آرامگاه حافظ شیرازی کجاست ؟ + اطلاعات مورد نیاز 

آرامگاه حافظ شیرازی

شیراز شهری غنی از فرهنگ، هنر، ادب و تاریخ است. شهری که در کنار تمام جاذبه‌ ها و دیدنی‌ های منحصربه‌ فردی که دارد، آرامگاه حافظ شیرازی را نیز در خود جای داده است. در میان ساختمان‌ های رنگارنگ و آثار تاریخی شهر می‌ توانید به حافظیه هم سر بزنید. مخصوصاً برای کسانی که اهل و فرهنگ و ادب هستند این بازدید می‌تواند حال دلشان را دگرگون کند.در ادامه این مقاله با مجله گردشگری و سفر تاپ تراول همراه باشید تا بیشتر با این جاذبه گردشگری شیراز که یکی از محبوبترین مکانها در بین گردشگران است آشنا شوید.

درباره حافظ شیرازی

نام کامل حضرت حافظ، خواجه شمس‌الدین محمد بن بهاءالدین ملقب به حافظ شیرازی است. البته برای وی از القاب دیگری از جمله لسان العرفا، لسان‌الغیب، ترجمان الاسرار و ناظم الاولیا نیز استفاده می‌شود. توانایی فوق‌ العاده ی حافظ در سرودن اشعاری پرمعنا و پرمحتوا باعث شد که به نام‌های مختلفی شهرت پیدا کند. حافظ شیرازی در سال 727 هجری قمری متولد شد و 65 سال بعد یعنی در سال 792 هجری قمری از دنیا رفت. این شاعر گران‌قدر در طول حیات خود غزلیات ارزشمندی به جای گذاشت و به یکی از بزرگ‌ترین شاعران قرن هشتم ایران تبدیل شد.

بر سر تربت ما چون گذاری همت خواه     که زیارتگه رندان جهان خواهد بود
مقام اصلی ما گوشه ی خرابات است        خداش خیر دهاد هر که این عمارت کرد

تاریخچه ساخت آرامگاه

آرامگاه حافظ برای اولین بار در سال 856 هجری قمری (برابر با 1452 میلادی)، یعنی حدود 64 سال پس از فوت او توسط فردی به نام شمس ‌الدین محمد یغمایی احداث شد. او بر سر مزار حافظ عمارت گبندی شکل بنا کرد و در نزدیکی بنا نیز حوض بزرگی ساخت که آب موجود در آن از آب رکن آباد شیراز تامین می شد. لازم به ذکر است که سازنده اولین آرامگاه حافظ، یعنی شمس ‌الدین محمد یغمایی وزیر میرزا ابوالقاسم بابر، حاکم وقت فارس بوده است. در طول ادوار گذشته افراد مختلف تغییرات بسیاری در ساختار این بنا ایجاد کردند تا به شکل امروزی در آمده است.

نماد شناسی

آرامگاه حافظ در مقابل یکی از شلوغ‌ترین و پررفت‌وآمدترین خیابان‌های شیراز قرار گرفته و نمای آرامگاه از خیابان مذکور غیرقابل مشاهده‌است. این خیابان نماد اسارت در جهان صنعتی و مدرن است؛ چنان‌چه نمی‌توان از طریق آن، آرامگاه حافظ را که نماد افکار و اندیشه‌های عرفانی اوست، نظاره‌گر بود. بخش جنوبی آرامگاه نماد دنیای مادی و ظواهر فریبنده آن است. با نزدیک‌ترشدن به آرامگاه، انسان از بند هواهای نفسانی آزاد شده و بالارفتن از ایوان به منزله معراج عرفانی و سیر و سلوک در دنیای ملکوت است. به تدریج آرامگاه که نماد خورشید است، نمایان می‌شود و پایین‌آمدن از ایوان، نماد تعظیم در برابر این خورشید درخشان است. ایوان از ۲ ردیف پله‌کان تشکیل شده که هر ردیف شامل ۹ پله‌است. در ادبیات فارسی، ۹ عدد آسمان‌ها بوده و مقدس شمرده می‌شود.

بخش شمالی آرامگاه نماد دنیای ملکوت است؛ چراکه در این قسمت به آرامگاه می‌رسیم که نماد دست‌یابی به حقایق و رمزورازهای دنیا است. این بخش شامل ۸ درب ورودی و خروجی است؛ هم‌چنین آرامگاه نیز از ۸ستون سنگی تشکیل یافته‌است. عدد ۸ نماد سده  هشتم (سده‌ای که حافظ در آن می‌زیسته) و هشت درب بهشت است.

نمای بیرونی گنبد آرامگاه، نماد آسمان بوده و به شکل کلاه درویشان ترک است. گنبد از دورن با رنگ‌های مختلف عرفانی آراسته شده‌است؛ آبی فیروزه‌ای (نماد بهشت)، سرخ ارغوانی (نماد شراب ازلی)، سیاه و سفید (نماد شب و روز) و قهوه‌ای سوخته (نماد خاک) است.

خواجه شمس‌ الدین محمد حافظ شاعر بزرگ قرن هشتم هجری قمری است و آرامگاه او در شهر شیراز، پایین‌ تر از دروازه قرآن، در خاک مصلی (یکی از قبرستان‌های معروف شیراز) قرار دارد.بنای کنونی حافظیه بنا بر اسلوب دوران کریم خان زند است و بر فراز بارگاهش، گنبدی مسی بر روی هشت ستون به ارتفاع ۱۰ متر بنا شده و از درون با کاشی‌های هفت رنگ معرق کاشی کاری شده است. آرامگاه خواجه اهل راز در تاریخ ۱۸ آبان سال ۱۳۵۴ با شماره ۱۰۰۹ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است. بیستم مهر در تقویم رسمی به عنوان روز بزرگداشت حافظ شیرازی نامگذاری شده است.

مجموعه ی حافظیه حدود ۲ هکتار وسعت دارد و به طور کلی از دو قسمت شمالی و جنوبی تشکیل شده که توسط یک تالار با عنوان تالار میانی یا ایوان با دو ردیف پلکان سنگی از یکدیگر جدا می شوند. ۴ درب، امکان ورود به مجموعه و خروج از آن را فراهم می کنند که درب اصلی در سمت جنوب بنا و دو درب بزرگ و کوچک در سمت غرب قرار دارد و یک درب در سمت شمال شرق به گلخانه باز می شود. در ادامه با هم به قسمت های مختلف این مجموعه قدم می گذاریم.

در حال حاضر مجموعه حافظیه به چهار محوطه تقسیم شده است

1 . محوطه شمالی

در این محوطه آرامگاه حافظ و درختهای نارنج و دو حوض مستطیل بزرگ شرقی و غربی وجود دارد که این حوضها منبع آب حوضهای بزرگ باغ ورودی است. مجموعۀ حافظ شناسی (مساحت 330 مترمربع)، کتابخانه (مساحت 440 مترمربع) و فروشگاه محصولات فرهنگی نیز در این قسمت قرار گرفته است.

سنگ مزار

سنگ مزار حافظ به ارتفاع یک متر از سطح زمین قرار دارد و به وسیله پنج ردیف پلکان مدور احاطه شده است. بر فراز بارگاهش گنبدی مسی به شکل کلاه دراویش (ترک ترک) بر روی هشت ستون به ارتفاع ده متر، بنا شده و از درون با کاشیهای هفت رنگ معرق کاشیکاری شده است.شعر حک شده بر سنگ مزار حافظ:

مژده وصل تو کو کز سر جان برخیزم            طایر قدسم و از هر دو جهان برخیزم

دیوارهای حیاط شمالی

بر دیوارهای این بخش از حافظیه، غزلهایی از دیوان حافظ بر روی کاشی و سنگ مرمر با خط امیرالکتاب حاج میرزا عبدالحمید ملک الکلامی کردستانی نگاشته شده است.

کتابخانه حافظیه

در ناحیه شمالی مقبره کتابخانه ای با مساحت 440 مترمربع حاوی ده هزار جلد کتاب وجود دارد و به عنوان مرکز حافظ شناسی مورد استفاده قرار میگیرد.

رواق چهار ستونی (بیست ستون)

رواق چهار ستونی کریمخان زند به صورت تالاری وسیع قرار دارد، به گونه ای که چهار ستون عهد کریمخانی در وسط این بنا قرار دارد. بر روی دیوارهای دو طرف رواق، سنگهای مرمرین نهاده شده است. این رواق که از نظر ارتفاع از تمام نقاط حافظیه بالاتر است حافظیه را به حیاط شمالی و حیاط جنوبی تقسیم کرده است.

آب انبار

در زیر رواق چهارستونی آب انبار حافظیه قرار گرفته است. آب انبار حافظیه به صورت کانال در وسط رواق بیست ستونی قرار دارد.

آرامگاه قوام

سمت چپ رواق بیست ستون اتاق بزرگی متعلق به آرامگاه قوام السلطنه با دو اتاق به جانب آن و شش اتاق دیگر قرار گرفته که سه اتاق به آرامگاه و سه اتاق دیگر به نقاشی، مینیاتور، معرقسازی و میناسازی تعلق دارد.

2 . حیاط غربی

شامل آرامگاه غلامحسین صاحب دیوانی و درب ورودی آرامگاه قوام.

3 . حیاط شرقی

در سمت راست حیاط شمالی، دیوار دارای چهارده طاق نماست که آرامگاه خاندان معدل نیز در همین قسمت است. در سال 1386هـ.ش/2007م. به کوشش میراث فرهنگی با تخریب خانه ها و مقبره های اطراف این محدوده به صورت محوطه شرقی به آرامگاه افزوده شد.

4 . حیاط جنوبی (ورودی اصلی)

شامل درب ورودی و نارنجستانها.

آدرس حافظیه شیراز

آدرس دقیق مجموعه حافظیه این است: شیراز، حد فاصل چهارراه حافظیه و چهارراه ادبیات