چشمه مرتضی علی | از جاذبه های طبیعی و عجایب طبس 

چشمه مرتضی علی طبس

در این مقاله از معرفی جاهای دیدنی طبس تصمیم گرفتیم یکی از جاذبه های بسیار زیبای و طبیعی این شهر بنام چشمه مرتضی علی را به شما معرفی کنیم که یکی از چشمه های بسیار زیبا، دیدنی با طبیعتی بکر است. پس اگر قصد سفر به سرزمین کویری ایران را دارید تا انتهای این مقاله با مجله گردشگری تاپ تراول همراه باشید.

چشمه مرتضی علی یکی از عجایب و دیدنیهای شهر طبس است که در 29 مرداد 1393 با شماره 196 در فهرست میراث طبیعی به ثبت رسیده است و هر ساله شاهد بازدید هزاران گردشگر و زمین شناس داخلی و خارجی می باشد.

دلیل اینکه این رودخانه از عجابیب ایران نامیده میشود  اختلاف دمای دو طرف رودخانه است که دلیل این اتفاق آن است که آب گرم چشمه از دیواره سمت راست به داخل رودخانه می ریزد و همین، اختلاف دمایی را در چشمه به وجود می آورد که گاهی به ده درجه هم می رسد! غلظت بیشتر آب گرم و تفاوت ساختاری آن با آب سرد جاری در کف رودخانه، باعث می شود که این آب ها تا مسافت حدود سیصد متری بستر رودخانه نیز پیش بروند در حالی که به طور کامل با هم مخلوط نشده اند و در بستر رودخانه قابل تفکیک هستند! به این ترتیب در یک طرف رودخانه آب سرد و در طرف دیگر آب گرم جریان دارد.

در شهرستان طبس در حوالی روستای خرو دره ای وجود دارد که آب چشمه ها ی کوچک و بزرگ در آن جاری است و کال سردر نامیده خواهد شد. در این منطقه و در دیواره دره حفره ها و کانال هایی وجود دارد که به احتمال زیاد قدمت آن به دوران ساسانیان می رسد و با نظم خاص و مهندسی حساب شده ای بنا شده است که به خانه گبر معروف است. هرکدام از این حفره ها که قدمت آن همانطور که گفته شد به دوران ساسانیان یعنی حدود 1500 سال قبل برمیگردد، مقطعی از کانالی هستند که در داخل آن پس از چاه هایی که به ارتفاع حدود 10 متر هستند به دالان بالا می رسیم که به اتاقک هایی منتهی می شود. قوس تونل های بالایی خانه های گبر همانند قوس های بناهای دوران ساسانیان است که البته راه دسترسی به داخل این خانه ها مشکل و تنها با وسایل کامل صخره نوردی و کوهنوردی و به وسیله ی افراد خبره ورود به داخل آن امکان پذیر است.

بعد از حدود 35 دقیقه پیاده روی در داخل کال سردره و برخلاف جریان آب، به چشمه های گوناگون آب مخصوصاً چند چشمه آبگرم می رسیم که بزرگ ترین چشمه از درون حفره ای نشأت می گیرد که به حمام مرتضی علی معروف گردیده است. مبدأ آبی که اغلب مزارع و باغات طبس را مشروب می کند و از طریق نهر آبی به طبس منتقل خواهد شد از این ناحیه نشأت می گیرد.
این چشمه ها بعد از سرچشمه گرفتن از دامنه غربی کوه کش سیاه به سوی غرب جاری می گردند.

قابلیتهای منطقه

چشم اندازها و منظره های زیبا و متنوع، خارج بودن از محدوده های تحت حفاظت سازمان حفاظت محیط زیست، برخوردای از وسعت و فضای مناسب جهت حفاظت، نزدیکی به شهر طبس و دسترسی آسان و نزدیکی به روستایی یلاقی خرو با مزارع زیبا و باغات میوه از قابلیتهای این منطقه است.
داشتن چند اثر تاریخی (با قدمت 500 تا 1500 سال پیش) مانند طاق عباسی و خانه گبری در دل خود، خاصیت طبی و درمانی چشمه، پدیده های جذاب ژئومورفولوژیکی کم نظیر، کارستی و ژئوتوریسمی (در مطالعات زمین شناسی این محدوده و بخشهایی از کوههای شتری را بعنوان بهشت زمین شناسی یاد میکنند) و هجوم گردشگران به این منطقه از دیگر ویژگیهای ویژه این اثر طبیعی دانست.

مسیر دسترسی و امکانات رفاهی منطقه

برای رسیدن به آبگرم مرتضی علی و طاق شاه عباس  باید از روستای خرو بگذرید و بعد، وارد دهانه دره ای میشوید.
روستای خرو یک روستای توریستی در 20 کیلومتری شرق طبس و دارای جاده آسفالته مناسب است. در روستای خرو نیز محلهای اقامتی یک روزه و چند روزه مناسب وجود دارد. از روستای خرو تا ابتدای ورودی مجموعه تاریخی و طبیعی کال سردر با خودرو پنج دقیقه است. در محل، پارکینگ مناسبی نیز وجود دارد. سرویس بهداشتی مناسب و همچنین چشمه گوارای آب قنات قرار دارد. حدود پنج کیلومتر را با پای پیاده طی کنید که بیشتر این مسیر از داخل آب می گذرد. بعد از حدود 45 دقیقه پیاده روی خلاف جهت حرکت آبی که درون دره جاریست، به چشمه های گوناگون آب و مخصوصاً چند چشمه آب گرم می رسیم که بزرگترین چشمه از درون حفره ای نشأت می گیرد که به آبگرم مرتضی علی معروف است. بالاتر از این چشمه ، دره بسیار بسته و تنگ میشود و از دو طرف چشمه های کوچکی به درون دره سرازیر می شوند. در ادامه مسیر به بند شاه عباسی (طاق شاه عباسی) می رسیم که بنایی است تاریخی و زیبا، با قدمت بسیار.