مسجد سنگی داراب
در این مقاله از وب سایت گردشگری تاپ تراول شما را با مسجد سنگی داراب آشنا خواهیم کرد . در ادامه مطلب همراه ما باشید تا درباره این مسجد تاریخی بیشتر بدانید.
داراب یکی از شهرهای استان فارس و مرکز شهرستان داراب است. داراب با دیرینگی چندهزارساله در جنوب شرقی استان فارس ایران واقع است. فاصله شهر داراب تا شیراز ۲۴۵ کیلومتر میباشد. مسجد سنگی داراب (آتشکده آذرخش) در فاصلهٔ شش کیلومتری داراب، مسجدی در دل صخره تراشیده و کنده شده است. این مسجد با پلانی چهارسو، بنایی اسلامی است که در کوه پهنه یا پهنا دارد. این بنا را سیاحان مختلف دیده و تفسیرهای مختلفی درباره آن ارائه دادهاند، از جمله اورول اشتین این اثر را یک کلیسا دانسته است که به کلی مردود است؛ زیرا پلان چهارسو در این مسجد، سابقهای اصیل و دیرین در معماری سنتی ایران دارد. حالت چهار سوی آن، دقیقاً بر گرفته از پلان چهار طاقیها بوده و گسترش آن از مراکز به یک اندازه است و هیچ تناسبی با کلیسا ندارد.این اثر تاریخی دارای چهار کتیبه است و پس از شهر باستانی دارابگرد و نقش برجسته ساسانی آن منطقه سومین اثر تاریخی معروف و شناخته شده شهر داراب است.
ساختمان مسجد سنگی
در قسمت ورودی، یک هشتی به ابعاد 78/2 و 60/9 متر وجود دارد، که البته با انحرافی که در این قسمت بوده، ابعاد آن اندکی متغیر است. دورتادور مسجد را رواقی به عرض 1 تا 10/1 متر همراه با جرزهایی احاطه کرده است، که در سمت محراب مسدود می شوند.
سقفها و جرزها، به جز در راهروهای گردشی اطراف، همگی قوس بیضی شکل نزدیک به جناغی دارند و در واقع همانند طاق آهنگ هستند. اغلب منابع و متون ایرانی که قدمت آنها از دوران قاجار تجاوز نمی کند، مسجد را یک بنای مربوط به دوره ساسانی می دانند که به مسجد تبدیل شده است.
درگاه بیرونی مسجد سنگی، دارای 70/4 متر ارتفاع و 15/2 متر عرض است. نمای بیرونی مسجد سنگی، سردرهای مساجد اسلامی را تداعی می کند، که به صورت ستونها و در دو طرف ورودی تراشیده شده و متصل به دیوار مسطح بیرونی است.
مسجد دارای قوس جناغی اسلامی است، که با قوسهای متداول دوره ساسانی و طاقهای آهنگ داخل مسجد سنگی تفاوت آشکاری دارد.نمای بیرونی و ظاهری مسجد سنگی، بیشتر اسلامی نشان می دهند تا ساسانی. اما، از وجود عناصر ساسانی نیز در اینجا نباید غافل بود. داشتن محراب مقرنسکاری با خطوط کوفی، بویژه قطع شدن راهروها در دو طرف محراب و قرار گرفتن آن در سمت قبله و کتیبه های کوفی، دلایل اسلامی بودن بناست.
کنار مسجد سنگی، یک اتاق با سقف طاقی شکل وجود دارد، که با 3 پلکان وارد کف آن میشود. این اتاق 8 متر طول، 15/3 متر عرض و 95/1 متر ارتفاع دارد.این مسجد در دو قسمت کتیبه دارد، یکی کتیبه محراب و دیگری کتیبهای است که در قسمت بالای ورودی داخلی جلوخان و ابتدای ایوان شرقی در بالای درگاه و جرزهای طرفین آن قرار دارند.
متن یکی از این کتیبهها فرسوده و به مرور زمان دچار صدمه بسیاری شده و دیگری دارای متن کوتاهی است. کتیبه بالا ناخوانا است و کتیبه پایین تاریخ سال 652 را نشان میدهد.مسجد سنگی داراب با شماره 229 توسط سازمان میراث فرهنگی و گردشگری به ثبت تاریخی رسیده است.