آب انبار قوام بوشهر
آب انبار قوام بوشهر یکی از آب انبارهای مشهور سواحل جنوبی کشور است. این آبانبار در بوشهر، شهری بندری در جنوب غربی ایران واقع شده است. بوشهر جاذبههای گردشگری تاریخی بسیاری را در خود جای داده و آب انبار قوام نیز یکی از جاذبههای دیدنی این شهر بندری است. این آب انبار ۱۵۰ ساله، از دوره قاجار مهمان سواحل بوشهر است و هماکنون با غذاهای خوشمزه ایرانی و محلی، از مردم پذیرایی میکند.
آب انبار قوام در دوران قاجاریه ساخته شده است. ساختمان «آب انبار قوام» در محوطه باری در جانب غربی شهر بوشهر و در (کنار دریا) قرار گرفته است. این آب انبار، که روزگاری رونق خاص خود را داشت، محل تامین آب شرب مردم بوشهر بود. این بنا در حال حاضر به رستوران و چایخانه سنتی تغییر کاربری داده است.
لازم به ذکر است در سواحل جنوبی کشور هوا مرطوب است ولی به دلیل میزان بسیار اندک بارندگی و شوری آبهای زیرزمینی، وجود این آب انبارها امری ضروری بود و در اغلب موارد دسترسی به آب شیرین فقط از طریق آنها میسر می شد. در بندر لنگه و بندر بوشهر، با حفر چند متر از زمین به آب شور یا تلخ می رسیدند و فقط جهت شستشو و آبیاری استفاده می کردند.
تاریخچه آبانبار قوام
علی اکبر قوام الملک شیرازی از دولتمردان قاجاری بود که در سال ۱۲۲۶ هجری قمری، بهعنوان کلانتر شیراز انتخاب شد. او در سفرش به بوشهر، پی به مشکل کمبود آب آشامیدنی برد و بر آن شد تا مشکل را بهنوعی برطرف کند. در ضلع غربی بندر بوشهر و نزدیک برج بحری، آبانبار بزرگی بهصورت متروکه قرار داشت. قوام الملک دستور لایروبی و بهسازی آبانبار را با هزینه شخصی خود داد. نهری نیز در کنار آبانبار کنده شد تا آب باران در آن جمع و بهسمت آبانبار هدایت شود.
معماری
آب انبارها به دلیل داشتن دسترسی راحت معمولا در مرکز شهر ساخته می شدند و معماری آنها از معماری های محلی الهام گرفته شده است. سنگ های رسوبی محکم، مواد تشکیل دهنده اسکلت اصلی و طاق آب انبار به شمار می رود و داخل آب انبار با پوشش ساروج خیلی مقاوم ساخته شده است.
در نمای خارجی به فاصله معینی پنجره هایی به ابعاد ۱۲۰ در ۹۰ سانتی متر تعبیه شده که از داخل با شبکه ای از سنگ پوشیده شده است. حدودا ۳ متر از این آب انبار در زیر زمین و دو متر از آن بر سطح زمین قرار دارد. آب انبار قوام دارای ۲۹ اتاق بوده که آب آشامیدنی ۶ ماه مردم بوشهر را تامین می نموده است. شعری از وقار شیرازی در سنگ نوشته ای که بر دیوار ورودی انبار نصب شده دیده می شود. این این شعر با خط نستعلیق بر روی سنگ کار شده و قدری خواندن آن بخاطر فرسایش دشوار است.
در گذشته که مردم با کمبود آب و بارندگی مواجد بودند آب انبار قوام نیاز آب شرب مردم بوشهر را مرتع می ساخت؛ اما اکنون با وجود لوله کشی های شهری و عدم استفاده به عنوان براشت آب، این مکان به یکی از بهترین رستوران و چایخانه های سنتی استان بوشهر تبدیل شده است.
دسترسی
آب انبار قوام در بوشهر، محوطه باری، در خیابان ساحلی واقع شده است و در جانب غربی شهر بوشهر، در کنار دریا قرار دارد.