دریاچه مهارلو یکی از جاذبههای دیدنی و طبیعی در شهر شیراز بوده که امروزه به دلیل رنگ صورتی آن تفاوت بسیاری با دیگر دریاچهها داشته است. این دریاچه در جنوب شرقی شهرشیراز واقع گردیده و به عنوان منطقه شکار ممنوع شناخته میشود. دریاچه مهارلو شیراز از آبی بسیار شور برخوردار بوده که به همین دلیل افراد نمیتوانند در هنگام تفریح در آن شنا کنند و تنها پرندگانی مانند فلامینگوها و دیگر جانوران میتوانند از آن استفاده کنند. امروزه این دریاچه با نامهای دیگری مانند ماهلویه، مهلو و مهلویه نیز شناخته میشود و در برخی مواقع آنها را با نام دریاچه نمک و یا جنکال میشناسند.
چرا دریاچه مهارلو به رنگ صورتی است؟
این دریاچه به دلیل رنگ صورتی که به خود اختصاص داده است، تفاوت بسیاری با دیگر دریاچهها دارد. رنگ صورتی این دریاچه به این دلیل است که آب آن بسیار شور بوده و نوعی جلبک دریایی به رنگ قرمز به نام دونا لیلا سالینا در آن وجود دارد. این جلبکها به این دلیل در آب دوام میآورند که بسیار شور بوده و میتواند در آن تکثیر شوند. به دلیل رنگ قرمزی که این جلبکها دارند در هنگام تکثیر باعث میشود که آب دریاچه به رنگ صورتی تبدیل شود. دریاچه مهارلو علاوهبر این جلبک سالینا، پرندگان دیگری مانند فلامینگو، آنقوت، انواع آبچیلک، مرغابی، اردک سرسبز، تنجه، انواع کاکایی و… نیز در آن زندگی میکنند. اگرچه وجود سالینا باعث رنگ صورتی این دریاچه شده اما وجود آنها هیچگونه خطری برای محیط زیست نداشته و بدون هیچ نگرانی میتوانند از آن برای محیط زیست استفاده کنند.
در حال حاضر دریاچه مهارلو در چه وضعیتی قرار دارد؟
افرادی هستند که در هنگام سفر به شیراز قصد دارند برای مدتی طولانی کنار دریاچه مهارلو سکونت داشته باشند، اما امروزه این دریاچه جزء مناطق حیاتوحش به شمار میرود و سکونت در محدود آن هم ممنوع بوده است. دریاچه مهارلو همانند دیگر دریاچهها به دلیل بارش کم باران در سالهای اخیر با خشکی و خطرات محیط زیست مواجه شده و به همین دلیل به هیچوجه اجازه سکونت و یا کمپ زدن در محدود آن را نمیدهند. این دریاچه درسال 1395 به طور کامل خشک شد و به همین دلیل افرادی که در شیراز زندگی میکردند ممکن بود با خطراتی مانند ریزگردها و طوفان نمک مواجه شوند اما چند سالی است که از خشکی درآمده و جانی تازه به خود گرفته است؛ به همین دلیل این دریاچه امروزه نسبت به هر زمان دیگری نیاز به مراقبت دارد. در مدت زمانی که این دریاچه به طور کامل خشک شد تعداد زیادی از فلامینگوهایی که در آن زندگی میکردند نیز نابود شدند و تعداد بسیار کمی از آنها درون آن زنده ماندند.
دریاچه مهارلو چه ویژگی هایی دارد؟
این دریاچه امروزه به دلیل رنگ صورتی که به خود اختصاص داده است تفاوت زیادی با دیگر دریاچهها داشته و همین باعث شده از درمیان افراد از محبوبیت بالایی برخوردار باشد. دریاچه مهارلو همانند دیگر دریاچهها ویژگیهای بسیاری دارد که ارزش آن را دو چندان کرده است. برخی از این ویژگیها شامل:
وسعت آن
مهارلو یا همان دریاچه نمک وسعتش حدود 600 کیلومتر مربع بوده که طول و عرض آن نیز در بیشترین حالت ممکن قرار گرفته است. طول و عرض این دریاچه حیرتانگیز به 28 و 15 کیلومتر مربع میرسد و همین باعث تفاوت آن با دیگر دریاچهها میشود؛ اما مهارلو برخلاف دیگر دریاچهها عمق کمی داشته و در عمیقترین حالت آن به حدود 3 متر میرسد.
نوع آب دریاچه
شوری این دریاچه به این دلیل است که منیزیم، سدیم کلرید، سولفات سدیم زیادی در آن وجود دارد و این باعث شده در فصول گرم سال مقدار زیادی از آب آن تبخیر شود و به یکی از مهمترین کانسارهای نمک در کشورمان تبدیل شود. این دریاچه حدود 10 هزار سال است که از طریق کوههای اطراف آن نمک به آن وارد میشود و آن را به این کانسارهای مهم نمک تبدیل کردهاست. برخی از افراد هستند که با استفاده از نمکها تجارت و کارهای صنعتی انجام میدهند و به همین دلیل آنها از نظر صنعتی از اهمیت بالایی برخوردار هستند، و در استان فارس در تامین نمک خوراکی و صنعتی نقش مهمی خواهند داشت و از لحاظ صنعتی و تجاری کمک شایانی به کشور ایران کرده است.
موقعیت جغرافیایی آن
دریاچه صورتی مهارلو در جنوب شرقی شهرشیراز واقع شده و در اطراف آن هیچگونه خشکی و جزیرهای وجود نخواهد داشت. سه رودخانه مهم با نامهای سروستان، سلطانآباد، خرمرود در اطراف آن قرار گرفته که این سه رودخانه به دریاچه مهارلو میریزند و برخی از آنها در فصلهایی که باران زیادی میبارد آبها را در خود جمعآوری کرده و به دریاچه منتقل میکنند. علاوهبر این رودخانهها آب چشمههای دیگری هم نیز به آن منتقل خواهد شد اما در این دریاچه تبخیر آنقدر شدت دارد که با همه این آبها و همچنین بارشهای فراوان باز در فصول گرم سال کاملا بیآب و خشک خواهد شد.
اکوسیستم دریاچه مهارلو
یکی دیگر از ویژگیهای دریاچه این است که به دلیل شور بودن آب آن هیچگونه ماهی توان زندگی کردن در آن را ندارد، اما برخی دیگر از موجودات زنده مانند خزندگان، دوزیستان و همچنین پرندگان میتوانند در این دریاچه به راحتی زندگی کنند و هیچ مشکلی برای آنها به وجود نمیآید؛ که حضور چنین پرندگانی باعث جذابیت بیشتر دریاچه مهارلو شده است. درواقع تالاب مهارلو امروزه به عنوان یکی از مهمترین و بهترین زیستگاهها برای پرندگانی مانند فلامینگوها محسوب میشود.
در مواقعی که شرایط برای آنها محیا باشد، ممکن است تا نیمه دوم فصل پاییز در این دریاچه صورتی بمانند. این پرندگان و خزندگانی که در آن زندگی میکنند از غذاهایی مانند سخت پوستی مانند آرتمیا استفاده میکردند؛ چرا که این نوع از سخت پوستان همانطور که از نامشان پیداست در آبهای شور دوام آورده و در شرایط کاملا ایده ال و طبیعی زندگی میکنند.
چه فصلی به بازدید از دریاچه مهارلو بپردازیم؟
برخی از افراد تصور میکنند که آب دریاچه مهارلو در همه فصلها به رنگ صورتی بوده اما اینگونه نخواهد بود؛ چرا که رنگ صورتی آن به دلایل مختلفی مانند میزان غظلت نمک در آب، نوع جلبکهایی که در آن وجود دارند، تغییر کردن فصلها، مقدار آب آن و… بستگی داشته و حتی ممکن است در برخی مواقع این دریاچه را با رنگهایی مانند یاسی، صورتی، سرخ و آبی نیز مشاهده نمایید. اگر قصد دارید از دریاچه مهارلو دیدن کنید بهتر است در فصل بهار و اردیبهشت ماه به آن سفر کنید؛ چرا که در این ماه هوا در حالت متعادل قرار دارد و میتوانید آن را به رنگ صورتی مشاهده کنید.
اگر در فصلهای سرد مانند پاییز وزمستان به آن سفر کنید، تنها میتوانید پرندگانی مانند فلامینگوها را تماشا کرده و شاهد یک دریاچه با رنگ آبی باشید. به همین دلیل اگر قصد سفر دارید بهتر است آن را در اردیبهشت ماه انجام دهید تا یک سفر بینظیر را تجربه کنید.
دریاچه مهارلو کجاست ؟
دریاچه صورتی رنگ مهارلو در قسمت جنوب شرقی شیراز و در فاصله ۵۷ کیلومتری جاده شیراز به فسا واقع شده است.
سخن پایانی
امروزه دریاچه مهارلو به عنوان یکی از جاذبه های دیدنی و گردشگری شیراز به شمار میرود که به دلیل زیباییهایی که از خود به نمایش میگذارد در میان افراد بسیار محبوب شده و بیشتر مردم در هنگام مسافرت آن را به عنوان مکانی گردشگری انتخاب میکنند. این دریاچه به دلیل شوری زیادی که دارد آب بسیاری را تبخیر میکند و این تبخیر نمک بسیاری را به وجود میآورد که این امر باعث شده در هنگام فصول گرم آب آن به طورکامل خشک شود و موجوداتی که در آن زندگی میکنند تعداد کمی از آنها باقی بماند؛ پس بهتر است از تمامی دریاچههای سرزمینمان به خوبی مراقبت کنیم تا شاهد خشک شدن آنها نباشیم.