معبد داش کسن زنجان

در این مقاله از قسمت معرفی جاهای دیدنی ایران قصد داریم یکی از جاهای دیدنی بسیار زیبای زنجان یعنی معبد داش کسن را به شما معرفی کنیم و آن را مورد بررسی قرار دهیم. در ادامه با تاپ تراول همراه باشید…

معبد داش کسن بنایی صخره ای است که در حاشیه روستای ویر در حدود ۱۵ کیلومتری جنوب شرقی شهر تاریخی سلطانیه (زنجان) قرار گرفته است.

معبد تاریخی داش کسن از سمت شمال به دشت سلطانیه و بنای تاریخی آرامگاه سلطان محمد خدابنده اشراف دارد. این معبد در کنار شهر قدیم سلطانیه با گنبد رفیع آن، آرامگاه چلبی اوغلو و آرامگاه ملاحسن کاشی، در مجموع محور فرهنگی تاریخی سلطانیه را تشکیل می دهد.

این مکان شگفت انگیز، در دل کوه های سلطانیه و در نزدیکی روستای ویر در ۱۵ کیلومتری شمال شرق شهر سلطانیه واقع شده است. هنگامی که برای نخستین بار  داش کسن را ببینید، تصور می کنید به کشور چین قدم گذاشته اید. ولی در اصل این بنا از آثار شاخص دوره ایلخانی است که به وسیله ی هنرمندان مطرح آن دوره به زیبایی هرچه تمام در دل کوه ها تراشیده گردیده است. از جذاب ترین و معروف ترین آثار این مکان، می توان به نقش برجسته دو اژدها اشاره کرد. به علت همین دو نقش برجسته، این محوطه به معبد اژدها شهرت گرفته است. در فرهنگ کشور چین، اژدها نماد قدرت، برکت و خوشبختی است. پادشاهان گذشته نیز به قدرت علاقه بسیار زیادی داشتند. شاید به همین دلیل است که دستور حکاکی این نقوش در دل این محوطه باستانی صادر گردیده است.

طول نقش برجسته اژدهای اصلی ۵ متر و ارتفاع آن ۱٫۵ متر است و درون یک حفاظ شیشه ای به خوبی از آن محافظت خواهد شد.

پیشینه بنای داش کسن

بنا بر عقیده بعضی از باستان شناسان، قدمت این بنا به پیش از اسلام باز می گردد. یعنی هنگامی که این مکان پرستشگاه پیروان آئین مهرپرستی بوده است. البته هیچ اثری از آن دوران باقی نمانده است. اما بنای کنونی، متعلق به دوره ایلخانیان است که حدود ۷۰۰ سال قبل در ایران حکومت می کردند. پس از مرگ ارغون شاه مغول، الجای خاتون خواهر سلطان محمد خدابنده دستور ساخت این بنا را می دهد. اما ساخت این بنا هرگز به پایان خود نمی رسد. دلیل این امر مشخص نیست ولی عده ای عقیده دارند دستور ساخت این بنا پیش از مسلمان شدن شاه مغول داده گردیده است و پس از اینکه ایلخانان به اسلام گرویدند، ساخت این بنا نیز متوقف گردیده است.

بنای تاریخی داش کسن از چند ایوان و محوطه باستانی ایجاد شده است و نقوش برجسته زیادی در جای جای آن دیده می شود. آثار این محوطه از نظر نقوش تزئینی، یکی از با ارزش ترین نمونه های معماری صخره ای در تاریخ معماری ایران محسوب می شود. در داخل این محوطه، سه طاق نسبتا عمیق در دل کوه کنده گردیده است که دارای مقرنس های سنگی بسیار زیبایی می باشند. از دیگر نقوش تزئینی این بنا، طاقچه های زیبایی است که در کنار نقوش اژدها قرار گرفته اند. نقوش متنوع اسلیمی که ماهرانه بر روی سنگ ها تراشیده شده اند، از جمله آثار برجسته این محوطه باستانی هستند.

هم اکنون این بنا صدمات زیادی دیده است. سنگ های تراشیده شده بزرگ و پراکنده ای در اطراف بنا دیده می شود. با این وجود، وجود نقوش اسلیمی متنوع، ایوان های بلند و به ویژه دو اژدها که ردپای هنرمندان چینی در آن یافت خواهد شد و  نمونه مشابه آن در هیچ کجای کشور نیست، باعث گردیده است که این مکان یکی از ارزشمند ترین پرستشگاه های سنگی کشور به شمار رود.

مقالات بیشتر بخوانید:

• سوغات زنجان
• گنبد سلطانیه زنجان
• غذاهای محلی زنجان | شکم گردی در شهرهای ایران

شیرین و فرهاد

افسانه های زیادی درباره این مکان در بین بومیان منطقه رواج دارد. اهالی روستای ویر اسم محوطه داش کسن را شیرین و فرهاد گذاشته اند. داش در زبان آذری به معنی سنگ است و کسن به معنی بریدن. در افسانه های ایران باستان، فرهاد را به عنوان فردی سنگ شکن می شناسند که عشق زیادی نسبت به شیرین داشته است. به همین خاطر این مکان به شیرین و فرهاد شهرت یافته است. اما دلیل اصلی اطلاق نام داش کسن به این بنا، این است که این مکان معدن سنگ بوده است و هنگامی که کارگران مشغول تراشیدن سنگ های معدن بوده اند به ناگاه نقوش زیبای آن از دل سنگ ها نمایان خواهد شد.

بهترین زمان بازدید از معبد

استان زنجان در فصول پاییز و زمستان دارای آب و هوایی بسیار سرد است. پس در صورتی که قصد سفر به این استان را دارید، بهترین فصل بازدید، فوصل بهار و تابستان می باشد. اردیبهشت ماه بهترین ماه بازدید از این استان می باشد.

مسیر دسترسی به معبد داش کسن

برای رسیدن به این بنا و دیدن شگفتی های آن باید به استان زنجان سفر کنید. به شهر سلطانیه بروید و سراغ روستای ویر را از مردم محلی بگیرید. این روستا در شمال شرق سلطانیه قرار دارد. راه رسیدن به محوطه داش کسن، از روستای ویر به بعد، به طول حدودا ۵ کیلومتر، تماما خاکی است. بد نیست در صورتی که یکی از محلیان را به عنوان راهنما در کنار خود داشته باشید تا برای یافتن آن دچار مشکل نشوید. کانکس کوچکی در کنار این محوطه قرار دارد که محل استقرار مسئول نگهبانی از این مکان می باشد. در صورتی که از نگهبان بخواهید، با لهجه شیرین آذری گذشته این مکان را با آب و تاب برایتان توضیح می دهد.