شهر باستانی خاتوشا ، پایتخت تمدن هیتی ها در ترکیه | Hattusa 

از نکات قابل توجه در تاریخ هیتی ها، معاصر بودن آنان با مصری های باستان است که برخی منابع تاریخی آنها را عینا شبیه به مصریان می دانند. در کتاب مقدس نیز چندین باز از امپراطوری هیتی ها به عنوان یک امپراطوری قدرتمند یاد شده است. تاریخ نیز گواه این سخن است زیرا در قرن 13 قبل از میلاد نبرد بزرگی بین آنها و مصری ها اتفاق افتاد که نبرد کادش نام دارد. این نبرد قدیمی ترین نبرد تاریخ بشر است که اطلاعات نیروها و آرایش آنها در تاریخ ثبت شده است.

در این جنگ هیتی ها توانستند فرعون رامسس بزرگ را از پای در بیاورند و مصری ها را مجبور به عقب نشینی تا مصر کنند. سال ها بعد این دو کشور معاهده ی صلح بین یکدیگر امضا کردند که این پیمان ، قدیمی ترین معاهده در جهان نام گرفت. نکته ی جالب توجه ازدواج راسس با یکی از شاهزادگان هیتی بود که به عنوان تضمین صلح از طرف مصری ها انجام گرفت!

بناها و ساختمان های زیبا 

هرچند امروزه فقط خرابه هایی از شهر باستانی خاتوشا باقی مانده است ، اما دیدن آثار به جای مانده و مطالعه بر روی این بناها ی تاریخی و باستانی ما را از وجود معماری زیبا و منحصر بفردی که این شهر در زمان حیات خود داشته است آگاه می کند. این شهر دارای دو بخش بیرونی و درونی است که دیوار های مستحکم و بلندی هر دو بخش شهر را محصور می کند. دیوار خارجی ،که آثار این دیوار هنوز هم قابل مشاهده است، حدود هشت کیلومتر می باشد که به منظور محافظت از تمام شهر در برابر تهاجمات دشمنان ایجاد شده است.

شهر بیرونی درقسمت جنوبی شهر خاتوشا در ترکیه واقع شده است که حدود یک کیلومتر مربع امتداد یافته است. از قسمت های دیدنی و جذاب شهر بیرونی، دروازه هایی با تزئینات و حجاری های فوق العاده زیبا است که منقش به سربازان جنگجو، شیر ها و مجسمه ی ابولهول می باشد. می توان گفت بزرگ ترین بنای شهر باستانی خاتوشا، قلعه ی بلندی است که در مرکز شهر قرار داشته است و دارای ساختمان های اداری بزرگ و چندین معبد بوده است.

علاوه بر این ، چهار معبد دیگر نیز در این شهر قرار داشته که هر کدام در حیاتی ایوان دار ساخته شده بود. ساختمان های مسکونی و سکولار نیز در کنار این معبد ها وجود داشته اند . همچنین ساختمان هایی که برای اقامت خانواده ی سلطنتی بودند معمولا در مناطق بلند و مرتفع بنا شده بودند. در خارج از دیوار های شهر خاتوشا ، گورستان این شهر واقع است که هیتی ها مردگان را ابتدا سوزانده و در این مکان دفن می کردند. در گذشته اطراف شهر خاتوشا را زمین های حاصلخیز، تپه ها و جنگل های سرسبز دربر میگرفت و مردم این شهر از آنها برای کشاورزی، چرای دام و تامین چوب مورد نیاز برای ساخت و نگهداری شهر خود استفاده می کردند.

با پایان یافتن حکومت هیتی ها در قرن 20 قبل از میلاد ، شهر باستانی خاتوشا نیز ویران شد و ازبین رفت. بررسی های انجام شده توسط باستان شناسان نشان می دهد که این شهر در یک آتش سوزی به طور کامل سوخته است. از آنجایی که تاکنون اسناد مهم زیادی از این شهر قدیمی پیدا نشده است ، این احتمال داده می شود که ساکنین شهر قبل از ویران شدن ، آنجا را ترک کرده و اسناد و اشیای مهم را با خود برده اند. برخی از مردم ترکیه می گویند شهر خاتوشا قبل از کشف شدن ، بیشتر به یک شهر ارواح شبیه بوده است.