قبرستان خالد نبی | گورستانی پر از رمز و راز در استان گلستان 

در این مقاله از معرفی جاهای دیدنی شمال ایران به معرفی قبرستان خالد نبی که پر از رمز و راز و ماجرا  است خواهیم پرداخت .پس اگر نام این مکان به گوشتان خورده است و به دنبال کشف ماجرای این قبرستان تاریخی هستید تا انتهای این مقاله با مجله گردشگری تاپ تراول همراه باشید

قبرستان خالد نبی کجاست ؟

مکان قرارگیری گورستان و زیارتگاه خالد نبی در یک منطقه کوهستانی واقع در فاصله ۹۰ کیلومتری شمال شرقی شهرستان گنبد کاووس و ۵۵ کیلومتری شمال شرقی شهرستان کلاله و حدود ۶ کیلومتری از روستای گچی سو واقع شده است. این منطقه نزدیک آی تمر، که جزو توابع بخش مراوه تپه است، واقع شده و در فراز قله کوه گوگجه داغ قرار دارد.

راه ارتباطی به این زیارتگاه به صورت کوهستانی است، اما از طریق شهرستان کلاله و تمرقره قوزی تا این مکان دسترسی نسبتاً آسان است. با این وجود، به دلیل دوری مسیر، نبود وسیله نقلیه مناسب، و کمبود امکانات رفاهی در محل، همچنین شرایط آب و هوایی گرم تابستان و سرد زمستان، بهترین زمان برای بازدید از این منطقه ماه‌های فروردین و اردیبهشت می‌باشد.

خالد نبی، جاده‌ای بسیار خوش‌منظره و رویایی به طول ۶ کیلومتر دارد. اما به دلیل وجود شیب تند و راه خاکی در ۴۰ کیلومتر انتهایی، رانندگی در آن در تمام شرایط آب‌و‌هوایی ممکن نیست. ( مشاهده آدرس این مکان برروی نقشه )

زندگینامه خالد نبی

“خالد بن سنان” که در میان هموطنان ترکمن با عنوان “خالد نبی” شناخته می‌شود، متولد سرزمین عدن در یمن بوده است. بر اساس روایت‌ها، او یکی از چهار پیامبری است که در زمان حضرت عیسی و پیامبر اسلام زندگی می‌کرده است. در زمان ظهور خالد نبی و عظیمت ایشان به این مکان، برای فرار از دست دشمنانش، ساسانیان که بر ایران حکومت می‌کرده‌اند بوده است

با توجه به اطلاعات ارائه شده از کتاب “ناسخ التواریخ”، خالد بن سنان در سال ۶۱۲۳ بعد از آفرینش آدم به دنیا آمده و در سال ۵۳۰ میلادی بر تخت نبوت نشسته است. او از سرزمین عدن در یمن بوده و از قبیله “بنی عبس بغیض” می‌آمد. خالد نبی در رده پیامبرانی بود که بدون کتاب برای تبلیغ و آخرین مبلغ دین مسیح بود و رسالتش ایجاب می‌کرد که به‌عنوان مبلغ دینی به همه‌جا سفر کند و مردم را به پذیرش دین مسیح دعوت کند. در زمان او، در ایران، خسرو انوشیروان دادگر حکومت می‌کرد و آیین زرتشت مذهب رسمی اکثر ایرانیان بود.

همچنین، بر اساس اطلاعات ارائه شده، دختر خالد نبی در دوران پیری به خدمت پیامبر اسلام (ص) می‌رسد و در حضور او ایمان می‌آورد.

در نزدیکی و پایین‌تر از بقعه خالد نبی، بقعه‌های عالم بابا و چوپان عطا و دره‌ای بنام پنج شیر و همچنین چشمه خضر دندان قرار دارند. طبق روایات رایج بین اهالی، عالم بابا پدر همسر خالد نبی و چوپان عطا، شبان خالد نبی یا یکی از اولیای گمنام یا یکی از همراهان وی بوده‌است، که همگی آن‌ها مورد توجه و احترام ترکمن‌ها هستند.در قسمت شرق بقعه چوپان عطا و پیوسته به آن و بر روی یک رشته تپه ماهورهای خاکی که ارتفاع آن‌ها به مراتب کمتر از ارتفاع محل مرقد خالد نبی است، گورستان عظیمی دیده می‌شود که حدود ۶۰۰ سنگ مزار استوانه‌ای تا ارتفاع حداکثر ۲ متر در آن دیده می‌شود.

معماری زیارتگاه خالد نبی چگونه است ؟

زیارتگاه خالد نبی به صورت یک بنای مسقف با پلان چهارضلعی و تعدادی پنجره در ورودی آن ساخته شده است. ورودی این بنا دارای طاق هلالی است. پنجره‌ها و در ورودی از جنس فلزی (آهنی) ساده ساخته شده‌اند و هیچ‌گونه کتیبه تزیینی روی آن‌ها قرار نگرفته است. سقف آرامگاه خالد نبی از بیرون به صورت یک گنبد سبز رنگ و شکل شلجمی طراحی شده است و کمربند و گنبد آن به هم متصل می‌شوند.

در داخل بقعه، تنها یک  قبر ساده به شکل قبرهای پشته‌ای با ارتفاع حدود 1.5متر قابل مشاهده است. این قبر بدون کتیبه تاریخی است. سقف بقعه بر روی دو ستون فلزی استوار شده است. بر روی یکی از تاقچه‌های پنجره، تعدادی سنگ کوچک طبیعی از جنس سنگ‌های رودخانه‌ای قرار دارند. این سنگ‌ها توسط هیئت امنای زیارتگاه و زائرین از محوطه بیرونی زیارتگاه و همچنین از فضاهای گورستان قدیمی خالد نبی جمع‌آوری شده‌اند.

در شرق بقعه عالم بابا بر روی یک رشته تپه‌های خاکی که ارتفاع آن‌ها به مراتب کمتر از ارتفاع محل زیارتگاه خالد نبی است، گورستان وسیعی با منظره ای خیره‌کننده و عجیب موجود می‌باشد که سنگ قبرهای آن به شکل استوانه‌هایی به ارتفاع ۲ متر و بیشتر دیده می‌شود. به نظر می‌رسد بیش از ۶۰۰ سنگ مزار در گورستان خالد نبی یافت می‌شود. پراکندگی این سنگ‌ها در دامنه‌های کوه مرکزی و کوه شرقی است و برخی دیگر از مجموعه سنگ مزارها به‌صورت‌های منفرد در تپه‌های اطراف که مسلط به هزار دره می‌باشد، قرار گرفته‌اند.

دیوید استروناخ در سال ۱۹۷۹ و ۱۹۸۰ بیش از ۶۰۰ سنگ ایستاده یافت که در چندین محل گسترش یافته بودند. سنگ مزارهای این گورستان از سنگ‌های یکپارچه تراشیده شده و به شکل‌های استوانه‌ای و صلیبی هستند. در رسانه‌های عمومی سنگ‌ها اغلب به عنوان نمونه‌هایی از معماری وابسته به آلت جنسی معرفی می‌شود و یکی از جاذبه‌های مهم توریستی توصیف شده‌است. بازدید کننده‌ها، سنگ مزارهای استوانه‌ای را به عنوان آلت مرد توصیف کرده‌اند. به گفته برخی، تشبیه این سنگ قبرها به آلت مردانه تشبیهی نادرست است و شکل ظاهری آن به این صورت است که کلاه خود در بالا، و شال کمری مردان در پایین توصیف شده و سنگ قبرهایی که دو حلقه در پایین دارند، نشانگر شال پهلوانی در آن دوره بوده‌است که علاوه بر شالی که مردان به دور کمر می‌بسته‌اند، مورد استفاده قرار می‌گرفته‌است. همچنین، طول سنگ قبرها بسته به جایگاه آن شخص بلندتر یا کوتاه‌تر ساخته شده‌اند، قبر زن‌ها نیز به شکل سینه و سینه بند زنانه است و سطحی تخت دارد و همه گورهای زنانه رو به شمال قرار گرفته‌اند. گفته می‌شود این گورستان متعلق به عصر پارینه سنگی می‌باشد

.

جاهای دیدنی گورستان خالد نبی چیست ؟

در نزدیکی زیارتگاه خالد نبی، یک چشمه وجود دارد که در فصل بهار بسیار دیدنی است و آب در آن به جریان می‌افتد. ترکمن‌ها باور دارند که آب این چشمه دارای خواص شفابخش است. آن‌ها از این آب برای درمان بیماری‌های گاو و گوسفندهای خود استفاده می‌کنند. همچنین، برخی از افرادی که به گورستان خالد نبی می‌روند، آب این چشمه را برمی‌دارند و با امید به دریافت شفا و برآورده شدن حاجات، از آن استفاده می‌کنند.

یکی از بخش‌های دیدنی دیگر گورستان، درختی است که به نام “درخت نظرکرده” شناخته می‌شود. این درخت در مقابل بقعه عالم‌بابا واقع شده است. افراد باور دارند که این درخت دارای خواص جادویی است و می‌تواند حاجت‌های آن‌ها را برآورده کند. به همین دلیل، آن‌ها به شاخه‌های این درخت چیزهای مانند : پارچه،نخ و… می‌بندند و از آنها برای تحقق آرزوهای خود استفاده می‌کنند. یکی از دلایل اصلی اعتقاد به این خواص، نزدیکی این درخت به امام‌زاده است. مردم باور دارند که این اتفاق به صورت اتفاقی رخ نداده است و درخت به عنوان بخشی از محیط متبرک امام‌زاده قرار گرفته است.

اعتقادات مردم محلی در باره گورستان خالد نبی چیست ؟

در مورد گورستان خالد نبی، ترکمن‌ها دارای باورها و افسانه‌های مختلفی هستند که بسیار جذاب و گوناگون هستند. این باورها و افسانه‌ها به شرح زیر است:

1. تبدیل هندوانه‌ها به سنگ: برخی از ترکمن‌ها معتقدند که کوهستان حوالی گورستان خالد نبی در گذشته هندوانه‌هایی داشته است که به دلیل نفرین خالد نبی، به سنگ تبدیل شده‌اند.

2. پارچه سفید روی مزارها: یک باور سنتی دیگر این است که روی مزار تازه دامادی که فوت می‌کند، پارچه‌ای سفید با نوارهای رنگی کشیده می‌شود. این باور مشابه پارچه‌ای است که بر روی مزار خالد نبی نیز دیده می‌شود. اینکه آیا این پارچه به خاطر جوانمرگی خالد نبی روی مزار کشیده شده یا فقط به احترام و ارزش است، مورد بحث و تفسیر قرار می‌گیرد.

3. تندیس‌های سنگی: افسانه دیگری که ترکمن‌ها معتقدند، وجود تندیس‌های سنگی عجیب در گورستان است که بدن یا دشمنان یا یاران خالد نبی را نشان می‌دهند. برخی باور دارند که این تندیس‌ها بدن دشمنان خالد نبی هستند که به سنگ تبدیل شده‌اند، در حالی که برخی دیگر معتقدند که این تندیس‌ها بدن یاران خالد نبی هستند که توسط خداوند به سنگ تبدیل شده‌اند تا از دست دشمنان اسیر نشوند.

این باورها و افسانه‌ها، عناصری جذاب و فرهنگی از تاریخ و باورهای مردم ترکمن را نشان می‌دهند، با این حال باید توجه داشت که برای واقعیت بودن این افسانه‌ها و باورها هیچ دلیل و مدرک مشخصی وجود ندارد و بیشتر به عنوان جزئی از فرهنگ و تاریخ محلی مطرح می‌شوند.

هزینه ها و ساعات بازدید از قبرستان خالدنبی

ورودی به گورستان خالد نبی حدود ۳ هزار تومان است و گردشگران می‌توانند تا ساعت ۷ بعدازظهر از این منطقه باستانی دیدن کنند. این گورستان در گرگان واقع شده و در آثار ملی ایران قرار دارد. برای راحتی زائران و بازدیدکنندگان، مکان‌های اقامتی در این منطقه فراهم شده است و امکاناتی از جمله سرویس بهداشتی نیز در دسترس است. بازدید از چنین جاذبه گردشگری، تجربه‌ای بسیار خاص و متفاوت برای شما خواهد بود.