تاریخچه قلعه زیویه

قلعه باستانی و تاریخی زیویه قدمتی ۳۵۰۰ ساله دارد که بر اساس گفته تاریخ نگاران  به دوره مادها و ماناییها تعلق دارد. این قلعه از لحاظ معماری و استراتژیکی بر روی بلندترین تپه ساخته شده ،که به تمام منطقه اشراف داشته باشد و خود این موضوع باعث جذابیت چشم اندازی برای گردشگران شده است.

معماری قلعه

این قلعه در گذشته یک تالار ستون دار با ۱۶ ستون داشته که در دو ردیف ۸ تایی قرار گرفته بودند. پایه این ستون‌ها از سنگ بود و خود ستون‌ها هم از خشت ساخته شده بودند. اما این روزها اگر گذارتان به این قلعه بیفتد، احتمالا چیز زیادی از ستون ها نخواهید دید. این ستون ها همه در طول زمان یا در اثر بی توجهی چپاولگران از بین رفته اند. اعتبار و شهرت جهانی قلعه باستانی زیویه به سال ۱۳۲۵ باز می‌گردد که در اثر عوامل جوی و ریزش برف و باران قسمتی از راس تپه تخریب و آثار و اشیاء به صورت اتفاقی کشف شدند.

در سال 1354 هجری شمسی نخستین فصل کاوش‌های علمی باستان شناسی در این تپه آغاز شد و تا سال 1380 ادامه یافت، طی چند فصل کاوش نتایج قابل توجهی در زمینه شناخت وضعیت معماری آن به دست آمد از جمله اشیاء بدست آمده در این کاوش‌ها قطعات عاج منقوش بود که نقوش حیوانی و صحنه شکار اساطیر روی آن حک شده و از ارزش ویژه‌ای برخوردار است. اهمیت این قطعات به حدی است که از روی دو نمونه از آنها نقش برجسته آبیدر سنندج با 120 برابر بزرگ نمایی طراحی و ساخته شد.

در نخستین کاوش که در سال 1325 هجری شمسی در این منطقه صورت گرفته و بیشتر جنبه تجاری داشته، اشیاء منحصر به فردی از یک تابوت برنزی به دست آمد که در نوع خود از شاهکارهای فلزکاری و سفال گری محسوب می‌شود و همین امر موجب تخریب بسیاری از آثار معماری ارزشمند این قلعه (کاخ دژ) عظیم شد. این قلعه باستانی که به اقوام ماد تعلق داشت در حدود 2700 سال پیش ساخته شده است.

برای نخستین بار از این بنای تاریخی در سالنامه‌های آشوری ذکری به میان آمده است و بیان شده که به دنبال شورش و طغیان اقوام مانایی (سده نهم تا ششم پیش از میلاد) از طریق قلعه این تپه عملیات‌های جنگی صورت گرفته است.اعتبار و شهرت جهانی قلعه باستانی زیویه به سال 1325 باز می‌گردد که در اثر عوامل جوی و ریزش برف و باران قسمتی از راس تپه تخریب و آثار و اشیاء به صورت اتفاقی کشف شدند.در فاصله سال‌های 1325 تا 1323 یک یهودی به مدت 8 سال اقدام به کاووش کرد که متاسفانه در طول این 8 سال صدمات جبران ناپذیری متوجه این اثر باستانی شد و بیش از 80 درصد تپه زیویه مورد اکتشاف قرار گرفت و هدف این گروه تنها پیدا کردن اشیاء و آثار تاریخی برای فروش و تجارت بود.