قلعه رودخان یا دژ رودخان یکی از مهم‌ترین و بزرگ‌ترین قلعه‌های تاریخی استان گیلان در شمال ایران است. این قلعه در روستای رودخان، حدود 30 کیلومتری جنوب شهرستان فومن و در ناحیهٔ جنگلی مرکزی ایران، واقع شده است.
این قلعه به دلیل موقعیت جغرافیایی خود در بین کوهها و جنگل‌های گیلان، از نظر نظامی بسیار ارزشمند بوده و در گذشته نقش مهمی در دفاع از این منطقه ایفا می‌کرده است. به گفته محققان، قدمت این قلعه به دورهٔ ساسانیان (حدود دو هزار سال پیش و مقارن با حمله عرب‌ها به ایران دانسته‌اند.) بازمی‌گردد و در طول تاریخ تغییرات و ساخت و سازهایی را تجربه کرده است.
پیشنهاد خواندن مقالات بیشتر : مراکز خرید آستارا
قلعه رودخان با داشتن بلوک‌های سنگی بسیار بزرگ و تخته‌های چوبی تاریخی، یکی از آثار باارزش تاریخی و فرهنگی ایران است. این قلعه از لحاظ معماری و فنون ساخت بسیار جالب است و تحقیقات بیشتری همچنان برای کشف اطلاعات بیشتر در مورد تاریخ و ساختار این بنا صورت می‌گیرد.
در حال حاضر، قلعه رودخان به عنوان یکی از جاذبه‌های گردشگری و تاریخی منطقه مورد توجه مسافران داخلی و خارجی قرار دارد و هر ساله بازدیدکنندگان زیادی را به سوی خود جذب می‌کند. که در ادامه این مقاله از مجله گردشگری تاپ تراول بیشتر درباره این دژ تاریخی صحبت خواهیم کرد
این قلعه با ۲٫۶ هکتار مساحت بر فراز ارتفاعات روستای رودخان قرار دارد.دیوار قلعه ۱۵۰۰ متر طول دارد و در آن ۶۵ برج و بارو قرار گرفته‌است. فاصله مستقیم قلعه تا شهر ماکلوان ۲۵ کیلومتر، تا ماسوله ۴۵ کیلومتر و تا شفت ۲۰ کیلومتر است
قلعه رودخان از دو بخش ارگ و قورخانه تشکیل شده‌است. ارگ در قسمت غربی این بنا در دو طبقه واقع شده و جنس آن از آجر است. قراول‌خانه‌ها در قسمت شرقی در دو طبقه با نورگیرها و روزنه‌های متعدد بر اطراف مسلط است. چشمه‌ای نیز میان قلعه و گودترین محل آن وجود دارد.
بخش شرقی قلعه شامل دوازده ورودی، زندان، درب اضطراری، حمام و آبریزگاه است. بخش غربی دوازده ورودی دارد، چشمه، حوض، آب‌انبار، سردخانه، حمام، آبریزگاه شاه‌نشین و چند واحد مسکونی که با برج و بارو محصور شده‌اند، دیگر بناهای این بخش را تشکیل می‌دهند. ۴۰ برج دیده بانی دور تا دور قلعه را احاطه کرده که اتاق‌های هشت ضلعی آن با طاق‌های گنبدی پوشانده شده‌است. دور تا دور دیوارها و برج‌ها روزنه‌هایی شیب‌دار دیده میشود که برای ریختن مواد مذاب و تیراندازی تعبیه شده‌اند. لازم است ذکر شود که در طول تاریخ قلعه، هیچ‌گاه دشمنی به آن نفوذ نکرده و نتوانسته آن را فتح کند.
مصالح به کار رفته در ساخت قلعه
با توجه به سختی راه و دسترسی مشکل قلعه به دنیای خارج، در ساخت بنا از مصالح پیرامون استفاده شده است. میلیون ها قطعه سنگ در ابعاد مختلف از صخره های اطراف کنده شده تا در ساخت پی ها، دیوارها و تقریبا نیمی از ارتفاع برج ها و باروها و تاسیسات ساختمانی به کار رود. در همه جای قلعه به جز محل دروازه ورودی و نقاط حساس، سنگ ها به صورت تراش خورده استفاده شده و در بقیه نقاط سنگ لاشه به کار رفته است.
در طبقات بالایی برج ها و باروها و پوشش سقف ها و کف ها استفاده از آجر مشهود است و وجود آثار کوره آجر پزی و تکه های آجر در حدود 300 متری قلعه و در محوطه ای وسیع و هموار و عاری از درخت نیز این موضوع را تایید می کند.
چوب یکی دیگر از مصالح به کار رفته در این قلعه است که در درب ها، پوشش داخلی سقف طبقات اول، برج ها و واحد های مسکونی و پنجره ها دیده می شود.
با توجه به رطوبت بالای هوا در این منطقه استفاده از ملات گچ، ساروج و آهک همراه با خاکستر بهترین گزینه به نظر می رسد و نشان از هوشمندی سازندگان دارد.
علاوه بر نکاتی که تا به اینجا به آنها اشاره کردیم، به دو دلیل می توان این مکان را مناسب ترین جا برای احداث یک قلعه تدافعی دانست:
دلیل اول جریان رودخانه در کنار قلعه است که دکتر منوچهر ستوده در جلد یک کتاب “از آستارا تا استرآباد” درباره آن چنین می نویسد:
ارتفاع قلعه از شهر رشت 680 متر است، در جهت شمالی قلعه، رودخانه ای به نام قلعه رودخان وجود دارد که با اندک باران، آب آن دو برابر می شود؛ به طوری که آب نسبتا زیاد این رودخانه در گذشته مانع حرکت سربازانی بوده که به طرف این قلعه می رفته اند.
دلیل دوم جنگل های انبوه قدیمی هستند که با درختان کهن و سر به فلک کشیده مانعی برای دشمنان به حساب می آمدند و به همین خاطر این دژ کمتر از سایر همتایان خود مورد حمله متجاوزان قرار گرفته است.
بهترین فصل سفر به قلعه رودخان
بهترین فصلها برای سفر به قلعه رودخان وابسته به ترجیحات شخصی و نیازهای مسافران متفاوت است. اما اکثراً، بهار و تابستان به عنوان بهترین فصل‌های برای بازدید از این منطقه شناخته می‌شوند. در این فصول، طبیعت زیبا و پوشیده از گلها و سبزیجات، هوای ملایم و روزهای آفتابی، شرایط ایده‌آلی برای سفر به قلعه رودخان را ایجاد می‌کنند.
در بهار، طبیعت با شکوه خود را نشان می‌دهد و گیاهان و گلها به رنگ‌های زنده و شاداب می‌درخشند. هوا نسبتاً خنک و خوشایند است که باعث میشود قدم‌زنی در اطراف قلعه و استفاده از فضای باز لذت‌بخش‌تر شود.
در تابستان نیز، هوا گرمتر است اما باز هم با استقبال مسافران برای بازدید از قلعه و گردش در اطراف آن همراه است. این فصل می‌تواند برای فعالیت‌های خارج از اتاق و گردش در مناطق دیگر نزدیک به قلعه نیز بسیار مناسب باشد.
به طور کلی، بهار و تابستان به دلیل طبیعت بکر و هوای خوش آب و هوا، فصولی مناسب برای سفر به قلعه رودخان هستند. اما همچنین ممکن است برخی از افراد به دلیل علاقه به طبیعت زمستانی و برف‌پوش، در زمستان نیز برای بازدید از این منطقه تصمیم بگیرند.
بهترین ساعتهای بازدید از قلعه رودخان
بهترین ساعت های بازدید از قلعه رودخان بسته به ترجیحات شخصی و همچنین شرایط جوی و فصل ممکن است متفاوت باشد. اما در کل، صبح زود و عصر از بهترین زمان‌های برای بازدید از این منطقه می‌باشند.
- صبح زود: در زمان طلوع خورشید، معمولاً مناظر زیبایی برای عکاسی و لذت بردن از طبیعت پیرامون قلعه ارائه میشود. همچنین، صبح زود هوا کمی خنکتر است و شلوغی کمتری نیز وجود دارد.
- عصر: در زمان غروب خورشید نیز منظره‌های دلنشینی برای عکاسی و دیدن فراهم میشود. همچنین، در این ساعت‌ها هوا کمی خنکتر میشود و از دیدن غروب خورشید نیز لذت برده میشود.
در هر صورت، مهم است که به شرایط جوی و ترافیک محلی توجه کنید. همچنین، اگر قصد دارید در داخل قلعه بازدید کنید، اطمینان حاصل کنید که ساعت بازدید رسمی قلعه را مد نظر داشته باشید.
تفریحات قلعه رودخان
همان گونه که گفتیم قلعه رودخان تنها یک بنای تاریخی نیست و طبیعت اطراف، جلوه ای دیگر به آن داده است. به سبب این موقعیت ممتاز در این سفر می توانید از انجام فعالیت های زیر لذت ببرید:
گشت و گذار و عکاسی: پیمایش مسیر رسیدن به قلعه از میان درختان سر به فلک کشیده می گذرد و به شما این فرصت را می دهد تا علاوه بر تصاویر قلعه، عکس هایی از طبیعت اطراف آن را نیز به یادگار ببرید.
رستوران های محلی: قبل از آنکه پله های مسیر آغاز شوند، به رستوران های متنوعی برخورد می کنید که هر کدام شان می توانند با غذاهای محلی میزبان شما باشند و خاطره ای خوش را برای تان رقم بزنند.
آتلیه با لباس های سنتی: در کنار رستوران ها می توانید از آتلیه عکاسی هم استفاده کنید و با پوشیدن لباس های سنتی تصاویری خاص را از خود ثبت نمایید.
خرید صنایع دستی و محصولات محلی: زنان روستاهای اطراف زیباترین دست بافته های خود را برای شما آماده ساخته اند که پیش از آغاز مسیر پله ها می توانید آنها را ببینید و بخرید. در طول مسیر رسیدن به قلعه بوی نان و سایر محصولات محلی به مشام می رسد که می توانند خستگی را از جان تان به در کنند.
مسیرهای دسترسی به قلعه رودخانه
فاصله بین فومن و قلعه رودخان در حدود ۲۰ کیلومتر است. این فاصله ممکن است بسته به مسیر انتخابی و شرایط جاده‌ها تغییر کند، اما به طور معمول، سفر از فومن به قلعه رودخان حدود ۳۰ تا ۴۰ دقیقه طول می‌کشد
فاصله بین شهر رشت و قلعه رودخان حدوداً ۴۵ کیلومتر است. این فاصله نیز ممکن است بسته به مسیر انتخابی و شرایط جاده‌ها کمی تغییر کند، اما به طور کلی سفر از رشت به قلعه رودخان حدود یک تا دو ساعت طول می‌کشد
فاصله لاهیجان تا قلعه رودخان
فاصله بین شهر لاهیجان و قلعه رودخان در حدود ۲۵ کیلومتر است. این فاصله ممکن است بسته به مسیر انتخابی و شرایط جاده‌ها کمی تغییر کند، اما به طور کلی سفر از لاهیجان به قلعه رودخان حدود ۳۰ تا ۴۰ دقیقه طول می‌کشد.
فاصله قلعه رودخان تا دریا
قلعه رودخان در استان گیلان واقع شده و در دامنه‌های جنوبی کوه‌های البرز قرار دارد. فاصله آن تا دریای انزلی که نزدیکترین محیط آبی به آن است، حدود ۱۵ تا ۲۰ کیلومتر است، در نتیجه فاصله آن تا دریا حدوداً ۱۰ تا ۱۵ کیلومتر می‌باشد. این فاصله ممکن است بسته به مسیر و مکان دقیق قلعه و دریا تغییر کند.
فاصله صومعه سرا تا قلعه رودخان
فاصله بین صومعه‌سرا و قلعه رودخان در استان گیلان حدود ۵۰ کیلومتر است. این فاصله ممکن است بسته به مسیر انتخابی و شرایط جاده‌ها کمی تغییر کند، اما به طور کلی سفر از صومعه‌سرا به قلعه رودخان حدود یک تا دو ساعت طول می‌کشد.
جاهای دیدنی تهران + تفریحات، آدرس و توضیحات
جاهای دیدنی درگز، سفر به دل تاریخ و طبیعت خراسان
