آرامگاه بایزید بسطامی
در این مطلب از وب سایت گردشگری تاپ تراول شما را با آرامگاه بایزید بسطامی آشنا خواهیم کرد. در ادامه همراه ما باشید.
مجموعه تاریخی بایزید بسطامی در شهر تاریخی و قدیمی بسطام شهرستان شاهرود قرار دارد. در این آرامگاه، آثار پُرشماری دیده میشود که ساخت آن بناها از روزگار سلجوقیان آغاز و در دورههای ایلخانی، تیموری، صفوی و قاجاری سازههای دیگری به آن افزوده شده است، یا در این مجموعه دست به مرمت و بازسازی بناهای پیشین زدهاند.
کهنترین سازهی این مجموعه، آرامگاه بایزید است که به گمان بسیار در سدههای سوم تا پنجم مهی ساخته شده است. با این همه نشانههای تاریخی گواه آن است که در روزگار ایلخانان، در سدهی هفتم، دگرگونیهایی در همهی مجموعه انجام شده و آرامگاه بایزید نیز دستخوش باززندهسازی هایی شده است.
در آنجا علاوه بر آرامگاه بایزید، میتوان خانقاه بایزید، مسجدی تاریخی، بقعهٔ امامزاده محمد (ع)،منار بسطام، یک برج و آثار دیگر را دید. در ادامه، به تعدادی از آن ها اشاره خواهیم کرد.
مسجد جامع بسطام
مسجد جامع بسطام، در ضلع جنوبی مجموعه تاریخی بایزید بسطامی قرار گرفته و توسط غازان خان در بین سالهای ۷۰۰ تا ۷۰۶ ه-ق ساخته شده است، مسجد جامع بسطام دارای صحن مستطیل شکل روباز و دارای سه دهنه است که بوسیله درگاههایی با طاقهای دالبر تیزهدار به هم مربوط میشوند. بر ایوان مرکزی محراب گچبری زیبایی دیده میشود که دارای کتیبههای قرآنی است.
بقعه امامزاده محمد (ع)
در مجاورت قبر بایزید بسطامی، بقعهای بسیار معروف به نام بقعهٔ امامزاده محمد (ع) وجود دارد که بنا به روایتی، محل دفن فرزند یا نوه امام صادق (ع) است. بقعهٔ امامزاده محمد شبیه گنبدی است که به فاصله تقریبا طولانی از سمت شمال آن ساخته شده و تقریباً قرینهٔ یکدیگر هستند.
گنبد بقعهٔ امامزاده محمد (ع) در بسطام به عنوان یکی از خاص ترین گنبدهای بقاع متبرکه و امامزادگان در کشور است. اکثر قریب به اتفاق گنبدها دو پوسته هستند اما گنبد امامزاده محمد (ع) بسطام، گنبدی سه پوسته است.
مسجد دوره قاجاریه
این مسجد بین بقعه امامزاده محمد و مسجد سلجوقی قرار دارد و ظاهراً ابتدا به صورت حیاط کوچکی بوده که در زمان قاجار پوشیده شده است، در ضلع جنوبی مسجد سه در کنده کاری شده جالب دیده می شود که رابط بین این قسمت و مسجد سلجوقی است، بر گرداگرد دیوار مسجد آیاتی از قرآن گچبری شده است. تاریخ ساخت مسجد مشخص نیست اما طبق کتیبه موجود در سال ۱۲۴۲ ه.ق تعمیراتی در آن صورت گرفته است.
منار بسطام
این منار در سمت شرق مسجد بایزید و متصل به آن قرار گرفته و تاریخ بنای آن سال ۵۱۴ ه.ق است، پلکانهای منار به صورت مارپیچی است و به وسیله روزنه هایی که در بدنه مناره تعبیه شده نور داخل آن تأمین می شود.
مسجد بایزید بسطامی
بنای مسجد بایزید بسطامی در کنار امامزاده محمد در مجموعه تاریخی بایزید بسطامی واقع شده و از دو قسمت متمایز مردانه و زنانه با دو شبستان عمود بر هم تشکیل شده است. بنای قسمت مردانه بر روی آثار مسجدی از دور سلجوقی قرار گرفته است و دارای محراب گچبری نفیس با نقوش هندسی، گیاهی، اسلیمی و گلهای چهار پر است.
بخش فوقانی محراب با کتیبه هایی به خط ثلث و نستعلیق از دوره ایلخانی و قاجاری آراسته شده است.قسمت زنانه به صورت یک سالن طویل و باریک و در سقف آن گچبری های زیبایی مشاهده میشود.
برج کاشانه
برج کاشانه در مجموعه آرامگاهی بایزید بسطامی و در جنوب شرقی مسجد جامع این شهر واقع گردیده است. بر اساس کتیبه سر در ورودی، تاریخ بنای برج سال ۷۰۰ ه-ق است. در اطراف و سر در دالان کوچکی که شبستان مسجد را به در ورودی برج متصل میسازد، آیهالکرسی و حدیثی از پیامبر(ص) گچبری شده است.
فضای داخلی برج ده ضلعی است که بر آنها طاق نماهای تزئینی کم عمقی کار شده است. در قسمت بالای برج بر دو حاشیه از آجرهای بزرگ نوشتهای به خط کوفی دیده میشود که در آن نام الجاتیو و سال ۷۲۳ ه-ق ثبت شده است و ارتفاع برج تقریبأ ۲۰ متر و نمای خارجی آن لبه دار و سی ترک است.
دسترسی به مقبره بایزید بسطامی
آدرس: سمنان، بسطام، مقبره بایزید بسطامی
در ابتدا باید خود را به شاهرود استان سمنان برسانید. از شهر شاهرود تا مجموعه مقبرههای بسطامی تنها شش کیلومتر فاصله دارید. در مسیر شاهرود به بسطام، تابلوهای راهنمایی بهاندازهای هستند که مسیر را گم نمیکنید.