کارخانه آبجوسازی آرگو (A.R.G.O) که از قدیمی ترین کارخانههای تهران است، در سال ۱۳۰۹ تحت عنوان شرکت نوشیدنی آبجو الکلی در تهران ساخته شد و محصولاتش را با نام تجاری آرگو به بازار عرضه کرد. گفته میشود این کارخانه، یکی از اولین کارخانه های صنعتی ایران است. در گذشته دو کارخانه آرگو در تهران برپا شد که اولین آن در خیابان کوشک و در نزدیکی میدان فردوسی بود و اکنون دقیقا تبش کوچه بهداشت قرار گرفته است. با افزایش جمعیت و ایجاد مناطق مسکونی، به دلیل اینکه کارخانه داخل شهر قرار داشت، به علت بوی نامطبوع تخمیر الکل و همچنین آلودگی هوا؛ همسایگان شکایت کردند. با بالا گرفتن شکایتها دکتر مصدق قانون خروج کارخانهها از شهر و انتقال آنها به خارج شهر را به تصویب رساند. به این خاطر دومین کارخانه آبجوسازی در تهران در مهرآباد جنوبی تاسیس شد.
دوران اوج کار این کارخانه دهه ۴۰ و ۵۰ بود. اکنون اگر از کوچه این کارخانه عبور کنید، یک ساختمان با نمای آجری که یک دودکش بلند دارد، توجهتان را جلب میکند. بله؛ آنجا کارخانه آرگو است؛ اما حدودا ۴۰ سالی است که دیگر این کارخانه کار نمیکند و خبری از محصولات آرگو نیست. به گفته برخی از منابع، احداث ساختمان آرگو به دهه نخست قرن برمیگردد و عمری بالغ بر ۹۰ سال دارد. این ساختمان تاریخی به خاطر تعطیل بودن خود در تخریبهای سال ۵۷ آسیبی ندید و توانست تا امروز سرپا باشد و اکنون به عنوان قدیمی ترین کارخانه تهران یاد شود. بسیاری از کارگردانان، فضای داخل این کارخانه را مناسب ساخت فیلمهایی میدانند که در آن میخواهند تاریخ صنعت ایران را به نمایش بگذارند.
بازسازی ساختمان آرگو
مالک کارخانه آبجوسازی تهران دستگاه دولتی بود و تا چندی پیش این ساختمان با معماری ویژهاش و موقعیت جغرافیایی منحصربهفردش در معرض تخریب قرار داشت. کارخانه آرگو به حال خود رها شده بود تا اینکه در سال ۱۳۹۵ به صورت 6 دانگ به مزایده عمومی گذاشته شد و توسط بنیاد پژمان که یک بخش خصوصی بود، خریداری شد. این بخش شروع به بازسازی این ساختمان کردند و امروزه از آن برای نمایشگاه های هنری استفاده میکنند. علاوه بر این، مرکز خصوصی پژمان قصد دارد، یک فضای نمایشی غیرتجاری، مرکز فرهنگی و یک کتابخانه را بعد از بازسازی ساختمان کارخانه در این مجموعه راه اندازی کند.
سخن پایانی
کارخانه آبجوسازی تهران با توجه به اینکه در یکی از موقعیتهای گردشگری تهران قرار دارد، مکان مناسبی برای برپایی فعالیتهای گردشگری است. این ساختمان مثل دیگر ساختمانهای تاریخی که در شهر تهران وجود دارند، مورد توجه قرار نگرفته در حالی که میتوانست از موقعیت کنونیاش بهتر باشد و به یک منطقه گردشگری-تاریخی تبدیل شود. اکنون تحت نظارت بنیاد پیمان استفاده بهتری از این مکان میشود و امید است که این بنیاد خصوصی با برنامههای جدیدی که در نظر دارد، در ایجاد یک فضای تاریخی و فرهنگی موفقتر عمل کند.