جاهای دیدنی تربت حیدریه | پایتخت زعفران
در این مقاله از معرفی جاذبه های گردشگری شهرهای خراسان رضوی شما را با جاهای دیدنی تربت حیدریه که یکی از شهرهای این استان و در فاصله حدود 145 کیلومتری از مشهد است آشنا خواهیم کرد. پس اگر قصد سفر به استان خراسان رضوی دارید تا آخر این مقاله با ما همراه باشید تا بیشتر با مکان های دیدنی تربت حیدریه آشنا شوید
مختصری درباره شهرستان تربت حیدریه بدانید :
تربت حیدریه پس از مشهد ، نیشابور و سبزوار چهارمین شهرستان بزرگ استان خراسان رضوی میباشد که جنوب خراسان رضوی و در فاصله 145 کیلومتری از مشهد قرار دارد . به علت وجود مزارعه زعفران در این شهرستان، به عنوان پایتخت زعفران ایران شناخته میشود.
تربت حیدریه از شرق به شهرستانهای زاوه، تربت جام و رشتخوار، از غرب به کاشمر و از شمال به مشهد و نیشابور و فریمان و از جنوب به شهرستان مه ولات منتهی میشود. نام تربت حیدریه به اعتبار نام قطب الدین حیدر تونی بر واژه اصیل و ایرانی زاوه در قرن نهم و بعد از آن غلبه یافت.
باغات کامه علیا و سفلی در شمال تربت حیدریه و رودخانه حصار و صنوبر ، آبشار رودمعجن و شکارگاه و اماکنی همچون مجموعه باغ ملی و پارک ملت و پارک جنگلی پیشکوه از جاهای دیدنی تربت حیدریه می باشند
رودخانه حصار
این رود خانه که سرچشمه آن کوههای حصار میباشد رودخانه تقریباً پرآبی است که باعث ایجاد سرسبزی در این روستا شده و پس از حصار آب آن به چند روستای دیگر سرازیر میشود.منطقه گردشگری رودخانه حصار در ۵۰ کیلومتری غرب تربت حیدریه و جنوب روستای رودمعجن واقع شده است
آبشار رودمعجن
آبشار رودمعجن، آبشاری با ارتفاع ۲۸ متر در ۴۸ کیلومتری غرب تربت حیدریه است که در فصل بهارو تابستان گردشگران بسیاری را به خود جذب میکند. این آبشار در میان دیوارهای بلند از کوه واقع شده است و آب با شدت بسیاری بر زمین فرو میریزد. زیباییهای طبیعی این آبشار آن را به بهشت گردشگری تربت حیدریه مشهور کرده است.
آرامگاه قطب الدین حیدر
مزار عارف وارسته “قطب الدین حیدر” که در قرن ششم میزیسته از مهم ترین و پر گردشگر ترین اماکن دیدنی تربت حیدریه می باشد. مقبره ای به جای مانده از دوره “صفویان” و “تیموریان” می باشد. ایوانی از مسجد قدیم این منطقه نیز در کنار این آرامگاه قرار گرفته است.
آدرس: تربت حیدریه، خیابان قائم، روبروی پارک آب فشان
روستای صنوبر و ارتفاعات شصت دره
مناظر طبیعی و چشمنواز مسیر هفده کیلومتری روستای صنوبر تا بخش مرکزی تربت حیدریه در ضلع شمال غربی این شهرستان افراد زیادی را به دیدن آنجا ترغیب میکند. جاری بودن آب رودخانه در روستای صنوبر، وجود باغات میوه و قرار گرفتن خانههای مسکونی به صورت پلکانی از جاذبههای دیدنی این روستا است. این روستا در میان کوه و جریان رودخانه شصت دره منطقه خوش آب و هوا و نسبتا سرد و سرسبزی پدید آوردهاست. از جاذبههای گردشگری این روستا میتوان به کوه شصت دره از کوههای مرتفع رشته کوه مرکزی شهرستان تربت حیدریه اشاره کرد.
پارک کوهستانی پیشکوه
این پارک در حاشیه شهر تربت حیدریه با مساحت 800 هکتار واقع شده است و بزرکترین پارک جنگلی خاورمیانه نام گرفته است. بخشی از این پارک تا ارتفاعات ۳ قله امتداد دارد . این پارک شامل گلزار شهدا، پارک سنگی، رستوران، کافه سنتی و مصلا است که در آن وسایل تفریح کودکان قرار دارد. لازم است ذکر شود که عملیات اجرایی این پروژه از سال ۱۳۷۸ آغاز شده و هنوز ادامه دارد.پارک پیشکوه یکی از فضاهای سبز شهرستان تربت حیدریه است. موقعیت جغرافیایی، منابع غنی آب و خاک و مناظر زیبا از دلایل معرفی این پارک به عنوان منطقه نمونه گردشگری است و به دلیل قرار داشتن در دامنه کوه و اشراف داشتن به شهر تربت حیدریه، چشم انداز زیبایی را به وجود آورده است.
مناطق شکار ممنوع برنای و ژرف
این مناطق در شرق شهرستان تربت حیدریه و در ارتفاعات شهرستان زاوه قرار دارند. این مناطق جلگهای در بعضی نواحی دارای ارتفاعات سنگی زیبایی هستند که مکانی مناسب برای زیست حیوانات وحشی بهشمار میروند. در این مناطق حیواناتی نظیر قوچ، میش، قرقاول، سیاه سینه، گرگ و عقاب زندگی میکنند
باغ ملی تربت حیدریه
در مرکز شهر “تربت حیدریه” می توان باغی زیبا و سرسبز را به تماشا نشست. باغ ملی این شهر از زیباترین پارک های ملی کشور به حساب می آید. هنرمندان این منطقه توانسته اند گیاهان و درختچه های این باغ را به اشکال مختلفی شکل داده که چشم هر بیننده ای را به خود جلب می کند.
آدرس: تربت حیدریه، خیابان “باغ ملی” روبروی استادیوم تختی
غار ماه پری
برخی از تاریخ نگاران و بومیان این منطقه اشاره به این موضوع که رد پای انسان های اولیه در این استان دیده شده است، گردشگران و مسافران بسیاری را به سمت شمال غرب این شهرستان می کشاند. آثار بر جای مانده بر روی غار های این منطقه نشان از زیستگاه انسان های اولیه و قبل از تاریخ در این منطقه را می دهد. که همه ساله شمار بسیاری از علاقمندان به تاریخ و باستانشناسان از این منطقه دیدن می کنند.
آدرس: 20 کیلومتری تربت حیدریه، روستای “صنوبر”
چشمه کاریز آب باریک : این چشمه زیبا قدمت زیادی داشته و آب این چشمه از نظر مواد معدنی از بهترین آب های جهان محسوب میشود. این چشمه در روستای قوزان در ۱۰ کیلومتری جاده تربت حیدریه – کاشمر قرار دارد.
ارتفاعات ملکان(یا عامیانه مل کوه) : این ارتفاعات در ۷۰ کیلومتری شمال غربی تربت، در بخش کدکن قرار دارد. هر ساله تعداد زیادی از کوهنوردان جهت صعود به قلل این ارتفاعات عازم منطقه میشوند. در مسیر این ارتفاعات باغات میوه بسیار و چشمه سارهای جوشان و چشماندازهای بدیع فراوان وجود دارد.
آثار باستانی تربیت حیدریه
حمام حاجی رئیس: همانگونه که از نام آن برمی آید حاجی رئیس آن را در اواخر دوره قاجاریه بنا کردهاست. از فضاهای مهم این حمام میتوان به رشته پلکانهای ورودی، سربینه، بینه، گرمخانه و مخازن آبگرم و سرد اشاره کرد که از ویژگیهای جالب توجه آن هشت پر نقاشی ستونهای سنگی بسیار زیبا است که فضای گنبدی بینه را پدیدآورده است و در میان فضای آن نیز حوض سنگی به شکل هشت ضلعی قرار دارد. فضای ورودی حمام در قسمت سردر ورودی مزین به کاشی کاری لاجوردی منقوش به گل و بوته است.
خانه امینی : این بنای تاریخی مربوط به دوره قاجار و محل زندگی امین التجار، از تجار معروف تربت حیدریه در آن دوران و نماینده این شهرستان در مجلس شورای ملی در دوره رضاشاه بودهاست. این بنا دارای تزئینات آجرکاری، کاشیکاری و گچ بریهای زیبایی است که هنوز پس از گذشت سالیان متمادی، پابرجا مانده است.
رباط طبسی : از دیگر بناهای موجود در مجموعه معماری قطب الدین حیدر، رباطی است که حاج محمد ابراهیم طبسی از تجار معروف عصر قاجار در اواخر این دوره در ملک شخصی خود بنا کرد. رباط طبسی در زمره بناهای دو ایوانی است که شامل فضای ورودی، هشتی، تعدادی حجره مشرف به میان سرای بنا، انبار و اصطبل است.
آرامگاه شیخ ابوالقاسم گورکانی : این بنا در ۳ کیلومتری جنوب شهرستان تربت حیدریه در روستایی به نام شیخ ابوالقاسم گورکانی ساخته شدهاست. وی در سال ۳۷۳ ه.ق بر مسند ارشاد نشست و به سال ۴۵۰ ه.ق دار فانی را وداع گفت. آرامگاه شیخ به صورت طاقی است که گنبدی بر فراز آن قرار گرفته و در مجاورت بنای مرکزی ابنیهای برای اقامت زائران ایجاد شدهاست. بقعه امروزی به همت شیوخ گناباد و متصوفه روی بنایی از دوره صفویه بنیان گردیده است.
مزار بوری آباد : امامزاده احمد الرضا در روستای بوری آباد در ۵ کیلومتری جنوب تربت حیدریه و در میان باغی با درختان سرو بلند قرار دارد؛ و قدمت ساختمان آن به قبل از دوران صفویه مربوط میشود.
مسجد کدکن : این بنا تالاری است مستطیل شکل و نسبتاً وسیع به صورت شبستان که در مرکز آن دو طاق بزرگ تشکیل گنبدهای چهار ترک را داده است. در انتهای هر یک از این طاقها نیز عناصری از معماری طاق به مثابه ستونی برای استحکام گنبدها ایجاد شدهاست.
بنای مقبره شیخ حیدر : در سمت جنوبی مسجد بنایی با نقشه چلیپایی ایجاد شدهاست و این بنا در گذشته دارای کاشیهای فیروزهای و مسدس بوده که هماکنون آثار کمی از آن برجای ماندهاست. بر گوشوارههای فضای داخلی بقعه هشت ستون سنگی در نبش دیوار نصب است که بر آن با گچ قسمتی از سوره مبارکه (یس) با خط سفید در زمینه لاجوردی نقش بسته است و در زاویه جنوب غربی در بخش باقیمانده کتیبه عبارت (فی شهر ذی الحجه ۹۰۶) مشاهده میشود.
مزار شاه سنجان : این مزار در کیلومتر ۲۵ جاده تربت حیدریه به خواف و در شرق دهکده سنگان رشتخوار قرار گرفتهاست. مدفن یکی از مشایخ سلسله چشتیه و از خواص مریدان خواجه مودودچشتی (م. ۵۲۷) است که در سال ۵۹۷ یا ۹۳ یا ۹۹ در سنجان وفات یافته و در همانجا مدفون گشتهاست.