حمام قجر قزوین
در این مقاله از معرفی جاهای دیدنی ایران یکی از جاذبه های بسیار زیبای قزوین یعنی حمام قجر را به شما معرفی خواهیم کرد که یکی از مکان های بسیار زیبا، دیدنی و محبوب قزوین است. در ادامه با تاپ تراول همراه باشید.
حمام قجر قزوین یکی از قدیمی ترین و بزرگترین گرمابه های شهر قزوین است که در سال 1057 هجری قمری به وسیله امیر گونه خان قاجار قزوینی که از سرداران شاه عباس صفوی بود به دستور شاه ساخته شد. این گرمابه در ابتدا حمام شاهی نام داشته است.
مساحت این حمام حدود ۱۰۴۵ متر مربع است. حمام از دو قسمت مجزا جداگانه زنانه و مردانه تشکیل گردیده است، در واقعی آن رو به جنوب باز می شود و با راه پله مارپیچ به سربینه منتهی می گردد. سربینه بزرگ گرمابه که حوض زیبایی در وسط دارد شش شاه نشین و طاق نما را در پلانی هشت ضلعی با راهرویی به گرمخانه پیوند می دهد.
تاریخ بنای آن را «صحت عافیت» قید کرده اند که معادل ۱۰۵۷ است:
ساخت از لطف شاه حمامی… به لطافت قبول هر مقبل
چون یکی از درون برون آید… «صحت عافیت» بود تاریخ
این حمام از سه بخش اصلی سربینه، میاندر و گرمخانه تشکیل گردیده است:
سربینه حمام که رختکن حمام است حوضی زیبا و بزرگ درقسمت مرکز خود دارد که به پاشویه معروف است. سربینه که طرحی مستطیل شکل دارد و از دو طاق جناغی در شرق و غرب آن تشکیل شده، توسط راهرویی که دارای طاق جناغی بسیار باریک است به گرمخانه راه می یابد.
میا در فضایی است که سربینه را به گرم خانه متصل می کند.
گرمخانه فضای اصلی استحمام در حمام ها بوده که خود شامل قسمت های مختلفی مانند: خزینه آب گرم، چال حوض «منبع آب سرد»، اعیان نشین، آب انبار و همین طور تونل های گربه رو میباشد که هر کدام کاربری متفاوت و خاص خود را دارد. گرمخانه زنانه و مردانه به شکل چلیپاست و اتاقک هایی برای شستشو در شرق و غرب آن تعبیه گردیده است.
انتقال آب در این حمام با لوله های سفالی «تنپوشه های سفالی» انجام می گرفته است. پوشش کل بخش ها طاق و گنبد است که به وسیله رسمی بندی و یزدی بندی تزئین شده اند و هر گنبد دارای جام خانه ایست که نور حمام را تامین می نموده است. پشت بام این حمام نیز هم سطح خیابان است.
ازاره گرمخانه ها تا ارتفاع ۱٫۵ متر کاشیکاری گردیده است. سنگ های بزرگ و یک تکه که سکوها را فرش کرده، از ویژگی های این بنا محسوب می شود. کف آن با سنگ مرمر مفروش گردیده است.
این اثر تاریخی در سال ۱۳۷۹ توسط میراث فرهنگی و گردشگری استان قزوین خریداری شده و به شماره ۱۲۶۰۱ در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده و با سرمایه گذاری شهرداری قزوین و مدیریت سازمان نوسازی و بهسازی شهر قزوین در طی سالهای ۱۳۸۱ الی ۱۳۸۴ مرمت گردیده است و تحت نظارت سازمان فرهنگی ورزشی شهرداری اداره میشود.
از اسفند ۱۳۸۶ این حمام به موزه مردم شناسی تغییر کاربری داده و به سه بخش اقوام، آداب و رسوم و مشاغل تقسیم گردیده است. در فضای سربینه گوشه هایی از زندگی اقوام کرد، تات، مراغی، ترک، قزوینی و همین طور مراسمی با نام شیرواره به نمایش گذاشته شده اند.