خانقاه صفی علیشاه
در این مطلب از مجله گردشگری تاپ تراول شما را با خانقاه صفی علیشاه در تهران آشنا خواهیم کرد. در ادامه همراه ما باشید.
خانقاه صفی علیشاه (Safi Alishah Monastery) متعلق به میرزا حسین اصفهانی معروف به صفی علیشاه از مشایخ و قطب سلسله نعمت الهی در دوران ناصری است. بر اساس تاریخهای موجود بر کاشیکاریهای این بنا و یا اسناد ملکی نمیتوان تاریخ دقیقی برای ساخت این بنا مشخص کرد ولی آنچنانکه به گواهی مدرسی چهاردهی آمده است سیف الدوله از مریدان صفیعلیشاه در سال ۱۲۹۴ هجری قمری زمین این خانقاه را به صفی واگذار میکند و بلافاصله ساخت آن آغاز میشود. ولی تاریخ دقیق بهره برداری از آن مشخص نیست و در سال ۱۳۱۶ هجری قمری که صفی فوت میکند در محل خانقاه خود دفن میشود.
درباره صفی علیشاه
صفیعلیشاه، پس از دو سال اقامت در هندوستان برای زیارت مشهد به ایران بازگشت. وی در سال ۱۲۸۸ هجری قمری که قحط سالی در تهران بیداد میکرد و به همین دلیل سال مجاعه خوانده شد، در تهران توقف نمود. محل سکونت وی ابتدا در حیاط شاهی کوچه خدابنده لو و بعد در محله پامنار تهران بود. تا اینکه مریدان وی در تهران زیاد شدند و از جمله عبدالمحمد میرزا سیفالدوله، فرزند عضدالدوله، که فرزند فتحعلیشاه و برادر بزرگ عین الدوله محسوب میشد، به جمع مریدان صفی پیوست.
وی که از جمله ملاکین و ثروتمندان تهران بود، در سال ۱۲۹۴ هجری قمری قطعه زمین بزرگی را که در باغ سپهسالار واقع بود، به صفی واگذار نمود. بعضی گفتهاند که مساحت این قطعه زمین، دو هزار زرع بودهاست، اما مدرسی چهاردهی که ظاهراً از اسناد ملکی مربوط به زمین در خانواده صفی اطلاع داشته است، مینویسد که مساحت این زمین در ابتدا، هزار و هشتصد زرع بودهاست.
معماری بنا
برای ورود به خانقاه باید از در خیابان وارد شد. نمای بیرونی ورودی مزین به کاشیکاری هایی به رنگ غالب آبی به سبک قاجاری و اماکن متبرکه شیعی است. در حیاط خانقاه درخت تنومندی قرار دارد که گفته میشود خود صفی آن را غرس کرده است.
از آداب زیارت این بنا در میان مریدان، افروختن شمع در جاشمعی ضلع جنوبی حیاط است. در دو طرف دالان ورودی خانقاه، تابلوهایی به خط نستعلیق از جمله های صفی علیشاه و شاه نعمت الله ولی نصب شده است. کاشیهای آبی رنگی در داخل اتاق مزار وجود دارد که به همت سیف الدوله انجام گرفته و در سال ۱۳۴۴ خورشیدی مرمت شده است.
همچنین تزیینات گچبری و آینه کاری در فضای داخلی به چشم میخورد. دور تا دور دیواره مرقد، نقشه ایی برجسته به رنگ مشکی در زمینه سفید موجود است و نیز در بالای آرامگاه صفی علیشاه گنبد فلزی نقره ای رنگی ساخته شده است. کشکول بزرگ تو خالی به رنگ مشکی نیز در ورودی خانقاه قرار دارد.
آدرس : میدان بهارستان، خیابان سعدی شمالی، خیابان مصباح