قلعه فلک الافلاک یا دژِ شاپورخواست
در این مقاله از معرفی جاهای دیدنی خرم آباد تصمیم گرفتیم تا شما را با قلعه فلک الافلاک که یکی از مکان های تاریخی مربوط به دوره ساسانیان می باشد آشنا کنیم. پس اگر به شهر خرم آباد سفر کرده اید با مجله تاپ تراول همراه باشید تا بیشتر با این مکان تاریخی آشنا شوید.
این بنا بر فراز تپه ای مشرف به شهر خرم آباد و در نزدیکی رودخانه، در مرکز شهر قرار گرفته و چشم گیرترین اثر تاریخی و گردشگری درون این شهر است. تاریخ ساخت این قلعه به دورهٔ ساسانیان باز میگردد و به شماره ۸۸۳ درفهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
فلک الافلاک در لغت به معنای «سپهر سپهران» است. قلعه فلک الافلاک با نام های گوناگونی در طول زمان شناخته شده است. دژ شاپورخواست، سابر خواست، قلعه خرم آباد، دوازده برجی و کاخ اتابکان از آن جملهاند. قلعه خرم آباد از دوره قاجار به بعد با نام فلک الافلاک ضبط شده است. با توجه به اینکه ممکن است دوازده برجی، اشارهای به دوازده برج فلکی باشد، ممکن است نام فلک الافلاک نیز از همین جا ریشه گرفته باشد.
احداث بنا بر فراز صخره های سنگی و اشراف کامل آن بر دره تاریخی خرم آباد و نیز جاری شدن چشمه پر آب گلستان از دامنه شمالی تپه از ویژگی های اصلی بنا به شمار میآیند. از سوی دیگر نزدیکی بنا با غارهای پیش از تاریخ دره گرم خرم آباد و دیگر آثار دوران تاریخی مانند سنگ نبشته، مناره آجری،آسیاب گبری، پل شاپوری و گرداب سنگی بیانگر پیوستگی تاریخی قلعه با آثار یاد شده میباشد.قلعه فلک الافلاک یکی از مشهورترین جاذبه های تاریخی و گردشگری استان لرستان است که در بالای تپه ای باستانی و در مرکز شهر خرم آباد قرار دارد. قلعه فلک الافلاک از شرق و جنوب شرقی به رودخانه خرم رود، از غرب به خیابان امام خمینی و از شمال به خیابان فلک الافلاک محدود میشود.
وسعت تقریبی قلعه فلک الافلاک 5300 مترمربع است و دارای 8 برج، 2 صحن و 300 جانپناه میباشد. فضای داخلی قلعه به 4 تالار نسبتاً بزرگ پیرامون و تعدادی تالار و اتاق تقسیم شده است. ارتفاع بلندترین دیوار تا سطح تپه 23 متر است. مصالح بکار رفته در ساخت این قلعه، سنگ، آجر، خشت و ملات گچ و آهک است. ورودی بنا در سمت شمال و در بدنه برج جنوب غربی تعبیه شده که پس از گذر از راهروی ورودی، به حیاط اول متصل میگردد. در گوشه شمال شرقی حیاط اول یک حلقه چاه آب به عمق 40 متر وجود دارد که آب مورد نیاز ساکنان قلعه از آن تأمین میشده است (البته اکنون نیز قابل بهرهبرداری میباشد).