشت پیروی میکردند. این آتشکده نماد و سمبلی از ایران باستان است.