جاهای دیدنی اردکان
اردکان یزد یکی از شهرهای کویر مرکزی ایران می باشد که بافت و نوع معماری به کار رفته در آن شباهت بسیار زیادی با یزد داشته و از جمله شهرهای توریستی پرطرفدار ایران در بین گردشگران خارجی به شمار می رود. با توجه به موقعیت جغرافیایی این شهر و قرار گرفتن در جاده ی تهران به بندرعباس و کرمان، انتخابی عالی برای بازدید از معماری ایرانی و استراحت خواهد بود و دیدن جاذبه های آن قطعا خالی از لطف نخواهد بود. در ادامه همراه تاپ تراول باشید تا با جاهای دیدنی اردکان بیشتر آشنا شوید.
خانه ی آیت الله خاتمی(موزه ی رجال و مفاخر)
خانه ی آیت الله سید روح الله خاتمی یکی از جاذبه های مهم گردشگری در اردکان می باشد. این خانه در سال 1382 در اختیار میراث فرهنگی قرار گرفت و در سال 1383 به عنوان موزه ی رجال ومفاخر در معرض دید عموم قرار گرفت. درب ورودی خانه در قسمت شمال شرقی آن واقع شده است. در قسمت غربی آن چهار اتاق قرار دارد. حیاط خانه در سمت جنوبی قرار گرفته است. در همان قسمت تالاری بزرگ نیز دیده می شود و حیاطی کوچک تر نیز در پشت تالار وجود دارد. مطبخ نیز در راهروی غربی خانه واقع شده است.تزئینات خانه نیز شامل گچبری هایی در بخش شمالی خانه و طاق های قسمت غربی است و همچنین در های چوبی قدیمی زیبا .
پیر سبز چک چک اردکان
یکی از معروف ترین جاذبه های گردشگری اردکان زیارتگاه چک چک زرتشتیان است. این زیارتگاه هر سال ۴ روز را میزبان زرتشتیان است و آنان برای زیارت به این عبادتگاه می آیند. جشن مهرگان هر سال در این زیارتگاه برپا میشود و زرتشتیان زیادی به این مکان می آیند.این زیارتگاه که به پیر سبز معروف است در شهرستان اردکان و در میان کوه های اردکان و انجیره نیز واقع شده است. از جمله امکاناتی که در این عبادتگاه وجود دارد نیز عبارت از برق، آب آشامیدنی و تعدادی اتاق برای استراحت می باشد. علت نام گذاری این این عبادتگاه به چک چک یا چک چکو برگرفته از صدای قطرات آب است که از صخره ی این عبادتگاه می چکد و به داخل یک منبع ذخیره می ریزد.
مسجد جامع اردکان
مسجد جامع اردکان متعلق به قرن دهم هجری قمری از بناهای تاریخی – مذهبی بافت قدیمی شهر است. بنای خشت و گلی مسجد شبستان بزرگ، ایوان رفیع و گنبدی به وسعت 64 مترمربع دارد که در 500 سال گذشته پنج بار تعمیر و مرمت شده است. قدیمیترین اثر این مسجد زیرانداز، زیلویی است متعلق به سال 1016 هجری قمری که در موزه مردمشناسی اردکان نگهداری میشود. مسجد جامع اردکان با اینکه تزئینات و کاشیکاری ندارد، مزین به یک در ورودی با ارزش هنری است. در این مسجد به شکل بسیار زیبا با صدها قطعه چوب پنج ضلعی ساخته شده است. بر روی دماغه در، هشت قطعه فلز به شکل مربع بوده که فعلاً چهارقطعه آن باقیمانده است و جای چهارقطعه دیگر خالی است و عبارات «الله» و «محمد» به خط کوفی بر روی آنها حک شده است. محراب مسجد با قطعههای کاشی، متعلق به اوایل دوره صفویه مزین شده است و در میان آنها سنگ مرمر نصب شده است. بنا چندی پیش در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسید و تحت پوشش سازمان میراث فرهنگی قرار گرفت.
پیر سبز هریشت اردکان
از دیگر زیارتگاه های زرتشتیان در ادکان پیر سبز هریشت است که اهالی این شهر باور دارند که یکی از کنیزهای بانوی یزدگرد ساسانی در آن ناپدید شده است. همین داستان سبب شده که این زیارتگاه در بین مردم بسیار معروف شود. این نیایشگاه هر سال در روز ۱۸ نوروز محلی برای جمع شدن زرتشتیان و انجام مراسم های چون جشن، پایکوبی و زیارت است. زرتشتیان شریف آباد هم چشنی با نام جشن هیرومبا نیز برگزار می کنند و در این جشن آتشی هم نیز برپا می کند و به نیایش می پردازند. آن ها تا پیش از غروب آفتاب در نیایشگاه پیر هریشت حضور دارند. این نیایشگاه در ۹۰ کیلومتری غرب یزد و ۱۵ کیلومتری اردکان در دامنه های کوه نیز واقع است.
خانه تقدیری اردکان
این بنا منزلی است به جا مانده از دوران قاجار متعلق به یکی از تجار اردکان به نام تقدیری . این خانه از دو بخش اعیان نشین و نوکر نشین تشکیل یافته است . از زیبایی های این خانه اتاقهای پنج دری و سه دری است با شیشه های الوان و کوچک . خانه دارای پاکنه یا پایابی است که آب قنات بهاء الدین از آن گذر میکرده . این خانه به سبک خانه های یزد چهار وجهی ساخته شده و د ارای یک حیات مرکزی است که اتاقها در اطرافش قرار دارند . این خانه در دو طبقه ساخته شده ودارای یک بادگیر رفیع و بلند است .
خانه تاریخی سنایی اردکان
خانه قاجاری سنایی که دارای معماری ویژه کویری است در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسید. این بنا در محله چرخاب اردکان قرار دارد و از اولین محله های این شهرستان محسوب می شود. محله چرخاب دارای بافت متراکم و معابر باریک با ارتفاع زیاد است که به منظور هدایت مسیر باد و سایه اندازی شکل گرفته است. وجه تسمیه این بنا از نام حاج عباس سنایی، بانی و صاحب آن بوده است که در زمان قاجار از تجار بزرگ روغن و کنجد در اردکان بوده است.از خصوصیات این بنا می توان به دو حیاط بیرونی و اندرونی و نیز یک طویله مجزا به همراه تزئینات چوبی، تناسبات و روابط فضایی ویژه این بنا اشاره نمود که با تکرار طاقچه ها در دو طبقه به شکل قطاربندی به دور دیوار اطاق، سه بادگیر، دو اطاق در طرفین تالار، پنج دری، دو و سه دری، مطبخ و پایاب زیبایی خاصی به بنا بخشیده است.
برج ارجنان
این اثر در تاریخ ۲۲ مرداد ۱۳۸۴ با شمارهٔ ثبت ۱۳۰۲۰ بهعنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است. این برج در روستای “ارجنان”، در بیست کیلومتری جنوب غربی شهرستان اردکان واقع و از برج های دوره قاجاری است. ارتفاع این برج هشت متر و ساختمان آن از ارتفاع سه متری شروع شده و دارای سه اتاقک است. این برج در سمت شمال جاده و رو به روی رباط “ارجنان” قرار دارد. در گذشته که این روستا در کنار جاده یزد- نایین قرار داشت، این برج از رونق بسیار برخوردار بود و کاروانسرای مجاور آن محل استراحت رهگذران بود. ولی اکنون به علت دور افتادن روستا از جاده اصلی، کل روستا و محدثات آن به صورت متروکه در آمده است.
مسجد زردک
این مسجد در شمال غرب شهرستان اردکان قرار دارد. با توجه به شواهد موجود در بنا، قدمت آن را می توان مربوط به قرن هفتم هـ. ق دانست.بنای مسجد شامل فضای زیر گنبد به ابعاد ۴×۴ متر ، ایوان کوچک و دو فضای دهلیز مانند به جای شبستان است . فضایی مانند گرمخانه نیز در پشت صحن و در ضلع شمالی مسجد دیده می شود . آثار به جای مانده در اطراف مسجد نشان می دهد این مسجد در گذشته دارای فضاهای دیگری هم بوده که به مرور زمان و در اثر رطوبت حاصل از کشت زمین های مجاور ، از بین رفته است.مسجد زردک قدیمی ترین مسجد تاریخی در شهرستان اردکان است که قدمت آن به دوره پنجم هجری قمری بر می گردد و این مسجد از نظر معماری بسیار ارزشمند و زیبا است.
منارجنبان خرانق در بافت تاریخی اردکان
منارجنبان خرانق از جاذبههای دیدنی روستای خرانق است. این روستا از توابع شهر اردکان است و قدمتی تاریخی دارد. منارجنبان این روستا متعلق به دوره ساسانیان است و از منارجنبان اصفهان قدیمیتر است. این بنا تنها منارجنبانی است که در آن از کاشی استفاده نشده و کاملاً بهصورت خشتی ساخته شده است. منارجنبان خرانق را نیز میتوان با دست تکان داد.
کوچه ضیایی
استان یزد پر از کوچه های باریک با سقف های پوشیده می باشد که قدم زدن در آن ها حال خوشی را برایتان به ارمغان می آورد. دلیل سقف دار بودن کوچه های یزد هم جلوگیری از تابیدن آفتاب بر سر مردم بوده است. کوچه ای به نام ضیایی در اردکان وجود دارد که با توجه به بافت قدیمی که دارد که جاذبه های تاریخی نظیر مسجد چرخاب و خانه ضیایی ها را در خود جای داده است و می توانید علاوه بر پیاده روی در آن از این جاذبه های دیدن کنید. به غیر از خانه های گفته شده در این کوچه خانههای انصاری، ضیائی، مجد العلما (سروری) و خانه سنائی در این کوچه هستند. در مجموع این چهار خانهی تاریخی که ثبت ملی هم شدهاند، به عنوان هتل و محل اقامت گردشگران، با نام «مجموعه پردیس اردکان» بهرهبرداری خواهند شد.
روستای خرانق
روستای خرانق در یزد به عنوان یکی از مقاصد گردشگری اروپاییان در ایران برگزیده شده است که سکونتگاه بسیار زیادی از ساکنان این شهر به شمار میآید. این روستا که از نظر تاریخی ارزش بسیاری دارد، به دلیل عواملی همچون فرسایش ممکن است در آیندهای نزدیک اثری از آن باقی نماند. امروزه روستای خرانق دارای دو بخش جدید و قدیم است. در بخش جدید، جریان زندگی موج میزند و در بخش قدیم یا همان قلعه خرانق با وجود اینکه دیگر کسی در آن سکونت نمیکند، تاریخ این بنا شما را درون یکی از سازههای خشتی میکشاند. بنایی متعلق به 30 سال پیش که هم اکنون به متروکه ای با ارزش تبدیل شده است.
مسکن مجوسیان
قلعه خرانق یا مسکن مجوسیان در روستای خرانق قرار دارد. روستای خرانق در شهر اردکان است. این قلعه به دست بهرام گبر(گور) ساخته شده و قدمت آن به دوره ساسانیان باز میگردد. دیوارهای قلعه خشت و گلی است و چهار دروازه ورودی دارد. مسکن مجوسیان از بزرگترین قلعههای مسکونی استان یزد است که در فهرست آثار ملی ثبت شده است.
غار اشکفت یزدان
غار اشکفت یزدان یا شگفت یزدان که در دامنه کوه و در منطقه سختگذر قرار گرفته است، از مکانهایی با ویژگیهای زمین شناسی و تاریخی است. بر اساس برخی روایتها، آتش یکی از آتشکدههای بزرگ دوره ساسانی، برای در پناه ماندن از یورش اعراب، در این غار برای چند سال نگهداری میشده است.
بازار چارسوق اردکان
یکی از اماکن تاریخی و جاهای دیدنی اردکان که با حسرت و تأسف تنها خاطره آن را از معمران و سالخوردگان میشنویم و تنها با نیروی خیال می توانیم آن را در ذهن مجسم کنیم، بازار چارسوق است که متأسفانه با ورود مظاهر جدید شهری تخریب شد. به نظر مرحوم دکتر سید محمود طباطبایی اردکانی این بازار بیش از چهارصد سال قدمت داشته و از «مقابل باغ ملی آغاز و به میدان کوشکنو» ختم می شده است.شروع بازار از یک طرف، دروازه ی بازارنو بوده است و از طرف دیگر دروازه ی کوشکنو. جالب این جاست که گذر این بازار از دو حسینیه بوده است. از ظرافت های دیگری که در معماری و طرّاحی بازار وجود داشته، عبور آب از وسط آن بوده است؛ آبی که نماد حیات و سرزندگی است.این بنا دارای یک گنبد مخروطی شکل بوده است که ۳۲ وجه داشته است و ارتفاع آن به ۶ متر می رسیده به قسمی که از حوالی ترک آباد قابل رؤیت بوده است. انتهای این بنای مخروطی شکل با کلاه فرنگی پوشانده شده بوده و در نقش نورگیر عمل می کرده است.
موزه مردم شناسی اردکان
موزه مردم شناسی اردکان اولین موزه مردم شناسی استان یزد به شمار میرود که فردی به نام علی سپهری، محقق اردکانی در سال 1370 آن را تأسیس کرد. موزه مردم شناسی اردکان مجموعهای ارزشمند از حدود 4000 قطعه شیء را شامل میشود که به دست مردم اردکان جمع آوری شده است. موزه مردم شناسی اردکان سه سالن دارد و از بخشهای مختلفی تشکیل شده است، این بخشها شامل بخش باستانشناسی، موزه کودک، مردم شناسی، جانورشناسی، گیاهشناسی و بخش اسناد و کتب میشود. یک بخش دیگر به نام ایرانشناسی نیز در این موزه وجود دارد که در آن اشیایی از قبیل زیلو، تبر زین، قندیلهای مسی، سکههای نقره و طلا، شمشیر و خنجر، چند کتیبه و غیره به نمایش گذاشته شده است.