باغ موزه پارس
در این مقاله از معرفی جاهای دیدنی شیراز درباره موزه پارس واقع در باغ نظر شیراز که در آن اشیایی از دوران پیش و پس از اسلام نگهداری میگردد سخن خواهیم گفت.پس اگر علاقمند به آثار باستانی و تاریخی هستید بد نیست سری به این موزه نیز بزنید.
موزه پارس ( عمارت کلاه فرنگی ) موزه ای است واقع در باغ نظر شیراز که در آن اشیایی از دوران پیش و پس از اسلام نگهداری میگردد. این موزه در سال ۱۳۱۵ خورشیدی بنیاد شدهاست. آرامگاه کریم خان زند که مربوط به دوره زند است در این مکان قرار دارد. موزه پارس در شیراز، خیابان زند، باغ نظر، نزدیک ارگ کریمخان واقع شده است . این موزه به عنوان قدیمی ترین موزه استان فارس شناخته میشود و آثار با ارزش بسیاری از ادوار مختلف تاریخی در خود جای داده است. در این موزه آثار نقاشان مشهور دوره زندیه همانند آقا صادق، میرزا بابا نقاش باشی و جعفر به همراه آثاری از نقاشان معاصر همانند صدرالدین شایسته و میر منصور (شاگردان کمال الملک) به چشم میخورد. در محوطه بیرونی موزه پارس، سنگهای ازاره کاخ خورشید با نقوش شاهنامه وجود دارد
تاریخچه موزه پارس
کریم خان زند در میان باغ نظر، عمارت هشت ضلعی (هشت و نیم هشت) زیبایی ساخت که به روزگار او این عمارت باشکوه محل پذیرایی از میهمانان، سفیران خارجی و انجام مراسم رسمی و اعیاد گوناگون بودهاست. نام دیگر آن را باغ حکومتی گفتهاند. نمای بیرونی عمارت کلاه فرنگی به صورت هشت ضلعی است با تزئینات کاشی نگارههای گل و مرغ و در بالای عمارت اسپرها و لچکیهای کاشیکاری شده بنا را مزین کردهاند، این نگارهها به قرنیه در چهار ضلع منظرهٔ شکارگاه و روایت بر تخت نشستن حضرتسلیمان را نشان میدهد. چهار آبنما در چهار سوی ساختمان وجود داشته که آبنمای شمالی آن در مسیر خیابان زند قرار گرفته و تخریب شدهاست. فضاهای درونی بنا شامل یک بخش مرکزی وچهار شاه نشین جانبی است. یک آبنمای یک پارچه از سنگ مرمر در کف فضا طراوت فضای داخلی را موجب گردیدهاست. پس از مرگ کریم خان وی را در اینجا به خاک سپردند و آغا محمد خان قاجار در سال ۱۲۰۶ شمسی به دلیل کینهتوزی دستور نبش قبر وی را داد و استخوانهای وی را به کاخ گلستان منتقل کردند؛ و مجدداً در زمان رضا شاه استخوانها نبش قبر گردید و به این مکان عودت داده شد. این عمارت در سال ۱۳۱۵ هجری شمسی به همت انجمن آثار ملی ایران و با کوشش و تلاش شادروانان علی اصغر حکمت شیرازی، علی سامی و فریدون توللی با تغییر کاربری به عنوان اولین موزه شهرستانهای کشور مشغول به فعالیت شد. آثار موجود در موزه پارس به سه دوره پیش از تاریخ، دوره تاریخی و دوره اسلامی تقسیم میشود.
چه اشیاء داخل موزه پارس وجود دارد ؟
موزه پارس به عنوان قدیمیترین موزه استان فارس آثار ارزشمندی از اشیای فلزی، سفالی، انواع سکهها و مهرها و… از هزاره چهارم پیش از میلاد تا دوره معاصر را در خود جای دادهاست. مجموعه ۳۰ جلد قرآن به خط یحیی الجمالی الصوفی که در قرن ۸ هجری قمری در زمان شاه ابواسحاق اینجو و به دستور خاتون نوشته شدهاست همراه با مجموعهای از نقاشیهای آب رنگ لطفعلی صورتگرشیرازی در این موزه قرار دارد. تابلوی معروف (کریم خان در حال کشیدن قلیان) هم در این موزه قرار دارد. در این تابلو درباریان زند مثل شیخ علی خان، صادق خان، زکی خان و لطفعلی خان زند نیز به تصویر کشیده شدهاند. این تابلو اثر جعفر نقاش دوره زند است. همچنین آثار نقاشان معروف دوره زندیه مثل آقا صادق، میرزا بابا نقاشباشی و جعفر به همراه آثاری از نقاشان معاصر مثل صدرالدین شایسته و میر مصور (شاگردان کمالالملک) به چشم میخورد. شمشیر کریم خان زند نیز در این موزه نگهداری میشود. در ضلع غربی محوطه باغ، سنگ مدور و استوانهای شکل، معروف به لوح تاریخ، نگهداری میشود. روی این سنگ سه کتیبه با خطوط ثلث نسخ پهلوی و خط نستعلیق مربوط به سه دوره تاریخی سلجوقی، صفوی و قاجاریه حک شدهاست
ساختمان کلاه فرنگی
عمارت کلاه فرنگی شیراز در میان باغ نظر بنا شدهاست. باغی با سروهای آزاد، درختهای نارنج و بنایی با معماری کاملاً ایرانی. ساختمان کلاه فرنگی را کریم خان زند برای پذیرایی از مهمانان و نمایندگان خارجی ساخته بود. بنایی با چهار شاه نشین و چهار اتاقک. نقشهای آجری، کاشی کاری و نگارگری و استفاده از ازارههای یک تکه که در محل زاویه هیچ برشی نداشته از ویژه گیهای معماری این بنا است. گچ بریهای دوره زندیه شامل مقرنس و قطاربندیهای بسیار ساده است که توسط لایه چینی و کلاه کاری تزئین شدهاند. یکی از ویژگیهای تزئینات درونی بنا، کاربرد گل و مرغ شیرازی است که در نگارگری دوره زند به چشم میخورد