باغ قدمگاه نیشابور ، جای پای امام رضا (ع) 

باغ قدمگاه نیشابور

در این مطلب از مجله گردشگری تاپ تراول شما را با باغ قدمگاه نیشابور ،جاذبه‌ای زیارتی و سیاحتی در دل طبیعت نیشابور آشنا خواهیم کرد. در ادامه همراه ما باشید.

باغ قدمگاه نیشابور در بستری کوهستانی و در دامنه جنوب کوه بینالود و رو به دشت نیشابور واقع شده است. این باغ از سمت جنوب به جاده نیشابور – مشهد اتصال می‎یابد. از نیشابور حدود 24 کیلومتر و از مشهد حدود 100 کیلومتر فاصله دارد. این مکان به عنوان مکانی مقدس از سابقه طولانی برخوردار است.

می‎گویند سال 200 ه.ق حضرت رضا (ع) که از مدینه عازم مرو بودند، در این مکان توقف کرده و چون خواستند با خاک تیمم کنند، آبی جاری پدید آمد. این وقایع مهم، این مکان را به مکانی مقدس و ایمن برای زایران در کنار مسیر مشهد تبدیل کرد که در دوره ‎های مختلف مجموعه‎ای میان راهی شامل: کاروانسرا، آب‌انبار، حمام و مکان‎هایی جهت اطراق زائران و مسافران در حاشیه خیابان شکل گرفت.

زیارتگاه قدمگاه یا باغ قدمگاه نیشابور جای پای امام رضا (ع) می باشد که در دوره حکومت شاه عباس صفوی توسط شیخ بهایی به زیارتگاهی با شکوه تبدیل شد و امروزه در بین بهترین جاهای دیدنی اطراف نیشابور نامش قرار دارد، در این محل جای پای حضرت روی سنگی به جا مانده در محفظه ای از آن نگهداری می شود.

تاریخچه

اگرچه ساختار اصلی باغ کنونی در دوران صفوی و به دستور شاه عباس اول احداث شد ولی در دوره‌‌های بعدی در زمان شاه سلیمان صفوی و همچنین در دوران ناصرالدین شاه قاجار تغییرات و مرمت هایی جهت حفاظت و بازسازی باغ صورت گرفت. آخرین بهسازی آن در سال ۱۳۵۰ توسط سازمان حفاظت آثار شروع شده و تا به امروز نیز ادامه دارد و جالب است که بدانید باغ قدمگاه نیشابور در فهرست آثار ملی ایران به شماره ۲۳۶  ثبت شده است.

کوشک هشت ضلعی، در مرکز باغ واقع شده است و در ضلع شرقی بقعه نیز چهار طاق کوچکی واقع شده که از چشمه‎ای جوشان محافظت می‎کند. روایت شده که آب آن به هنگام وضوی حضرت رضا (ع) جوشیده و جاری شده است و به همین جهت و به برکت قدوم حضرت، آن را چشمه حضرتی می‎نامند.

دلیل جذابیت و اهمیت این قدمگاه، فقط به تقدس مذهبی آن خلاصه نمی‌شود؛ بلکه قرارگیری این مکان در باغی سرسبز و منطقه‌ای خوش آب‌وهوا، آن را به مکانی برای گردش و تفریح تبدیل کرده است. همچنین معماری منحصربه‌فرد و اصیل این بقعه، باعث اهمیت این مکان از لحاظ تاریخی و هنری شده است.

این بنا در دو طبقه ساخته شده و گنبد فیروزه‌ای رنگ آن از چندین کیلومتر دورتر نیز خودنمایی می‌کند. علاوه بر باغ و بقعه موجود در محوطه اصلی قدمگاه، از دوره صفویه آثار تاریخی دیگری نیز در این مجموعه ساخته شد. در ابتدا دو عدد کاروانسرا، آب انبار، چاپارخانه و گرمابه در این مکان احداث شدند؛ اما امروزه بخش عظیمی از کاروانسرای دوره شاه عباس و چاپارخانه از بین رفته است.

آبیاری باغ از طریق دو قنات، که قنات اولی، قنات اصلی از سمت بالا ده و قنات دوم از سمت پایین ده که در میانه باغ به قنات اولی می‎پیوندد صورت می‎گیرد که در حال حاضر قنات دوم جایگزین چشمه اصلی (چشمه حضرتی) می‎باشد. سردر وردی باغ با پلکانی در دو طرف در خارج از مجموعه به فضای محصور باغ مرتبط می‎شود و با آبنمایی در مرکز و کرتهای درختکاری شده به بقعه منتهی می‎شود.

اگر گذرتان به شهر تاریخی نیشابور افتاد یا به قصد زیارت بارگاه ملکوتی امام هشتم، راهی سفر شدید؛ فراموش نکنید با اقامتی کوتاه در این بقعه متبرکه، به تماشای زیبایی منحصربه‌فرد و بناهای تاریخی این قدمگاه بپردازید.