سوغات بیرجند
سوغاتیها همیشه مسألهی مهم سفر گردشگران هستند، کالاهایی که میتوانیم با فرستادن آنها به سایر نقاط جهان به عنوان تکهای از فرهنگ، هنر، سنت، اقلیم و… داشتههایمان را به رخ جهانیان بکشیم و به این شکل، چیزی به دست آنها که به سفر نیامدهاند، میرسد و نیز برای آنها که به جایی سفر کردهاند با دیدن آن سوغاتیها خاطره سفر زنده شود.بیرجند محصولات استراتژیک در سطح کشور و جهان دارد که ازآ ن جمله میتوان به محصولات زعفران، زرشک، انار نام برد.بهعلت شرایط مناسب آب و هوایی جنوب خراسان، یکی از بزرگترین قطبهای تولید زعفران ایران و جهان است. در اد امه مطلب همراه تاپ تراول باشید تا با سوغات و صنایع دستی بیرجند بیشتر آشنا شوید.
عناب بیرجند
یکی از معروفترین سوغاتی های شهر بیرجند عناب است. شاید بسیاری از شما اطلاع نداشته باشید که بهترین عناب کشور در بیرجند و شهرستان های اطراف آن تولید میشود و سهم مهمی در بخش صادرات دارد. فصل تولید آن اواخر تابستان و اوایل پاییز است. عناب جز آن دسته از خشکبار است که همه به آن علاقه دارند و فواید بسیاری دارد.
زعفران
این گیاه خوشرنگ، از گیاهان بومی ایران است و به دلیل محدودیت در کشت و تولید، جزو مواد غذایی گرانقیمت به شمار میرود. از آنجایی که زعفران در مناطق کویری به عمل میآید به «طلای سرخ کویر» شهرت دارد. ایران مقام اول تولید زعفران را در جهان دارد و بیش از ۹۰ درصد از مجموع تولید جهانی را به خود اختصاص داده است. استان خراسان جنوبی بعد از استان خراسان رضوی، دومین تولیدکنندهی زعفران در ایران است و کشت زعفران در این استان، بیش از ۷۰۰ سال قدمت دارد.
زرشک
کشور ایران بزرگترین تولیدکنندهی زرشک در دنیا است و شهرستان قائنات استان خراسان جنوبی با دارا بودن ۹۷ درصد از اراضی زیرکشت این محصول، ۹۵ درصد زرشک کشور را تولید میکند. برداشت زرشک از مهر آغاز میشود. به دلیل تیغدار بودن درختچهی زرشک، برداشت آن کار بسیار دشواری است به همین جهت، تمامی اعضای خانوادهی کشاورزان در آن شرکت دارند. زرشک بیدانهی قائنات از سوغاتیهای پرطرفدار استان خراسان جنوبی است.
کشک و قره قوروت
نام کشک بیرجندی را بسیار شنیده باشید. کشکها بیرجند انواع مختلفی ازنظر شکل ظاهر و طعم دارد. کشک سفید که از مواد لبنی تهیه میشود و نوع دوم که بیشتر مختص این منطقه است، کشک زرد است که بهصورت پودر زردرنگی در دسترس است و از آرد و ادویه و نمک درست میشود و غذاهای خوشمزهای میتوان از آن تهیه کرد.
سنجد بیرجند
سنجد سوغاتی خوشمزه شهر بیرجند است که در سفره های هفت سین ما ایرانی ها هر ساله حضور دارد. این محصول خوشمزه پر از خاصیت های فراوانی است که موجب می شود مصرف آن را به همه افراد از جمله پیر و جوان پیشنهاد کنیم. اگر به بیرجند رفتید از خرید سنجدهای تازه غافل نشوید و آن را به عنوان سوغات ناب این استان بهمراه داشته باشید. از خاصیت های سنجد می توان به ضدیرقان، جلوگیری از سرطان پروستات، تب بر، از بین برنده ورم کیسه صفرا، گرم کننده کلیه، شست و شوی معده و ضد بلغم است. با این همه خاصیت از قرار دادن این خوراکی خوشمزه در وعده های غذایی خود اجتناب نکنید.
صنایع دستی
صنایعدستی یکی از منابع درآمدزایی مردم منطقه بیرجند است و بسیاری از مردم این منطقه از این روش امرارمعاش میکنند. ازجمله صنایعدستی که در این منطقه رواج دارد، میتوان به سفالگری، جاجیمبافی، حولهبافی، سیاهچادر بافی، سفرهبافی، گبهبافی، قلمزنی، گلیمبافی، نمدمالی و خراطی سنتی اشاره کرد.
قالی بافی بیرجند
قالی بافی یکی از هنرهای رایج در بیشتر شهرها و مناطق ایران است و هنرمندان بسیاری هم در این بیرجند و شهر و روستاهای خراسان جنوبی به این هنر مشغول هستند. این بافته داری از پشم با پرز ها بلند که زینت بخش تمام خانه های ایرانی است در شهر بیرجند قدمتی بیش از 1000 سال دارد. از نظر ویژگی های فنی، نوع بافت قالی در خراسان جنوبی ترکی و فارسی است و نقشه هایی چون ریزه ماهی به شکل لچک ترنج، کف ساده، کله اسبی، بته جقه و … استفاده می شوند. قالی بافی در استان خراسان جنوبی همچنان پا برجاست و قالی های بافته شده در شهرهای مود و درخش از شهرت جهانی برخوردار هستند.
پلاس بافی بیرجند
پلاس از دیگر زیراندازهای دست بافی است که از موی بز تهیه می شود. پلاس معمولا بعنوان زیرانداز یا خیمه، چادر و … استفاده می شود. تمام مواد استفاده شده بافت پلاس طبیعی هستند و این یکی از مزیت های پلاس است. رنگ پلاس های بافته شده در بیرجند از مشکی تا کرم روشن هستند و نحوه بافت بشکلی است که از هر رنگ بخش های باریکی بافته می شوند که هر کدام رنگ متفاوتی را دارند و زمانی که در کنار یکدیگر قرار می گیرند، زیبایی چشم نوازی را به آن می دهند. در شهرهای نهبندان و سر بیشه بافت پلاس ها بیشتر رونق دارند.
رودوزی
رودوزیهای سنتی یکی دیگر از صنایعدستی معروف خراسانجنوبی است، رودوزی سنتی، هنر آراستن روی پارچههای ساده با بهرهگیری از نخهای الوان و با سوزن و قلاب است. تهیهکنندگان آن با صبر و شکیبایی بخیههای ظریفی به منسوجات ساده میزنند و اثر زیبایی خلق میکنند.آنچه برای این هنر استفاده میشود، پارچه و نخ از جنسهایی همچون ابریشم، پنبهای، فلز و سنگهای تزئینی است. از این پارچهها در تهیه رومیزی، روتختی و حتی دوخت لباسهای مختلف استفاده میشود.
حصیربافی
یکی دیگر از صنایع دستی بیرجند حصیربافی است. هنر بافت حصیر را شاید بتوان یکی از قدیمیترین هنرهای خراسان جنوبی دانست. هنرمندان محصولات مورد استفاده یا تزئیناتی را با برگ انواع درختان میبافند که رایجترین برگ مورداستفاده در این منطقه درخت خرما است. حصیربافی در شهرستانهایی مانند طبس و نهبندان رواج دارد.