رود شطیط شاخه اصلی رودخانه کارون در شوشتر است که چهاردانگه نیز خوانده می شود. رودخانه کارون بعد از وارد شدن به خوزستان با برخورد به صخره ای بزرگ و سد میزان به دو شاخه تقسیم خواهد شد یکی از آن ها رود شطیط یا چهاردانگه ودیگری گرگر یا دو دانگه می باشد. سر انجام این دو شاخه بعد از طی حدود چهل کیلومتر در منطقه بند قیر جنوب شوشتر به یکدیگر می پیوندند و با ادغام با رود دز، کارون بزرگ را تشکیل می دهند.

حفر کانال

بنا بر اساس گفته تاریخ نویسان شوشتر به معنی خوب تر است، و چون شهر شوش رو به ویرانی می رفت، در شش فرسنگی شهری نو بنا شد که خوش آب و هواتر و حاصل خیزتر از شوش بود و آن را شوشتر یعنی از شوش بهتر نامیدند. علت دیگری نیز برای انتخاب این نام عنوان گردیده است که بیان می کند اصل واژه شوشتر به احتمال زیاد ششدر بوده است. آن بدین دلیل بوده که این شهر دارای شش دروازه بوده است.

داریون نهری است در شوشتر که از رود شطیط جدا می شود و دوباره به آن می پیوندد. این نهر داریوش یا دارا نیز نام دارد و در زمان داریوش هخامنشی حفر گردیده است. بر اساس گفته نویسنده تحفه العالم: «در حوالی شهر باغ و بوستان نبود و رودخانه از حوالی شهر تخمیناً نیم فرسخ دور بود و مردم قری و قوافل به کشتی از رودخانه عبور می نمودند و به این سبب زحمت بسیاری کشیدند تا این که دارای اکبر نهر داریان را ابتدا نموده فرصت اتمام نیافت و دارا بن دارا به اتمام آن کوشید و آب از میان شهر و صحرای گرگر جاری ساخت و این پیش از اسکندر ذوالقرنین بود».

سر دهانه نهر در زیر قلعه سلاسل قرار دارد و به وسیله ی میراب ها از همین قلعه کنترل می گردیده است. وظیفه این نهر، آبیاری دشت میاناب شوشتر است. داریون برگرفته از نام داریوش است. در نوشته مورخان یونانی داریوش را داریون معرفی می کنند. این نهر تنها سازه آبی شوشتر است که بعد از گذشت قرن ها کماکان نام بانی خویش را یدک می کشد. پل بند شادروان حدود ۳۰۰ متر پایین تر از آبگیرهای نهر داریون سطح آب را برای سوار شدن بر نهر داریون بالا می آورد. این نهر نه تنها آب مورد نیاز کشاورزی ساکنان شهر را تامین می کند بلکه با حفر تونل های آب بر نیز مانند قنات آب را به درون شوادان (زیرزمین) منازل بافت قدیم هدایت می کرد.

پخشاب نهر تاریخی کانال داریون

هر چند خیلی از مورخان پل بند شادروان را از سازه های آبی دوره ساسانی می دانند، بر اساس وجود نهر داریون در دوره هخامنشی و قرار داشتن ارتفاع آبگیرهای نهر داریون در فاصله ای بالاتر از سطح آب رودخانه در دوره کم آبی می توان به وجود پل بند شادروان در دوره هخامنشی نیز با قطعیت نظر داد و به طور حتم در دوران ساسانی مجددا بازسازی گردیده است. این اثر در تاریخ ۱۰ مهر ۱۳۸۰ با شماره ثبت ۴۱۴۱ به عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.

بند میزان

این سد آب کارون را به نسبتهای دو و چهار بین رودهای گرگر و شطیط (دو دانگه و چهار دانگه) تقسیم می کند. مصالح به کار رفته در بند میزان سنگ (تراشیده شده شوشتر) و ساروج هستند. این بند از چند دهانه تشکیل شده است که مهمترین آنها دهانه ای است جدا که تنظیم آب دو شاخه رودخانه را انجام م ی دهد به گونه ای که اگر دبی گرگر بیشتر از یک سوم باشد آن را به شاخه شطیط انتقال می دهد و بلعکس واین خود از شاهکارهای معماری این بند است. این بند سابقا میزان و همچنین پل قیصر نام داشت.

از نوع مصالح ساختمانى که در آن به کار رفته و از نوع سبک هاى متفاوتى که در ساختن طاق آن استفاده شده، قدمت دیرین آن را مى توان تشخیص داد. این پل را به طرز زیبا و باشکوه و با پیچ و خم ساخته اند و جمع طول آن ۵۲۱ متر است. ساختمان اولیه بند میزان به زمان هخامنشیان مربوط است و به بند و پل شاپوری نیز نامیده خواهد شد بعد از آن در دوران ساسانی نیز مورد مرمت و بازسازی قرار گرفت. ولی بعد ازخرابى ها و تعمیرات گوناگون، ساختمان کنونى آن را به پسر فتحعلى شاه قاجار یعنى محمد على میرزا دولتشاه والى خوزستان نسبت مى دهند. به همین علت به بند محمد على میرزا یا بند خاقان نیز مشهور است.

آبگیرهای کانال داریون

آبگیرهای نهر داریون که از زیر صخره های ساحلی رودخانه شطیط در زیر قلعه سلاسل شروع می شوند. این مجموعه شامل هشت آبگیر است که برخی از آن ها با گذشت سال های زیاد مسدود شده اند. در زیر قلعه سلاسل پله هایی جهت برداشت آب از نهر داریون تعبیه شده بود به طوری که در هنگام محاصره و بسته شدن درهای قلعه به راحتی امکان برداشت آب از رود وجود داشت. هشت کانال مذکور در زیر قلعه سلاسل تبدیل به دو کانال بزرگ می شوند و بعد از خروج از زیر قلعه به یک کانال بزرگ تبدیل می شوند که تا فاصله زیادی به طور یک کانال روباز به درون دشت میاناب هدایت می شود. درون قلعه نیز حمام های گوناگونی ساخته شده که آب آن ها از نهر داریون تامین می گردیده است.