شهر باستانی بیشاپور ☀️ شهری با قدمت هزاران سال 

شهر باستانی بیشاپور

در این مطلب از مجله گردشگری تاپ تراول شما را با شهر باستانی بیشاپور در کازرون آشنا خواهیم کرد. در ادامه همراه ما باشید.

شهر باستانی بیشاپور (Bishapur) که در شهرستان کازرون استان فارس قرار گرفته، در زمان ساسانیان ساخته شده است. بیشاپور با دویست هکتار وسعت، از شهرهای مهم آن زمان بوده است. این شهر از قدیمی‌ترین شهرهایی است که تاریخچه ساخت آن به‌ صورت مکتوب در سنگ نوشته‌ای محفوظ مانده است. بیشاپور در شمال غرب شهر کازرون قرار گرفته و از شهرهای خوش آب‌ و هوا و دارای طراحی و مهندسی ویژه آن روزگار بوده است.

تاریخچه شهر تاریخی بیشاپور

بیشاپور از معدود شهرهای دنیاست که تاریخچه اش به صورت مکتوب بر روی کتیبه ای باستانی نوشته شده است. طبق کتیبه ای که بر روی دو عدد از ستون های شهر باستانی بیشاپور نگاشته شده است، این شهر در عهد ساسانیان و در زمان حکومت شاپور اول ساسانی احداث شده است.

تاریخ ساخت این شهر که توسط معماری به نام “اپاسای” طراحی شده، به سال های ۲۴۱ – ۲۷۲ میلادی باز می گردد. پس از جنگ بین ایران و امپراطوری روم و پیروزی شاپور شاه بر والریان، شاپور شاه دستور ساخت این شهر را در مسیر تخت جمشید به تیسفون صادر کرد و پس از ساخت آن نام خود را بر آن نهاد.

اما همانند تمامی شهرهای باستانی دنیا، عاملی که باعث انتخاب این مکان برای ساخت شهر شد، وجود رودخانه پر آب شاهپور و چشمه ساسان در این منطقه است. هرجایی که منابع آبی، دسترسی و آب و هوا مناسب باشد، مکان خوبی برای احداث یک شهر است.

شهر تاریخی بیشاپور هم که همه این موارد را با هم دارد. بر اساس حفاری هایی که تاکنون در این منطقه صورت گرفته اند، می توان اینگونه گفت که بیشتر آثار دوران ساسانی در بخش شمالی شهر هستند و بیشاپور در طول زمان و در دورن اسلام به سمت جنوب گسترده شده است.

شهر بیشاپور از دو قسمت تشکیل شده است:

قسمتی به ارگ سلطنتی اختصاص دارد و بناهایی چون معبد آناهیتا، ایوان موزاییک، کاخ به والرین و تالار تشریفات شاپور را در خود جای داده است. همچنین منطقه عامه نشین هم شامل قسمت‌هایی چون گرمابه، کاروانسرا و بازا و خانه های مسکونی می باشد.

ایوان موزاییک بیشاپور

از نام این ایوان مشخص است که دارای موزائیک کاری می‌باشد. این ایوان حدود ۲۵ متر طول و ۶ متر عرض است که کف آن به صورت ماهرانه‌ای با موزائیک های رنگین فرش شده است. اما امروزه تنها بخشی اندکی از آن به جای مانده است. جالب است بدانید بخشی از این موزائیک ها در موزه لوور پاریس نگهداری می‌شود.

جایگاه نذورات بیشاپور

این بخش در تقاطع دو خیابان اصلی شهر قرار گرفته است. در این نقطه دو ستون بلند وجود دارد که منقش به کتیبه‌های ارزشمندی است که همان سند ساخت شهر بیشاپور می‌باشد. ارتفاع هر کدام از این ستون‌ها حدودا به ۹ متر می‌رسد. همچنین گفته می‌شود زمانی مجسمه‌شاپور اول در میان این ستون‌ها وجود داشته است.

حجاری و نقش برجسته‌ها

در نزدیکی شهر بیشاپور تعدادی نقش برجسته زیبا بر روی صخره‌های بزرگی حجاری شده که در مجاورت رودخانه شاهپور در تنگ چوکان حجاری قرار دارد. این نقش برجسته ‌ها نشان‌دهنده پروزی های شاهان ساسانی بر دشمنان خود می‌باشد. ۳۹ نقش برجستنه نشان‌دهنده پیروزی شاپور اول بنیان‌‌گذار شهر بیشتپور است و سه نقش برجسته دیگر نشان‌دهده تاج گذاری بهرام اول، پیروزی بهرام دوم و شاپور دوم است.

معبد آناهیتا

یکی از مهم‌ترین اثر تاریخی موجود در شهر باستانی بیشاپور معبد آناهیتا است. آب در میان آریایی‌ها و در دین زرتشت جایگاهی بسیار بالا دارد به همین خاطر در آن دوران نیایشگاه‌هایی را برای ستایش آب ایجاد می‌کردند که نیایشگاه آناهیتا در بی شاپور یکی از مهم‌ترین آن ها است.

این نیایشگاه از منظر معماری و مهندسی، از شاهکارهای عهد ساسانی محسوب می‌شود.مردمان آن دوران به طرزی بسیار ماهرانه آب رودخانه شاپور را که ۲۵۰ متر با این مکان فاصله دارد، به این سمت راهنمایی و با دستگاه‌های مختلف آن را کنترل و تقسیم بندی کردند.

هنوز هم می‌توان بقایای دالان‌های انتقال آب به معبد را مشاهده کرد نیایشگاه آناهیتا، از مهم‌ترین بناهای عهد ساسانی و با ارزش ترین نمونه‌های نیایشگاه های الهه آب در جهان است.

تالار تشریفات

در نزدیکی معبد آناهیتا تالاری وجود دارد به نام تالار تشریفات. این تالار در زمان خود یعنی حکومت ساسانیان بزرگترین ساخته گنبد دار بوده است. این تالار دارای چهار ایوان است که به صورت متقابل و متقارن قرار گرفته است. گنبد این تالار در ارتفاع ۲۵ متری از زمین ساخته شده است. تعداد ۶۴ طاقچه در این تالار تعبیه شده است که سقف‌های آن به شکل بسیار چشم نوازی دارای نقش‌های تزئینی مانند برگ مو و گچ بری‌های زیبا می‌باشد.

غار شاپور شهر بیشاپور

در انتهای تنگه چوگان دهانه غاری به نام غار شاپور به چشم می‌خورد. اندازه دهانه این غار به ۳۰ متر می‌رسد. همچنین در قسمت ورودی غار می‌توانید از مجسمه شاپور دیدن کنید. مجسمه شاپور که به صورت ایستاده دارای ۷ متر ارتفاع است. این مجسمه ۱۷۰۰ سال قدمت دارد و تنها اثر قدیمی به جا مانده از دوران باستان است. متاسفانه هر دو دست این مجسمه شکسته شده است.