کاخ موزه سعد آباد
در این مقاله از جاهای دیدنی تهران تصمیم گرفتیم تا شما را با کاخ سعد آباد که چهار دوره از تاریخ ایران را دیده است آشنا کنیم پس اگر به دنبال مکان های تاریخی در پایتخت ایران میگردید تا انتهای این مقاله با مجله سفر و گردشگری تاپ تراول همراه باشید.
مجموعه فرهنگی تاریخی سعدآباد به مجموعه عمارت ها و کاخ هایی گفته می شود که در دربند، شمالی ترین و خوش آب و هواترین منطقه تهران در زمینی به مساحت ۱۱۰ هکتار بنا شده است
این مجموعه دارای حدود ۱۸۰ هکتار جنگل طبیعی، چشمه سارها، قنات ها، باغستان ها، گلخانه ها و خیابان است. این عمارت از شمال با کوه های البرز، از شرق با گلاب دره، از غرب با ولنجک و از جنوب با تجریش همسایگی دارد. رودخانه جعفرآباد، از وسط محوطه کاخ می‌گذرد. میانگین دمای سالانه این منطقه ۱۲٫۹ درجه سانتیگراد برآورد شده است؛ و در ارتفاع ۱۶۵۰ تا ۱۸۰۰ متری از سطح دریا قرار دارد. در دوران پهلوی اول، سراسر باغ سعد آباد از رودخانه دربند مشروب می‌شد؛ ولی در دوران پهلوی دوم، به دلیل بخشیدن آب رودخانه در نیمی از شبانه روز به رعایا، و کافی نبودن این میزان آب رودخانه برای آبیاری سراسر مجموعه، از دوازده رشته قنات قدیمی و جدیدالاحداث استفاده گردید.
چگونه به کاخ سعدآباد برسیم؟
در نظر داشته باشید که درحال‌حاضر درب دربند و درب زعفرانیه، دروازه های کاخ سعدآباد هستند که برای گردشگران قابل‌ترددند، شما با توجه به دسترسی خود می‌توانید یکی از آنها را برای بازدید از کاخ موزه سعدآباد انتخاب کنید.
در ادامه شما را با انواع مسیر های منتهی به کاخ سعدآباد آشنا خواهیم کرد.
۱٫ مسیر دسترسی به کاخ سعدآباد از دربند
- مترو: از هرجای تهران که هستید به نزدیک‌ترین ایستگاه مترو بروید و در ایستگاه تجریش (خط ۱ مترو تهران) پیاده شوید. هم مقابل ایستگاه مترو در میدان قدس و هم ایستگاه تاکسی میدان تجریش (ابتدای خیابان جعفری)، تاکسی‌هایی وجود دارد که شما را تا درب دربند مجموعه سعدآباد می‌رسانند.
- اتوبوس: با استفاده از اتوبوس‌های خطوط مختلف کافی است خودتان را به ایستگاه میدان تجریش برسانید، بعد با تاکسی‌های مقابل ایستگاه مترو در میدان قدس و ایستگاه تاکسی میدان تجریش (ابتدای خیابان جعفری)، به درب دربند مجموعه سعدآباد برسید.
- ماشین شخصی: اگر انتخاب شما برای رسیدن به کاخ سعدآباد، استفاده از ماشین شخصی است؛ باید بدانید که این مجموعه پارکینگ ندارد. بنابراین پیشنهاد می‌کنیم که درب زعفرانیه را انتخاب کنید. درغیراین‌صورت می‌توانید از میدان تجریش خیابان دربند (ضلع شمالی میدان) تا انتها بالا بیایید تا به میدان دربند برسید و ماشین خود را در میدان و نواحی اطرافش پارک کنید.
۲٫ مسیر دسترسی به کاخ سعدآباد از درب زعفرانیه
- مترو: از هر جای تهران، با متروی خط ۱ به آخرین ایستگاه، یعنی تجریش بروید. ضلع غربی میدان یعنی ابتدای خیابان شهیدملکی بایستید و تاکسی‌های آصف یا اسدآباد را سوار شوید. سپس از راننده بخواهید تا شما را ابتدای خیابان طاهری پیاده کند. از اینجا تا درب زعفرانیه حدودا ۱۰ دقیقه پیاده‌روی دارید.
- اتوبوس: اتوبوس های تندرو (BRT) خط راه‌آهن-تجریش نیز انتخاب مناسبی برای رسیدن به تجریش به‌شمار می‌روند. برای رسیدن به درب زعفرانیه نیز از همین طریق خود را به میدان تجریش برسانید و مطابق روش قبلی، سوار تاکسی‌های آصف یا اسدآباد شوید و از راننده بخواهید شما را ابتدای خیابان طاهری پیاده کنید. اینجا تا درب زعفرانیه حدود ۱۰ دقیقه پیاده‌روی دارید.
- ماشین شخصی: پیدا کردن جای پارک در کوچه‌پس‌کوچه‌های زعفرانیه از میدان دربند راندکی راحت‌تر است! کافی است از میدان تجریش وارد خیابان ولیعصر شوید. خیابان شهید فلاحی (زعفرانیه سابق) در سمت راست خود را تا انتها طی کنید. بعد از چراغ قرمز، از سمت راست وارد خیابان شهید طاهری شوید و در خیابان‌های اطراف خودرو خود را پارک کنید. علاوه‌براین می‌توانید از لینک زیر استفاده و مسیریابی کنید.
کاخ سعد آباد ، چهار دوره تاریخی قاجاریه، پهلوی اول و پهلوی دوم و پس از انقلاب ایران را سپری کرده است. سعدآباد در دوره قاجار بنا شد و سکونت‌گاه تابستانی (ییلاق) شاهان این سلسله بوده است. پس از کودتای ۱۲۹۹ و تصرف آن توسط خاندان اکبری، بناها و عمارت های متعددی در آن ساخته شد که بالغ بر ۱۸ کاخ در ابعاد مختلف می شوند. هر یک از بناها محل سکونت یکی از افراد دودمان پهلوی بوده است. محمدرضا پهلوینیز در دهه ۱۳۵۰ در این مکان سکنی گزید؛ که در دوران اوایل سلطنت او، ساخت آن به پایان رسیده است. جدیدترین کاخ این مجموعه نیز کاخ لیلا پهلوی می‌باشد که متعلق به کوچکترین دختر محمدرضا پهلوی بوده‌است.
پس از پیروزی انقلاب ۵۷ این مجموعه به شکل موزه درآمد ولیکن کاخ فعلی ریاست جمهوری در جوار این مجموعه قرار دارد. از کاخ ملکه مادر نیز که متعلق به ارگان ریاست جمهوری است برای پذیرایی از مهمانان خارجی استفاده کرده
چرا کاخ موزه سبز؟
- یکی از زیباترین کاخ های ایران است.
- یادگاری از پهلوی ها به شمار می رود.
- می توانید ترکیبی از معماری ایرانی و اروپایی را در این ساختمان ببینید.
- در این کاخ می توانید شاهد انواع هنرهای ایرانی شامل آیینه کاری، گچبری، حجاری، تذهیب، خاتم کاری و … باشید.
- یکی از سوژه های محبوب عکاسان و علاقه مندان به معماری است.
- در مجموعه سعدآباد قرار دارد که یکی از جاذبه های تاریخی و مهم پایتخت است.
- در سعدآباد امکانات خوبی از جمله کافه و رستوران وجود دارد و ساعاتی متفاوت را می توانید در آن بگذرانید.
- پیاده روی دلچسبی را در مجموعه و در مسیر رسیدن به کاخ تجربه می کنید.
کاخ موزه ی سبز
در ضلع شمال غربی مجموعه سعدآباد تهران موزه‌ای به نام کاخ سبز قرار دارد. کاخ شهوند که اکنون کاخ موزه‌ی سبز نامیده می‌شود، بی‌گمان یکی از زیباترین کاخ های موجود در کشور است که محل زندگی رضاشاه پهلوی بوده و در سال ۱۳۰۷ خورشیدی مورد بهره‌برداری قرار گرفته است.
بنای کاخ شهوند قبل از تکمیل، ساختمانی متعلق به شخصی به نام “علیخان” بود. او از زمین‌داران سرشناس آن زمان بود و تپه‌ای که این کاخ روی آن بنا شده به نام او به “تپه‌ی علیخان” معروف است.
رضاشاه، پس از اینکه ساختمان واقع بر این تپه را از علیخان خریداری کرد، کاخ کنونی را بنا نهاد و کار ساخت و تکمیل آن از زمان وزارت جنگی او تا اوایل سلطنتش (سالهای ۱۳۰۱ تا ۱۳۰۷ خورشیدی) به طول انجامید. سرانجام، این کاخ با تلاش هنرمندان و معماران ایرانی، پس از هفت سال کار، در دو طبقه (زیرزمین و همکف) بنا شد. رضاشاه از طبقه‌ی همکف به عنوان محل زندگی و دفتر کار خود و از زیرزمین به عنوان انباری استفاده می‌کرد. همچنین یک تالار غذاخوری مجلل با میز و صندلی‌های منقش و کنده‌کاری شده و همچنین ظروف نفیس چینی و سرامیک و نقره‌ی ایتالیایی مخصوص پذیرایی تشریفاتی میهمانان مورد استفاده قرار می‌گرفت.
این کاخ، به دلیل استفاده از سنگ‌های سبز کمیاب معدن خمسه‌ی زنجان و سنگ مرمر خراسان در نمای خارجی آن، به قصر سنگی کاخ مرمر نیز معروف است. ملات سنگ‌ها، از جنس سرب است و مانع شکستن آنها در اثر انقباض و انبساط می‌شود. درب اصلی کاخ، از سمت شمال غربی به سمت رشته‌کوه‌های مرتفع البرز گشوده می‌شود. سر در و ستون‌های ورودی کاخ نیز از جنس سنگ مرمر خراسان و ترکیب و تلفیقی از نقوش و موتیف‌های هنر ایرانی و اروپایی است.
با بازسازی و مرمت کاخ، قصر سنگی، کاخ شهوند، نام گرفت و پس از انقلاب اسلامی، به کاخ سبز تغییر نام داد. گچبری‌ها و آیینه‌کاری‌های ظریف و زیبای درون کاخ، کار دست هنرمندان ایرانی ناشناس است. تذهیب دیوارها، اثر استاد حسین بهزاد، و خاتم‌کاری‌ها، حاصل کار گروهی کارگاه استاد صنیع خاتم است. مساحت زیربنای کاخ، در دو طبقه، ۱۲۰۳ مترمربع است و معمار آن، میرزا جعفر کاشی معروف به معمارباشی بوده است.
یکی از زیباترین قسمت‌های این کاخ، تالار آیینه است. تالاری که روی تمامی آیینه‌های آن، با گل‌هایی از گچ تزئین شده و با قالی مشهد ۷۰ متری زیبایی که اثر عبدالمحمد عمواغلی است، فرش شده که دفتر کار رضا شاه نیز بوده است.
در این تالار، یک دست مبل کوبلن‌دوز کار دست، مربوط به دوره‌ی قاجار قرار دارد. میز وسط تالار، کار کشور فرانسه و متعلق به قرن ۱۸ میلادی است. پرده‌ای نقره‌فام به چوب‌پرده‌ای منبت‌کاری شده، پنجره تالار را مزین کرده است.
از ویژگی‌های این تالار، همخوانی نقش وسط فرش، با طرح سقف است. فرشی که با ابریشم خاص و ریزبافت و در مدت هفت سال (سالهای ۱۳۰۱ تا ۱۳۰۷ خورشیدی) توسط هنرمندان مشهدی به زیبایی تمام بافته شده است.
آیینه کاری‌های سقف با طرح قندیل، کار هنرمندان ایرانی است. از دیگر وسایل باارزش این کاخ، می‌توان به مجسمه‌ها و مبل‌های دوره لویی شانزدهم و نیز دو میز کنسول مربوط به دوره‌ی ناپلئون اشاره کرد. از دیگر تالارهای این کاخ که روبروی تالار آینه واقع شده، اتاق خواب رضاشاه است و پنجره‌ای که رو به دربند با چشم‌اندازی زیبا باز می‌شود، آن را مزین کرده است.
ساختمان کاخ از دو طبقه تشکیل شده است؛ طبقه‌ی اول شامل پله‌ی ورودی، تالار آیینه، ناهارخوری، اتاق کار، اتاق پذیرایی و اتاق خواب است.
طبقه‌ی دیگر زیرزمین کاخ است و شامل سالن پذیرایی، دو اتاق خواب با سرویس و سالن ناهارخوری است.
دستگیره‌ی درها از برنز مطلا است. دیوارها و سقف تالار، آیینه‌کاری شده و روی آیینه‌ها با گل‌هایی از گچ تزیین شده است.
از دیگر وسایل این کاخ که اغلب از کشورهای اروپایی خریداری شده‌اند، می‌توان به چلچراغ‌ها، تابلوهای نقاشی، مجسمه‌ها، مبل‌های دوره‌ی لوئی شانزدهم و دو میز کنسول مربوط به دوره‌ی ناپلئون، ساعت، شمعدان، گلدان‌های برنزی، اشیاء کریستال و پیانو اشاره کرد.
آثار هنری و اشیای تاریخی موجود در کاخ موزه‌ی سبز
فرش تالار آیینه کاخ موزه‌ی سبز
از نمونه‌های شاهکار فرش اثر استاد عبدالمحمد عمواغلی، فرشی ۷۰ متری ۱۲۰ رج در تالار آیینه است که طرح زیبای آن گلدانی است که دسته گل مجللی در آن قرار دارد که به دستور رضاخان بافته شده و در بالای آن کتیبه‌ای به این شرح قرار دارد:
« حسب الامر مبارک بندکان اعلیحضرت همایونی رضاشاه پهلوی شاهنشاه ایران» و تاریخ آن ۱۱ آذرماه ۱۳۰۷ است.
قسمت‌هایی از این فرش توسط یکی از استادان مجرب جناب آقای جلیل جداری در سال ۱۳۷۱-۱۳۷۳ مرمت شده است.
گلدان‌های تزئینی از سنگ مرمر
نمونه گلدان‌های تزئینی از سنگ مرمر با تزئینات برنزی که در کاخ موزه‌ی سبز، اقامتگاه پهلوی اول نگهداری می‌شود، نمونه‌ی بارزی از زیبایی هنر دوران لویی شانزدهم است. بیشتر مبلمان و تزئینات موجود در کاخ سبز متعلق به دوران پهلوی دوم توسط فرح دیبا از حراجی‌ها و گالری‌های فروش عتیقه خریداری شده است. این آثار نشان و یا امضاء ندارند و نام هنرمند آنها معلوم نیست.
ابزار مرصع کاری شده با سنگ یشم
در کاخ موزه‌ی سبز نمونه‌های زیبایی از مرصع‌کاری روی سنگ یشم موجود است که به غایت زیبا و در نهایت استادی، به دستور پهلوی اول (رضاشاه) برای استفاده روی میز کار ساخته شده‌اند که نگاه هر بیننده را مجذوب خود می‌سازد. این مجموعه که شامل جای کاغذ، جای دوات، مُهر، شمعدان، قلمدان، پاکت بازکن و… است از سنگ یشم زمردین ساخته شده و با جواهراتی نظیر یاقوت قرمز، الماس و… مرصع‌کاری شده است.
مرصع کاری یکی از شاخه های صنایع دستی سنگی است. مرصع به معنی هر آن چیزی است که با جواهر تزئین شده باشد. هنر مرصع‌کاری عبارت است از نشاندن جواهر (سنگ‌های قیمتی و نیمه‌قیمتی) روی ظروف، زیورآلات و اشیاء تزئینی دیگر.
فرش نفیس راور
یکی از آثار ارزشمند موجود در کاخ موزه‌ی سبز فرش زیبای اتاق انتظار است که بافته‌ی دست هنرمندان راور کرمان است.
مشخصات این فرش به این شرح است:
- محل بافت: راور
- طول: ۱۰.۸۵
- عرض: ۶.۱۳
- مساحت: ۶۶.۵۱
- رج‌شمار: ۵۰
- نقش: گل شاه عباسی
- رنگ متن: لاکی
- قالیچه‌ی دستباف استاد حکمت‌نژاد
- هنرمند: استاد حکمت‌نژاد
- ابعاد: ۴۷/۱ * ۲۰/۲ سانتیمتر
قالیچه ی اصفهان با زمینه ی کرم رنگ از نوع برگ خرمایی گل ریز (دهن اژدری)، ترنج وسط هشت ضلعی به صورت سه ترنج متداخل که سرترنج ها حالت لوزی شکل دارد. این قالیچه دارای چهار حاشیه است که حاشیه ی بیرونی به صورت فرم‌های دندانه دار است. رنگ های اصلی به کار رفته در این قالیچه، کرم، آبی، خاکستری، قهوه ای، قرمز آجری و سرمه ای است. این قالیچه از پشم و ابریشم و در قسمت بالای آن نام «اصفهان حکمت نژاد» بافته شده است.
تابلو نقاشی گلدان گل
یکی از آثار نفیس موجود در کاخ موزه‌ی سبز، تابلو نقاشی رنگ روغن روی بوم با عنوان «گلدان گل» اثر هنرمند هلندی آرنولد بلومر است .
در این تابلو، گلدانی پر شده از گل‌های چهارفصل روی یک میز مرمر و یک زمینه‌ی خنثی به تصویر کشیده شده است که ترکیب غنی و جذابی از رنگ‌های گرم قرمز و صورتی و مهارت استاد را در کشیدن گل‌ها به رخ می‌کشد و نمادی از سبک نقاشی هلندی است. سبک اصلی نقاشی وی طراحی استادانه‌ی گل‌ها با جزئیات کامل، ترکیب‌بندی دقیق و تکنیکی منحصر به فرد با هوشمندی و دقت تمام است.
نشان و مدال ذوالفقار
یکی از آثار موجود در کاخ موزه‌ی سبز، نشان ذوالفقار، حمایل متعلق به پهلوی اول است که هم اکنون در یکی از ویترین‌های طبقه‌ی اول موزه به نمایش گذاشته شده است.
نشان و مدال ذوالفقار، عالی‌ترین نشان و مدال جنگی ارتش شاهنشاهی ایران بوده است که فقط به جنگ‌های خارجی اختصاص داشته و برابر مقررات و آیین‌نامه به افسران و درجه‌داران اعطاء می‌شده است.
هتل های نزدیک کاخ سعدآباد
۱. هتل لوتوس: فاصله: ۲.۲ کیلومتر
۲. هتل ویستریا: فاصله: ۲.۳ کیلومتر
۳. هتل آسا: فاصله: ۲.۹ کیلومتر
۴. هتل سپهر: فاصله: ۳.۵ کیلومتر
۵. هتل دیاموند: فاصله: ۳.۸ کیلومتر
۶. هتل بلوط: فاصله: ۴.۶ کیلومتر
۷. هتل پارسیان استقلال: فاصله: ۵.۹ کیلومتر
اگر به دنبال اقامت در هتل‌های نزدیک به کاخ سعدآباد هستید، این هتل ها به شما کمک کند تا به راحتی و با آرامش به گشت و گذار در این مجموعه تاریخی بپردازید.
رستوران‌های اطراف کاخ سعدآباد
- جو گریل فود: در فاصله ۱ کیلومتری
- کافه کباب هیوا: در فاصله ۱.۹ کیلومتری
- کافه رستوران دژاوو: در فاصله ۲ کیلومتری
- رستوران چارگاه: در فاصله ۲.۳ کیلومتری
- اسپیو اکسپرس: در فاصله ۲.۴ کیلومتری
- رستوران روزفر: در فاصله ۲.۷ کیلومتری
- کافه و رستوران محنا: در فاصله ۳ کیلومتری
اگر به دنبال محیطی گرم و پذیرایی با منوی متنوع هستید، این رستوران‌ها گزینه‌های بسیار خوبی برای یک تجربه خوشمزه در نزدیکی کاخ سعدآباد می‌باشند. از انواع غذاهای گرم گرفته تا غذاهای محلی، این مکان‌ها انتخاب‌های مناسبی برای هر سلیقه‌ای می باشد.
منبع : gardeshro.com
جاهای دیدنی تهران + تفریحات، آدرس و توضیحات
جاهای دیدنی درگز، سفر به دل تاریخ و طبیعت خراسان
