غذاهای محلی تاجیکستان | کشوری با تاریخی کهن و فرهنگی غنی 

در این مقاله از وب سایت مجله گردشگری تاپ تراول درباره غذاهای محلی تاجیکستان که یکی از کشورهای مهم در آسیای میانه با تاریخی کهن و فرهنگی غنی سخن خواهیم گفت.

تاجیکستان کشوری در آسیای میانه است که از جنوب با افغانستان، از غرب با ازبکستان، از شمال با قرقیزستان و از شرق با چین هم‌مرز است. پایتخت این کشور دوشنبه و زبان رسمی آن تاجیکی است. تاجیکستان با وسعتی حدود ۱۴۳ هزار کیلومتر مربع، کشوری کوهستانی و محصور در خشکی است و بیش از نود درصد از مساحت آن را کوه‌ها تشکیل می‌دهند.

تاجیکستان در سال ۱۹۹۱ از اتحاد جماهیر شوروی سابق استقلال یافت و پس از آن دوران، با چالش‌های متعددی همچون جنگ داخلی (۱۹۹۲-۱۹۹۷) روبه‌رو شد که تاثیرات اقتصادی و اجتماعی زیادی بر کشور داشت. از لحاظ اقتصادی، کشاورزی و استخراج معادن از جمله منابع مهم درآمدی تاجیکستان هستند. تولید پنبه و آلومینیوم نیز نقش مهمی در اقتصاد این کشور ایفا می‌کند.

از جاذبه‌های گردشگری تاجیکستان می‌توان به رشته‌کوه‌های پامیر و قله‌هایی همچون قله اسماعیل سامانی اشاره کرد که کوهنوردان و طبیعت‌دوستان بسیاری را جذب می‌کنند. همچنین شهرهای تاریخی مانند خجند و پنجکنت و دریاچه‌های زیبای چون دریاچه اسکندرکول و دریاچه کاراکول از دیگر جاذبه‌های دیدنی این کشور به شمار می‌روند.

تاجیکستان کشوری با فرهنگ غنی و تاریخ کهن است که تحت تاثیر فرهنگ‌های ایرانی، ترک و روس قرار دارد و مردم آن به مهمان‌نوازی و احترام به سنت‌های فرهنگی خود شناخته می‌شوند.

نکات:

• برای سفر به تاجیکستان، نیاز به ویزای است.
• واحد پول تاجیکستان سامانی است.
• بهترین زمان سفر به تاجیکستان، فصل بهار و تابستان است.
• مردم تاجیکستان، مسلمان سنی هستند.
• زبان رسمی این کشور تاجیکی، گویشی از زبان فارسی

گردشگری:

تاجیکستان، به دلیل طبیعت بکر و دست‌نخورده، فرهنگ غنی و مردمی مهمان‌نواز، مقصدی جذاب برای گردشگران است. از جمله جاذبه‌های گردشگری این کشور می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• پامیر: رشته‌کوهی بلند در شرق تاجیکستان که به بام دنیا معروف است.
• دوشنبه: پایتخت تاجیکستان با جاذبه‌هایی مانند کاخ وحدت، موزه ملی و باغ بوستان.
• هزاران: شهری باستانی با بناهای تاریخی مانند قلعه حصار و مسجد جامع.
• پنجکنت: شهری تاریخی در شمال تاجیکستان که به عنوان یکی از قدیمی‌ترین شهرهای آسیای میانه شناخته می‌شود.

رژیم غذایی سنتی در تاجیکستان

فرهنگ غذایی تاجیکستان تحت تأثیر تاریخ و موقعیت جغرافیایی این کشور قرار گرفته و از عناصر مختلف آسیای میانه و ایرانی بهره می‌برد. غذاهای تاجیکستان به دلیل استفاده از مواد اولیه تازه و طبیعی و ترکیب طعم‌های متنوع، بسیار خوشمزه و محبوب هستند. برخی از ویژگی‌ها و غذاهای معروف تاجیکستان عبارتند از:

1. پلوی تاجیکی: یکی از معروف‌ترین غذاهای تاجیکستان است که از برنج، گوشت (معمولاً گوشت گوسفند یا گاو)، هویج و پیاز تهیه می‌شود. پلوی تاجیکی در مناسبت‌ها و جشن‌ها به عنوان غذای اصلی سرو می‌شود.
2. منتو: نوعی غذا مشابه با دامپلینگ است که از خمیر نازک پر شده با گوشت چرخ‌کرده، پیاز و ادویه‌جات تهیه می‌شود و سپس بخارپز می‌گردد.
3. شوربا: نوعی سوپ گوشت و سبزیجات است که معمولاً با گوشت گوسفند تهیه می‌شود و حاوی سبزیجات مختلف مانند سیب‌زمینی، هویج، گوجه‌فرنگی و نخود است.
4. لَغمان: نوعی نودل دست‌ساز است که با گوشت و سبزیجات مختلف تهیه می‌شود و در سوپ یا به صورت خشک سرو می‌گردد.
5. سَمبوسه: نوعی پای پر شده با گوشت، پیاز و ادویه‌جات است که به صورت سرخ‌شده یا پخته‌شده تهیه می‌شود و به عنوان یک غذای خیابانی محبوب محسوب می‌شود.
6. نان: نان در فرهنگ غذایی تاجیکستان جایگاه ویژه‌ای دارد و نان‌های تنوری سنتی مانند لَوَش و فَتیر بسیار معروف هستند.
7. چای: نوشیدنی اصلی و پرطرفدار در تاجیکستان است که معمولاً با شیرینی‌هایی مانند حلوای خانگی یا کلوچه سرو می‌شود.

غذاهای تاجیکستان به طور کلی ساده اما پر از طعم هستند و اغلب از مواد اولیه‌ای که در منطقه به فراوانی یافت می‌شود، تهیه می‌شوند. این غذاها نمایانگر تاریخ و فرهنگ غنی تاجیکستان و مهمان‌نوازی مردم آن هستند.

غذاهای گوشتی

در تاجیکستان، غذاهای گوشتی جایگاه ویژه‌ای در رژیم غذایی مردم دارند. با توجه به پیروی اکثر جمعیت از دین اسلام، استفاده از مواد غذایی حلال بسیار مهم است و مصرف گوشت خوک ممنوع است. به جای آن، گوشت اسب بسیار محبوب است و نوعی سوسیس محلی به نام “کازی” (kazy) از این گوشت تهیه می‌شود که در بسیاری از وعده‌های غذایی مورد استفاده قرار می‌گیرد.

آشپزها و بانوان تاجیکی برای تهیه غذاهای گوشتی، ابتدا گوشت را تا زمانی که پوسته رویی آن کاملاً سرخ شود و به رنگ قهوه‌ای تغییر کند، سرخ می‌کنند. این روش بومی به خوش‌طعم و خوش‌عطر کردن گوشت و از بین بردن بوی بد آن کمک می‌کند. برخی از غذاهای گوشتی معروف تاجیکستان عبارتند از:

1. شیش کباب: گوشت کبابی که روی سیخ‌های فلزی یا چوبی طبخ می‌شود.
2. کباب: گوشت کبابی که معمولاً با سبزیجات و نان سرو می‌شود.
3. دلمه کلم: برگ‌های کلم پر شده با گوشت و برنج.
4. گوشت سرخ شده: گوشت گاو یا گوسفند که سرخ شده و به صورت خوراکی سرو می‌شود.
5. کباب ماکیان: گوشت مرغ یا خروس که به صورت کبابی طبخ می‌شود.
6. کباب گوشت‌های شکاری: گوشت شکار که به صورت کبابی تهیه می‌شود.

این غذاهای گوشتی معمولاً در وعده‌های اصلی غذایی سرو می‌شوند و بخشی از فرهنگ غذایی غنی تاجیکستان را تشکیل می‌دهند.

شش کباب (Shish Kebabs)

یکی از خوشمزه‌ترین و معروف‌ترین غذاهای گوشتی در برنامه‌ی غذایی مردم تاجیکستان، شش کباب یا شیشلیک تاجیکی است که در انواع مختلفی مانند شش کباب با استخوان، شش کباب تهیه شده با تکه‌های گوشت و همچنین شش کباب تهیه شده با سبزیجات، طبخ می‌شود. دنبه، یکی از خوراکی‌‌های ضروری در تهیه‌ی این غذای سنتی است که معمولا به قطعات کوچک و یکسان برش زده و کباب می‌شود. اغلب تاجیکی‌ها با گوشت گوسفند این کباب خوشمزه و لذیذ را تهیه می‌کنند ولی در برخی موارد گوشت گاو را نیز در طبخ آن، به کار می‌برند. کباب‌پزهای حرفه‌ای در تهیه‌ی شش کباب تاجیکی، معمولا تکه‌های برش‌خورده‌ی گوشت گوسفند را در کنار قطعات دنبه به مدت ۲ تا ۳ ساعت درون موادی مثل انواع ترشی، ادویه‌های بومی و آب لیمو می‌خوابانند تا طعم و عطری بی‌نظیر به خود بگیرد. سپس آن‌ها را به سیخ کشیده و روی آتش زغال، کباب می‌کنند. گوجه فرنگی نیز به سیخ کشیده و در سیخ‌های جداگانه‌ای روی آتش زغال، کباب می‌شود. سپس همراه با نان و با مقدار آب لیمو، این غذای لذیذ و اشتهاآور را میل می‌کنند.

کباب تاجیکی (kabob)

کباب تاجیکی، یکی دیگر از ظروف غذاهای گوشتی در رژیم غذایی مردم این کشور است که اهمیت ویژه‌ای در بین خانواده‌ها دارد. یک غذای بومی که با استفاده از گوشت‌ چرخ‌کرده‌ی گوسفندی، پیاز، ادویه‌، ترشی‌، نمک و فلفل‌های خرد شده تهیه می‌شود. پس از آماده‌سازی مواد اولیه‌ی کباب، آن‌ها را ورز داده و به شکل سوسیس فرم می‌دهند. سپس آن‌ها را درون آرد غلطانده تا پوششی از آن، رویه‌ی گوشت‌ها را بگیرد. در این زمان آشپزهای تاجیکی این کباب‌های آردی را داخل ظرفی از روغن داغ قرار داده و تا زمانی که رویه‌ی آن‌‌ها قهوه‌‌ای شود، درون روغن سرخ می‌کنند.

کباب، پرطرفدارترین غذایی است که می‌توان در برنامه غذایی مردم تاجیکستان مشاهده کرد

در حالی که پیازهای حلقه شده نیز درون روغن در حال برشته شدن است، تاجیکی‌ها کباب‌های نیم‌پز را که قبلا تا قهوه‌ای شدن رویه‌شان سرخ کرده‌ بودند، روی پیازها قرار داده و با مقداری از آب گوشت، اجازه می‌دهند که به طور کامل طبخ شود. پس از آماده شدن کباب، این نوع کباب لذیذ و وسوسه‌انگیز تاجیکی، آن را به همراه سبزی و سیر در کنار اعضای خانواده سرو می‌کنند.

کورداک (Kaurdak)

یکی دیگر از کباب‌های تهیه شده در رژیم غذایی مردم تاجیکستان، کورداک (Kaurdak) است که به روشی کاملا متفاوت با دیگر کباب‌ها، طبخ می‌شود. این غذای بومی و بسیار لذیذ، با استفاده از تکه‌های گوشت‌ گوسفند با استخوان‌های کوچک، گوجه‌فرنگی، سیب‌زمینی، پیاز، نمک، فلفل و آب تهیه می‌شود. نوعی کباب لذیذ و پرطرفدار که شباهت بسیاری به خورشت‌های اصیل تاجیکستانی دارد.

دلمه کلم تاجیکی (Tajik golubtsi)

یکی دیگر از غذاهای بومی و پرطرفدار در برنامه‌ی غذایی مردم تاجیکستان، دلمه‌ی کلم این کشور زیبا و تاریخی است که مواد داخلی دلمه را با استفاده از گوشت‌ چرخ شده‌ی گاو، پیاز، نمک، برنج کته، فلفل و ادویه تهیه کرده و آن را میان دلمه‌ی کلم قرار داده و می‌پیچند. سپس درون ظرفی که حاوی آب گوشت است، قرار داده و اجازه می‌دهند که با حرارت ملایم، طبخ شود. این غذای خوشمزه را پس از تهیه با خامه‌ی ترش، سرو می‌کنند.

پلو (Pilaus)

غذاهای تاجیکی بدون حضور انواع پلو، غیر قابل تصور است. در رژیم غذایی مردم این کشور، می‌توان تنوع جالب و وسوسه‌انگیزی از پلوهای خوشمزه و لذیذ را مشاهده کرد که هر کدام با مواد اولیه‌ی مغذی و مورد نیاز بدن انسان، با طعم و عطری بی‌نظیر تهیه می‌شود. در واقع پلو در رژیم غذایی مردم این سرزمین از جایگاه قابل توجهی برخوردار است.

پلوهای تاجیکی در سراسر جهان، به عطر و طعمی بی‌نظیر، شهره است

پلو تاجیکی (Tajik pilau) که پلو به همراه توپ‌های گوشت‌ مزه‌دار شده، دوشنبه پلو (Dushanbe pilau) پلو به همراه گوشت‌ چر‌خ‌شده‌ی گوسفندی، پلو با مرغ و پلو با رشته‌فرنگی (pilau “ugro)، پنج نوع پلوی شناخته شده و مشهور در برنامه‌ی غذایی تاجیکی است که در اکثر خانواده‌های این سرزمین تهیه و مصرف می‌شود. جالب است بدانید که موادی همچون به، نخود فرنگی، میوه‌های خشک و سیر به اکثر این پلوهای طبخ شده، اضافه شده و طعم و عطری منحصربه‌فرد را برای آن‌ها به ارمغان می‌آورد.

اوگرا پلو (ugro-pilau)

اوگرا پلو در کشور تاجیکستان، غذایی است که به وفور در خانواده‌های این سرزمین توسط بانوان و مادران تاجیکی طبخ می‌شود. نوع دیگری از غذا که بر پایه‌ی برنج و گوشت تهیه شده و بسیار لذیذ و اشتهاآور است. این غذای بومی که با استفاده از قطعات گوشت‌ سرخ شده، پیاز، هویج و ادویه‌های بومی طبخ می‌شود، یکی از محبوب‌ترین غذاها در رژیم غذایی مردم تاجیکستان است.

اوشی پلو (osh-pilau)

اوشی پلو، غذایی دیگر در رژیم غذایی مردم تاجیکستان است که برای بسیاری از مردم جهان، شناخته شده و محبوب است. آشپزهای تاجیکی با استفاده از گوشت گوسفندی پخته شده، هویج سرخ شده، پیاز و برنج تهیه کرده و پس از آماده‌سازی این نوع پلوی خوشمزه، روی آن مقداری از پیازچه‌های خرد شده ریخته و میل می‌کنند.