چشمه بل در استان کرمانشاه واقع شده و از کوه های شاهو سرچشمه می‌گیرد. این چشمه جزء پرآب ترین چشمه های منطقه اورامانات و غرب کشور است. چشمه بل در شهر پاوه قرار دارد. طبق اطلاعات به دست آمده و عقیده مردمان محلی پاوه، نام این چشمه از خدایان آب بابلیان باستان به ارث برده شده که محل دقیق چشمه بل در 2 کیلومتری روستای هجیج است. اگر به رودخانه سیروان سفر می‌کنید حتما به چشمه بل هم سری بزنید. نکته جالبی که درباره این چشمه وجود دارد این است که یک رودخانه کوچک به طول 15 متر از چشمه بل سرچشمه می‌گیرد که به عنوان کوتاه ترین رود دنیا شناخته می‌شود.
نحوه دسترسی
چشمه بل کرمانشاه در بین دو روستای ناو (در شهرستان سروآباد) و روستای هجیج (در شهرستان پاوه) قرار گرفته است. آب چشمه بل بعد از این‌که از دل کوه‌های زاگرس خارج می‌شود یک آبشار زیبا و پرآب را تشکیل می‌دهد و به رودخانه ورود می‌یابد. چشمه بل در استان کرمانشاه، یکی از مناطق مهم فرهنگی و تاریخی اورامانات به شمار می‌رود. چشمه بل به عنوان یکی از آثار مهم ملی در سازمان میراث فرهنگی به ثبت رسیده است. به‌طور معمول در هر ثانیه 4000 لیتر آب وارد این چشمه می‌شود. آب چشمه بل از دهانه غار می‌جوشد و پس از طی کردن مسیری 200 متری وارد رودخانه سیروان در پاوه می‌شود. آب چشمه بل در انتها وارد کشور عراق خواهد شد.
تاریخچه
براساس تحقیقات انجام شده توسط تاریخ دانان، قدمت چشمه بل به دوران کرتاسه، یعنی 60 میلیون سال پیش بازمی‌گردد. لازم به ذکر است که چشمه بل در استان کرمانشاه یکی از بزرگ‌ترین چشمه‌های کارستی در منطقه خاورمیانه شناخته می‌شود. کارست به معنای پدیده خوردگی در کنار انحلال توده سنگ‌های از جنس کربناته است. براساس تحقیقات انجام شده توسط بهترین محققان، این نتیجه به دست آمده که آب چشمه بل از لحاظ ترکیبات معدنی و شیمیایی، یکی از بهترین و باکیفیت‌ترین آب‌های شرب را دارد. آب کانی بل عاری از هرگونه آرسنیک، نیترات، آمونیاک و… است که این مواد جزء مواد مضر در آب برای بدن انسان‌ها هستند.
نوع پوشش گیاهی موجود در کانی بل
تنوع گیاهی در این منطقه به قدری بالاست که بسیاری از گیاهان آن را به عنوان گیاه دارویی استفاده می‌کنند. به‌طور معمول مناطق اورامانات از هرگونه داروی شیمیایی بی‌نیاز است. گیاهان آبزی و خشکی معروف و زیبای این منطقه عبارتند از:
- عدسک آبزی تک ریشه
- سرخس آبی
- علف هفت بند
- بلوط
- بومادران
- گل گندم
- شقایق وحشی
- شبدر وحشی
خطر نابودی چشمه بل
چشمه طبیعی بل در نزدیکی سد داریان واقع شده و در زمان آبگیری سد داریان و ریختن آب آن به سد عراق، هرساله در حدود 150 میلیون مترمکعب آب آشامیدنی را از دست می‌دهد. مردم محلی زمانی که به دوره آبگیری سد داریان نزدیک می‌شوند، کمپینی برای نجات کانی بل از خشکسالی شکل می‌دهند. این کمپین مردمی فعالیت‌های بسیاری را برای نجات کانی بل به انجام می‌رسانند. یکی از فعالیت‌های جالب و دیدنی که در کنار کانی بل برگزار می‌شود؛ مراسم دف نوازی است. این مراسم برای بزرگداشت چشمه بل و با نام ناله دف و خروش بل از 25 مرداد ماه سال 1392 برگزار می‌گردد.
جانوران منطقه
وجود پوشش گیاهی مناسب و آب خوب در این محل، شرایط مساعدی را برای زندگی حیوانات مختلف ایجاد کرده است. پرنده‌های مهاجر بسیاری در طول سال مهمان کانی بل هستند. سعی کنید در نیمه دوم سال به منطقه اورامانات و کانی بل سفر نمایید تا بتوانید زیبایی پرندگان مهاجر را نظاره‌گر باشید. آبزیان بسیار زیاد و متنوعی در کانی بل زندگی می‌کنند.
در چند سال اخیر یک مزرعه بزرگ برای پرورش ماهی سرد آبی در اورامانات ایجاد شد. یکی از حیواناتی که در اطراف این چشمه بسیار به چشم می‌خورد؛ سنجاب است. سنجاب‌های زیبا در منطقه اورامانات در لابه‌لای درختان بلوط زندگی می‌کنند. این سنجاب‌ها از حیوانات ارزشمند در ایران به شمار می‌روند.
امکانات رفاهی و جاذبه های گردشگری طبیعی
در نزدیکی خروجی کانی بل محیطی زیبا و بکر برای تماشای رودخانه مهیا شده است. دورتادور این محل نرده‌های محافظ به‌کار برده شده‌اند و ایمنی کامل محل را فراهم کرده‌اند. همچنین میزان آنتن‌دهی خطوط موبایل و همچنین اینترنت در این منطقه بسیار مناسب است. باوجود اینترنت پرسرعت و مناسب در کانی بل به‌راحتی امکان به اشتراک‌گذاری عکس‌ها و ویدئوهای خود را در فضای مجازی خواهید داشت.
جاذبه‌های طبیعی بکر و گردشگری زیادی در منطقه کانی بل قرار دارند. اطراف این چشمه بهترین مکان برای کمپ و چادر زدن است. کوه‌های بهم متصل شده، صدای آب و سرسبزی منطقه اورامانات منظره‌ای زیبا و دیدنی را به وجود آورده‌اند. یکی از کارهایی که احساس خوشایندی را در شما ایجاد خواهد کرد؛ پیاده‌روی در حاشیه چشمه بل است. در زمان سفر به این چشمه زیبا، دوربین عکاسی را فراموش نکنید. ثبت این همه زیبایی بدون شک برای شما خاطره‌انگیز خواهد بود. در مسیر رودخانه سیروان مسابقات قایقرانی متعدد داخلی و بین‌المللی برگزار می‌شوند. بدون شک تماشای این مسابقات احساس خوبی را در شما ایجاد خواهد کرد.
اماکن دیدنی در نزدیکی
در نزدکی چشمه بل کرمانشاه، روستاهای مختلف و زیبایی واقع شده‌اند. برای سفر به منطقه اورامانات حتما برنامه‌ای چند روزه را در نظر داشته باشید و از همه جاذبه‌های گردشگری اورامانات دیدن کنید.
منطقه اورامانات
منطقه اورامانات یکی از زیباترین و بی‌نظیرترین مناطق استان‌های کرمانشاه و کردستان به شمار می‌رود. در این منطقه آبشارها و جنگل‌های مختلف و زیبایی وجود دارند. یکی از زیباترین روستاهای این منطقه اورامان نام دارد. روستای اورامان دارای یک معماری جالب است. تمام این روستا، به‌صورت پلکانی طراحی شده که فضایی مناسب برای عکاسی محسوب می شود. در اطراف این روستا دو رودخانه سیروان و لیله به چشم می‌خورند که باعث سیراب شدن زمین‌های روستا می‌شوند.
روستای هجیج/ زیباترین روستای اورامانات
زمانی که از پاوه خارج شده و وارد پیچ‌وخم‌های کوه‌های زیبای اورامانات می‌شوید؛ به زیباترین روستای منطقه یعنی هجیج خواهید رسید. روستای هجیج نیز مانند روستای اورامان طراحی پلکانی زیبایی دارد. اگر در تابستان قصد سفر به یک منطقه با آب‌وهوایی خنک و بکر را دارید، بهترین گزینه روستای هجیج است. امکانات گردشگری مناسبی در این روستا تعبیه شده‌اند. برای اقامت در منطقه هجیج نگران نباشید؛ در این منطقه روستایی اقامتگاه‌های بومگردی قرار گرفته‌اند. مردم منطقه هجیج بسیار مهمان نواز و خون‌گرم هستند.
امامزاده سید عبید الله
مقبره امامزاده سید عبید الله در حاشیه کانی بل واقع گردید. این امامزاده یکی از اماکن مقدس در شهر پاوه به شمار می‌رود که معماری زیبایی دارد. گنبد فیروزه‌ای و چهارطاق آجری امامزاده در کنار رود بل مناظر بکر و چشم‌نوازی را ایجاد کرده‌اند. سید عبید الله یکی از فرزندان امام کاظم (ع) است. به اعتقاد اهالی بومی این منطقه، علت پرآبی چشمه بل وجود مبارک امامزاده سید عبید الله است.
راه رسیدن به چشمه بل
برای سفر به چشمه بل باید به استان کرمانشاه در غرب ایران سفر کنید. سرچشمه اصلی کانی بل از کرمانشاه است. زمانی که به استان کرمانشاه رسیدید باید به سمت استان کردستان حرکت کرده و سپس به سمت شهر مریوان بروید. از شهر سنندج تا چشمه بل در حدود 199 کیلومتر راه خواهید داشت. از 3 راه موجود حزب الله یا راه زیبا و بکر دزلی خود را به روستای هجیج برسانید. هنگامی که به روستای هجیج برسید تا چشمه بل باید 2 کیلومتر دیگر نیز بروید. در مسیر رسیدن به کانی بل، از میان جنگل‌های زیبای بلوط گذر خواهید کرد. مسیر به قدری زیباست که تمام خستگی راه از تن شما بیرون می‌رود.
اگر از سمت شهرستان پاوه به چشمه بل کرمانشاه سفر نمایید؛ باید مسافتی در حدود 35 کیلومتر را طی کنید. در این مسیر زیبا باید از سمت مریوان به پاوه، از کنار مسیری خاکی و رودخانه زیبای سیروان بگذرید. اگر در زمستان قصد سفر به این منطقه را دارید ابتدا از باز بودن جاده اطمینان حاصل نمایید. در زمستان منطقه اورامانات همواره سفیدپوش است و معمولا راه‌های ارتباطی مسدود هستند. اگر از کرمانشاه به چشمه بل بروید، نهایت زمانی که باید رانندگی کنید 3 ساعت خواهد بود. به‌طور کلی فاصله بین کرمانشاه تا اورامانات 159 کیلومتر است.
چه زمانی برای رفتن به کانی بل مناسب است؟
منطقه پاوه و روستای هجیج جزء مناطق کوهستانی و سردسیر استان کرمانشاه هستند. این مناطق در فصل زمستان هوایی بسیار سرد دارند. در نتیجه زمستان زمان مناسبی برای بازدید از چشمه بل کرمانشاه نخواهد بود. بهتر است در بهار و تابستان که هوا مطبوع و خنک است برای سفر به این منطقه برنامه‌ریزی کنید. در این فصول همه منطقه اورامانات سرسبز و زیبا بوده و سفری خاطره‌انگیز برای شما رقم خواهد خورد.
نکات مهم در رابطه با سفر
معمولا ما ایرانی‌ها زمانی که آب زلال و پاکیزه‌ای را مشاهده می‌نماییم، علاقه‌مند هستیم تا تنی به آب بزنیم؛ اما برخی از آب‌ها برای شنا و آب تنی مناسب نیستند. چشمه بل و آب موجود در آن به حدی خروشان بوده که بسیار خطرناک است. اگر در این چشمه قصد ماهیگیری دارید حتما به حاشیه‌های کم آبی بروید که جریان آب با سرعت کمتری در حال عبور است. همچنین در زمان اقامت در منطقه اورامانات در حفظ طبیعت کوشا باشید و زباله‌های خود را در منطقه رها نکنید.
سخن پایانی
در غرب ایران و استان های غربی، طبیعت های زیبایی به چشم می‌خورند. یکی از زیباترین و بکرترین اماکن طبیعی و گردشگری در غرب کشور، چشمه بل کرمانشاه است. قدمت این چشمه به 60 میلیون سال قبل بازمی‌گردد. چشمه بل در نزدیکی روستای هجیج قرار دارد. طبیعت زیبای چشمه بل هرساله گردشگران فراوانی را به این منطقه می‌کشاند. برای سفر به چشمه بل بهتر است یک برنامه چند روزه را در نظر بگیرید. در زمان سفر به این منطقه از روستاهای زیبا و پلکانی هجیج و اورامان، امام زاده عبید الله و منطقه اورامانات نیز دیدن نمایید. در زمان اقامت در این چشمه به هیچ عنوان در آب شنا نکنید؛ چراکه فشار آب در این چشمه بسیار بالا بوده و احتمال غرق شدگی زیاد است.
جاهای دیدنی تهران + تفریحات، آدرس و توضیحات
جاهای دیدنی درگز، سفر به دل تاریخ و طبیعت خراسان
