غار هوتو و کمربند بهشهر ، غاری از دوران عصر یخبندان 

غار هوتو و کمربند بهشهر

در این مطلب از مجله گردشگری تاپ تراول شما را با غار هوتو و کمربند بهشهر در استان مازندران آشنا خواهیم کرد. در ادامه همراه ما باشید.

در استان مازندران حوالی شهرستان بهشهر در انتهای جاده‌ ای با چشم‌انداز زیبا دو غار باستانی هوتو و کمربند قرار دارد. این دو غار بازمانده از دوران باستان، در روستای تروجن واقع شده و قدمت تاریخی آنها حتی به عصر یخبندان و همچنین دوران زندگی انسان‌ های اولیه‌ ساکن در دامنه های البرز نیز می ‌ رسد.

در غار هوتو که متعلق به عصر یخبندان می باشد، اسکلت ‌های سه انسان همراه با آثاری از تیغه‌ های سنگ چخماق، سنگ دریایی و اسکلت ‌های باقی مانده از حیواناتی مانند آهو و بز وحشی بدست آمده است، در واقع تمامی آثار بدست آمده از این دو غار مکمل هم هستند. این منطقه در تاریخ ۲۳ فروردین ۱۳۴۶ با شمارهٔ ثبت ۷۴۶ به‌ عنوان آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.

این غار برای اولین بار در سال 1949 به دست پروفسور «کارلستون» از اساتید دانشگاه فیلادلفیا شناسایی شد و مورد بررسی قرار گرفت. این غارها به واسطه‌ی اکتشاف‌هایی چون اسکلت انسانهایی با قدمت هفتاد هزار ساله، دارای شهرتی جهانی‌اند. این اکتشاف‌ها دارای نشانه‌هایی از دوران یخچال، عهد آهن، نوسنگی و پارینه سنگی می باشند که از مهمترین آن‌ها می‌توان به اسکلت مادر ۱۶ساله و نوزادش و همچنین اشیائی از سنگ چخماق مربوط به عصر پارینه سنگی اشاره کرد.

مکتشفین در عمیق‌ترین نقاط و گودال های غار کمربند، سنگریزه‌هایی از عصر یخچالی یافتند. در این گودال های طبقاتی مکشوفه‌هایی از عصر آهن تا نئولیتیک و در پایین آنها آثاری از دوران پالئولیتیک هم دیده می‌شود. گفتنی‌ست که در لایه‌هایی از غار هوتو، اسکلت سه انسان کشف شده که نشان می‌دهند این اماکن در دوران باران، میزبان حضور انسان‌ها بوده است.

غار هوتو

غار هوتو (Hotu Cave) که قدمتی تاریخی دارد و آثار باستانی مهمی از زندگی انسان‌ های اولیه در آن بدست آمده ‌است، در دامنه کوه البرز، رو به غرب و در ابتدای ورودی بهشهر و در فاصله ۱۰۰ متری شرق غار کمربند واقع شده و مجموعا ۱۷ لایه استقراری از دوره فراپارینه سنگی تا دوره اسلامی در آن شناسایی شده است، ساکنان غار هوتو در دوره فراپارینه سنگی نسبت به غلات و کشت حبوبات آگاهی نداشته و تنها با سیستم تغذیه متناسب با گردآوری، شکار و صید امرار معاش می‌ کردند.

در واقع غار هوتو، دربردارنده آثار تمدن دوران آهن و برنز و مس (Calcholithic) و نوسنگی است.  وجود این تمدن ‌ها در نتیجه تحقیقات دیگر کارلتون در سال 1949 میلادی، که در غارهای «بیستون» کرمانشاه، «تمتمان» ارومیه، و «خونیک» خراسان صورت گرفت، تایید شد.  به اذعان پروفسور کارلتون، در هیچ ‌یک از نقاط ایران، اطلاعات مبسوطی راجع به تمدن ‌های گذشته مردم این سرزمین، مانند آنچه که در غار هوتو کشف شد، به دست نیامده است. این غار دارای دو مدخل در دو ارتفاع مختلف و یک سوراخ تهویه در سقف است.

غار کمربند

غار«کمربند» که در فاصله یکصد متری غار هوتو قرار دارد، دارای شش طبقه و ۲۸ لایه ۲۰ سانتی متری است که به دوران میانه‌ سنگی و نوسنگی باز می ‌گردد که از نظر گاهنگاری تاریخی حد فاصل ۹۵۳۰ ق. م را شامل می ‌‌شود. طبقات اول و دوم  آن شامل آثار دوران نوسنگی جدید است، طبقه سوم هیچ شباهتی به طبقه دوم از حیث باستانی ندارد بلکه به عصر نوسنگی و سفال باز تعلق دارد.

در طبقه چهارم، آثاری از دوران پارینه‌ سنگی مانند چاقوهای کوچکی از جنس چخماق و استخوان ‌های آهوهای پیش از تاریخ، به دست آمده است. در طبقه پنجم از غار کمربند، تیغه ‌هایی از جنس چخماق و قطعاتی از استخوان سگ دریایی کشف شده است.  در طبقه آخر نیز  خاک رس و شن و ماسه دیده شده که در روی قشرهای آب زیرزمینی بوده است.

این غار دارای ۱۰ متر طول و ۴ متر عرض بوده و از کف تا سقف پنج متر ارتفاع دارد. کاوشگری این غار به همراه هوتو در اواخر دهه ۴۰ میلادی توسط هیئت باستان شناسی دانشگاه پنسلیوانیا  انجام شد.

اهمیت تاریخی

غارهای هوتو و کمربند، به لحاظ کشف اسکلت انسان با قدمت نزدیک به ده هزار سال معروفیت جهانی دارند. اهمیت غار و آثار کشف شده در آن به اندازه‌ ای است که در برخی موارد از این غار به معدن طلای انسان‌ شناسان یاد شده ‌است. مهم‌ ترین این کشفیات که به «انسان هوتو» (Hotu man) مشهور است؛ سه اسکلت شامل اسکلت‌ های یک مرد و زن بالغ به همراه اسکلت زنی جوان می ‌باشند.

تصاویری از این اکتشافات که در سال ۱۳۳۰ شمسی (۱۹۵۱ میلادی) به سرپرستی پروفسور کارلتون استیونز کون استاد دانشگاه پنسیلوانیا آمریکا انجام شده ‌است، در بخش بایگانی موزه باستان ‌شناسی و انسان‌ شناسی دانشگاه پنسیلوانیا موجود است.

امکانات

اکنون مجتمع زیبایی با امکانات درخور توجه در جوار غارهای کمربند و هوتو دایر شده است، این امکانات شامل پارک، سرویس ‌های بهداشتی، خانه مازندرانی و فروشگاه است.

همچنین در این محل سایت (موزه روباز) باستان شناسی دایر شده است که بازدید کنندگان می توانند آنچه را که باستان شناسان از دل خاک بیرون آورده‌ اند در این منطقه مشاهده کنند. نحوه دفن و اجناسی که در قدیم کنار مردگان قرار می دادند در این موزه دیده می شود. در این  منطقه هم می ‌توانید غارنوردی کنید و هم اگر به دنبال استراحت یا نوشیدن چای هستید در آلاچیق ‌های باغ‌ های اطراف که در میان درختان، سایه‌ ای برای شما فراهم کرده ‌اند، چند ساعتی اطراق کنید.

موقعیت مکانی

غار هوتو در غرب بهشهر واقع شده است، در ورودی بهشهر یا همان فاصله‌ صد متری غار هوتو، غار کمربند قرار دارد. این غار کمربند نیز در قسمت غربی شهرستان بهشهر، در حاشیه شرقی روستای شهید آباد واقع شده است.